Sự tiến hóa của trụ

Cổ trụ

Là trụ đơn giản nhứt gồm có vỏ và trung trụ. Trong trung tâm của trung trụ có một gỗ chiếm gần như hoàn toàn, sự chuyên hóa của gỗ mù mờ không định hướng, bao quanh gỗ là libe dày đều. Libe chỉ có các tế bào nhu mô libe mà không có ống sàng cũng không có nội bì và vỏ trụ. Trụ nguyên còn gọi là trụ đơn. Đây là cơ cấu cổ lổ nhứt mà ta chỉ gặp ở các địa khai của kỷ Devonien ở họ Rhyniaceae, còn gặp ở những cây có mạch bậc thấp.

Sự di chuyển cực gỗ và thành lập tinh trụ

Số cực gỗ giảm và cực di chuyển về phía ngoài khối gỗ, sự chuyên hóa của gỗ hướng vào trong hay hướng ngang; vì vậy khối gỗ có hình sao nhiều cạnh, giữa các cạnh là các bó libe. Cơ cấu của libe và gỗ có sự xen kẽ nhau nhưng chưa có nhu mô tủy bên trong. Gặp ở nhiều địa khai của các cây nhóm Asteroxylaceae và vài Khuyết thực vật cổ lỗ còn hiện tại như Psilotum triquetrum, Trichomanes.

Quản trụ

Phần trung tâm của gỗ lần lần sẽ trở thành nhu mô và ta có tủy. Trụ có tủy gọi là quản trụ; kiểu nầy đặc trưng cho Dương xỉ, Hột trần và Hột kín. Trong kiểu quản trụ, libe đã có tế bào ống sàng.

Phân trụ

Các cây vi diệp (lá nhỏ) như Thạch tùng, Quyển bá … có các bó mạch khi rời thân để đi vào lá không làm hư trụ và ta có một ống trụ nguyên. Cây đại diệp (lá lớn), khi các bó mạch gỗ đi vào lá thì qua một cửa, đó là nơi tủy thông thương với vỏ nơi mà cơ cấu của trụ "mẻ"; vì thế nên khi cắt ngang, hệ thống dẫn truyền có hình vòng cung trước vết lá. Khi các cửa quá to, ở lát cắt ngang, hệ thống dẫn truyền dường như do nhiều phần rời nhau, vì vậy trụ ở đây được gọi là phân trụ.

Ở nhiều Hiển hoa tiến bộ, khi cắt ngang có nhiều bó mạch gỗ rời nhau, mỗi bó mạch gỗ là một phần của trụ hay còn gọi là phân trụ. Các đơn tử diệp có nhiều vòng phần trụ với cơ cấu nhiều vòng bó mạch gỗ là cơ cấu của một hỗn trụ.

Sự đa trụ

Gặp ở vài Quyển bá có nhiều trụ ngay từ đầu được thành lập chớ không phải do mạch ra lá làm mẻ gây ra.