Soạn bài hai cây phong

SOẠN BÀI HAI CÂY PHONG CỦA AI-MA-TỐP (Trích Người thầy đầu tiên) ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN A. YÊU CẦU - Thấy được tình yêu quê hương da diết và sự xúc động đặc biệt vể hai cáy phong của người kể chuyện. - Hiểu được khả năng miêu tả, ngòi bút giàu chất hội họa của tác giả Ai-ma-tốp. B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP Câu hỏi 1. Căn cứ vào đại từ nhân xưng (tôi, chúng tôi) của người kể chuyện, hãy xác định hai mạch kể phân biệt lồng vào nhau trong Hai cây pho/nỊ. Nhân vật ...

SOẠN BÀI HAI CÂY PHONG CỦA AI-MA-TỐP

(Trích Người thầy đầu tiên)

ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

A. YÊU CẦU

- Thấy được tình yêu quê hương da diết và sự xúc động đặc biệt vể hai cáy phong của người kể chuyện.

- Hiểu được khả năng miêu tả, ngòi bút giàu chất hội họa của tác giả Ai-ma-tốp.

B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP

Câu hỏi 1. Căn cứ vào đại từ nhân xưng (tôi, chúng tôi) của người kể chuyện, hãy xác định hai mạch kể phân biệt lồng vào nhau trong Hai cây pho/nỊ. Nhân vật người kể chuyện có vị trí như thế nào (nhân danh ai) trong từng mạch kể ấy? Vì sao có thể nói mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” quan trọng hơn?

Gợi ý

Trong Hai cây phong, người kể chuyện khi xưng là “tôi”, khi lại xưng “chúng tôi”. Xưng là “chúng tôi” khi kê đoạn bắt đầu từ “Vào năm học cuối cùng...” cho đến “lần sau chân trời xa thẳm xanh biếc kia”. Phần trước và sau đoạn này xưng là “tôi”. Xưng là “tôi” khi người kể chuyện kể về ngôi làng Ku- ku-rêu, về hai cây phong mà mình từng chứng kiến. Thực ra, dưới góc độ người kể thì “chúng tôi” cũng từ “tôi” mà ra. Người kê lúc này phải xưng là “chúng tôi” vì nhắc đến những kì niệm của mình và bạn bè cùng trang lứa. Rõ ràng, bài văn gồm hai mạch kể ít nhiều phân biệt lồng vào nhau. Mạch kể “chúng tôi” nằm ở giữa, trong sự chi phối của mạch kể “tôi”, mạch “tôi” bao bọc mạch “chúng tôi”. Hơn nữa, nếu tính về độ dài thì mạch “tôi” dài hơn mạch “chúng tôi”. Do đó, có thể nói mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi” quan trọng hơn.

Câu hỏi 2. Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “chúng tôi”, cái gì thu hút người kể chuyện cùng bọn trẻ và làm cho chúng ngây ngất ? Tại sao có thể nói người kể chuyện (một hoạ sĩ) đă miêu tá hai cây phong và quang cảnh nơi đây bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ ?

Gợi ý

Trong mạch kê của người kể chuyện xưng “chúng tôi”, có hai đoạn : đoạn trên liên quan đến cây phong trên đồi cao vào năm học cuối cùng, trước kì nghỉ hè, bọn trẻ chạy ào lên phá tổ chim; đoạn dưới liên quan đến “thế giới đẹp đẽ vô ngần của không gian bao la và ánh sáng” mở ra trước mắt bọn trẻ khi ngồi trên những cành cây cao. Tuy hai cây phong để lại cho người kể chuyện ấn tượng khó quên về một thòi thơ ấu, nhưng đoạn sau mới thực sự làm cho bọn trẻ ngây ngất.

Ở mạch kể xen với tả này, hai cây phong chỉ được phác qua đôi nét nhưng là nét phác thảo của một họa sĩ : hai cây phong “khổng lồ” với các “mắt mấu”, các cành “cao ngất, cao đến ngang tầm cánh chim bay”, với “bóng râm mát rượi”, với động tác “nghiêng ngả đung đưa như muốn chào mời”...

Ở đoạn sau, chất họa sĩ của người kể chuyện càng rõ nét khi tả “cảnh chân trời xanh thẳm”, cành “thao nguyên hoang vu”, cảnh “làn sương mờ đục”, “dòng sông lấp lánh... như những sợi chỉ bạc”...

Câu hỏi 3. Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi”, nguyên nhân nào khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện ? Tại sao có thể nói trong mạch kể xen lẫn tả này, hai cây phong được miêu tả hết sức sống động, như hai con người, và không chi thông qua quan sát của người hoạ sĩ ?

Gợi ý

Trong mạch kể của người kể chuyện xưng “tôi”, nguyên nhân khiến hai cây phong chiếm vị trí trung tâm và gây xúc động sâu sắc cho người kể chuyện là do:

- Hai cây phong gán với tình yêu quê hương da diết.

- Hai cây phong gắn với kỉ niệm tuổi học trò.

- Sâu xa hơn, hai cây phong là nhân chứng của câu chuyện xúc động về thầy Đuy-sen và cô bé An-tư-nai gần bốn mươi năm trước mà người kể chuyện gần đây mới được biết. Chính thầy Đuy-sen đã mang hai cây phong về trồng trên đồi cao này. Thầy đã gửi vào hai cây phong ước mơ, hi vọng của những đứa trẻ thất .học, nghèo khổ như An-tư-nai sau này sẽ lớn lên, được mở mang kiến thức và thành người hữu ích. Hai cây phong đã khơi nguồn cảm hứng cho người kể chuyện.

Hai cây phong trong đoạn trích được nhân cách hóa hết sức sông động : “chúng có tiếng nói riêng, tâm hồn riêng”, chúng “thì thầm thiết tha nồng thắm”, có khi “chúng bỗng im bặt một thoáng, rồi khắp lá cành lại cất tiếng thở dài một lượt như thương tiếc người nào”...