Thời điểm ghi nhận doanh thu và xuất hóa đơn trong hoạt động xây lắp

Hiện nay, có rất nhiều bạn kế toán vẫn còn đang lúng túng trong việc xác định thời điểm ghi nhận doanh thu trong các đơn vị xây lắp và cũng như thời điểm xuất hóa đơn GTGT.  Để giúp các bạn kế toán xây dựng dễ dàng hơn trong công việc, Kế toán thuế Centax xin chia sẻ bài:

1. Thời điểm ghi nhận doanh thu theo chuẩn mực kế toán

Theo Chuẩn mực kế toán số 15 Hợp đồng xây dựng về: Doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng được ghi nhận theo những trường hợp cụ thể sau:

“22. Doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng được ghi nhận theo 2 trường hợp sau:

(a) Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo tiến độ kế hoạch, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được ước tính một cách đáng tin cậy, thì doanh thu và chi phí liên quan đến hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành do nhà thầu tự xác định vào ngày lập báo cáo tài chính mà không phụ thuộc vào hóa đơn thanh toán theo tiến độ kế hoạch đã lập hay chưa và số tiền ghi trên hóa đơn là bao nhiêu.

(b) Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo giá trị khối lượng thực hiện, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được xác định một cách đáng tin cậy và được khách hàng xác nhận, thì doanh thu và chi phí liên quan đến hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành được khách hàng xác nhận trong kỳ được phản ánh trên hóa đơn đã lập.”

Theo chuẩn mực trên, có 2 trường hợp xác định thời điểm ghi nhận doanh thu và chi phí của hợp đồng xây dựng là:

• Căn cứ vào tiến độ do hai bên thống nhất
• Căn cứ vào biên bản xác nhận khối lượng công trình và hóa đơn đã lập

Các bạn có thể tham khảo bài viết Công việc của kế toán xây dựng

Chi tiết Kinh nghiệm kế toán xây dựng xem tại đây Kinh nghiệm làm kế toán xây dựng, xây lắp

2. Quy định của pháp luật thuế

2.1 Quy định về xuất hóa đơn 

Cùng với thời điểm ghi nhận doanh thu, công ty xây lắp cũng phải xuất hóa đơn, thời điểm xuất hóa đơn đối với xây lắp được quy định như sau:

2.1 Theo khoản 2 Điều 16 Thông tư 39/2014/TT-BTC quy định về thời điểm lập hóa đơn đối với hoạt động xây dựng cụ thể như sau:

“Ngày lập hóa đơn đối với xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

Trường hợp giao hàng nhiều lần hoặc bàn giao từng hạng mục, công đoạn dịch vụ thì mỗi lần giao hàng hoặc bàn giao đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ được giao tương ứng.

Trường hợp tổ chức kinh doanh bất động sản, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà để bán, chuyển nhượng có thực hiện thu tiền theo tiến độ thực hiện dự án hoặc tiến độ thu tiền ghi trong hợp đồng thì ngày lập hóa đơn là ngày thu tiền.”

Theo quy định trên, ngày tháng năm lập hóa đơn:

• Đối với xây dựng, lắp đặt là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu tiền hay chưa thu tiền;
• Đối với trường hợp bàn giao từng hạng mục, công đoạn thì mỗi lần xác nhận khối lượng công trình bàn giao,đều phải lập hóa đơn cho khối lượng, giá trị công trình được giao tương ứng;
• Đối với doanh nghiệp kinh doanh BĐS, xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà để bán, chuyển nhượng có thực hiện thu tiền theo tiến độ thực hiện dự án hoặc tiến độ thu tiền ghi trong hợp đồng thì ngày lập hóa đơn là ngày thu tiền.

Lưu ý: 

• DN xây dựng có công trình xây dựng, lắp đặt mà thời gian thực hiện dài, việc thanh toán tiền thực hiện theo tiến độ hoặc theo khối lượng công việc hoàn thành bàn giao thì phải lập hóa đơn thanh toán khối lượng xây lắp bàn giao của từng lần
• Trường hợp công trình xây dựng hoàn thành đã lập hóa đơn thanh toán giá trị công trình nhưng khi duyệt quyết toán, có điều chỉnh giá trị khối lượng xây dựng phải thanh toán thì Công ty thực hiện lập hóa đơn, chứng từ điều chỉnh giá trị công trình phải thanh toán theo đúng quy định.
• Khi lập hóa đơn xây lắp, bên A không trực tiếp có mặt, bạn không nên ghi bán hàng qua điện thoại…Cơ sở xây lắp nếu không muốn chuyển cả quyển hóa đơn để lấy chữ ký của Bên A, có thể giao cho nhân viên kỹ thuật của mình, mang liên xanh ( Liên 3) chuyển cho Bên A ký xác nhận người bán để lưu chứng từ

Chi tiết : Cách xử lý khi điều chỉnh giảm doanh thu do quyết toán công trình xây dựng

2.2 Thời điểm xác định doanh thu tính thuế GTGT

Theo Khoản 5 Điều 8 Thông tư 219/2013/TT-BTC quy định thời điểm xác định doanh thu tính thuế GTGT như sau:

“5. Đối với xây dựng, lắp đặt, bao gồm cả đóng tàu, là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.”

Như vậy, thời điểm xác định thuế GTGT của hoạt động xây lắp là thời điểm nghiệm thu, bàn giao công trình, hạng mục công trình, khối lượng xây dựng, lắp đặt hoàn thành không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền chính. 

Để làm tốt được kế toán xây dựng mời các bạn tham khảo các bài viết.

Chi tiết về quy trình hạch toán kế toán xây dựng xem tại đây Kế toán xây dựng và quy trình hạch toán

2.3 Thời điểm xác định doanh thu tính thuế TNDN

Điều 5 khoản 3 Thông tư 78/2014/TT-BTC quy định về thời điểm xác định doanh thu tính thuế TNDN với hoạt động xây dựng, lắp đặt như sau:

“m) Đối với hoạt động xây dựng, lắp đặt là giá trị công trình, giá trị hạng mục công trình hoặc giá trị khối lượng công trình xây dựng, lắp đặt nghiệm thu.

– Trường hợp xây dựng, lắp đặt có bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị là số tiền từ hoạt động xây dựng, lắp đặt bao gồm cả giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.

– Trường hợp xây dựng, lắp đặt không bao thầu nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị là số tiền từ hoạt động xây dựng, lắp đặt không bao gồm giá trị nguyên vật liệu, máy móc, thiết bị.”

Theo quy định trên, thời điểm xác định doanh thu tính thuế TNDN giống thời điểm xác định doanh thu tính thuế GTGT. Các bạn lưu ý những trường hợp giá trị xây dựng, lắp đặt của những trường hợp cụ thể sau:

• Có bao thầu vật liệu, máy móc thiết bị: Doanh thu xây lắp bao gồm cả giá trị vật liệu, máy móc thiết bị
• Không  bao thầu vật liệu, máy móc thiết bị: Doanh thu xây lắp không bao gồm giá trị vật liệu, máy móc thiết bị