Soạn bài cô bé bán diêm

SOẠN BÀI CÔ BÉ BÁN DIÊM CỦA AN-ĐÉC-XEN (Trích) ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN A. YÊU CẦU - Có lòng thương cảm sâu sắc đối với một em bé bán diêm bất hạnh trong tác phẩm. - Nắm được nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, tình tiết diễn biến của truyện hợp lí. B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP Câu hỏi 1. Hãy xác định ba phần của văn bản này nếu lấy việc em bé quẹt những que diêm làm phần trọng tâm. Căn cứ vào đâu đê có thể chia phần thứ hai ...

SOẠN BÀI CÔ BÉ BÁN DIÊM CỦA AN-ĐÉC-XEN

(Trích)

ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

A. YÊU CẦU

- Có lòng thương cảm sâu sắc đối với một em bé bán diêm bất hạnh trong tác phẩm.

- Nắm được nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng, tình tiết diễn biến của truyện hợp lí.

B. GỢI Ý TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP

Câu hỏi 1. Hãy xác định ba phần của văn bản này nếu lấy việc em bé quẹt những que diêm làm phần trọng tâm. Căn cứ vào đâu đê có thể chia phần thứ hai (phần trọng tâm) thành những đoạn nhỏ hơn ?

Gọi ý

Có thể chia văn bản này thành ba phần :

- Phần thứ nhất (từ đầu đến “những lời mắng nhiếc chửi rủa”): Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.

- Phần thứ hai (phần trọng tâm, tiếp đến “đã về chÀu Thượng đế”): Các lần quẹt diêm và những mộng tưởng.

Căn cứ vào số lần quẹt diêm, có thể chia phần này thành năm đoạn nhỏ tương ứng. Bốn lần đầu, mỗi lần em bé quẹt một que diêm, lần cuối cùng, em bé quẹt tất cả các que diêm còn lại trong bao.

- Phần thứ ba (còn lại) : Cái chết thương tâm của em bé.

Câu hỏi 2. Qua phần đầu, chúng ta được biết gì về gia cảnh của cô bé bán diêm và thời gian, không gian xảy ra câu chuyện ? Liệt kê những hình ảnh tương phản (đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau) được nhà văn sử dụng trong phần này nhằm khắc hoạ nỗi khổ cực của cô bé.

Gợi ý

- Hoàn cảnh của cô bé bán diêm: gia đình sa sút, mẹ chết, bà nội qua đời, sống với người bố khó tính, hay mắng nhiếc, chửi rủa, đánh đập em. Gia đình em sống chui rúc “trong một xó tối tăm”, “trên gác sát mái nhà”. Em phải đi bán diêm để kiếm sống.

- Truyện đặt trong bối cảnh đêm giao thừa, ngoài đường phố rét buốt. Em bé “ngồi nép trong một góc tường, giữa hai ngôi nhà...” mong cho đỡ lạnh.

- Trong truyện, nhà văn đã sử dụng các hình ảnh tương phản nhằm làm nổi bật tình cảnh đói rét, khổ cực hết sức tội nghiệp của cô bé :

+ Ngoài đường lạnh buốt và tói đen nhưng “cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn”.

+ Em bé bụng đói cả ngày chưa án uống gì mà “trong phố sực nức mùi ngỗng quay”.

Câu hỏi 3. Chứng minh rằng những mộng tưởng của cỏ bé qua các lần quẹt diêm (lò sưởi, bàn ăn, cây thông Nô-en, người bà, hai bà cháu bay đi) diễn ra theo thứ tự hợp lí. Trong số các mộng tưởng ấy, điều nào gắn với thực tế, điều nào thuần tuý chỉ là mộng tưởng ?

Gọi ý

Mộng tường của em bé diễn ra qua nãm lần quẹt diêm theo thứ tự hợp lí.

- Lán quẹt diêm thứ nhất : Trời rét buốt, mong ước đầu tiên của em là dược sưởi ấm nên em mộng tường dến lò sưởi.

- Lẩn quẹt diêm thứ hai : Vì em đang đói, em muốn dược ăn nên em mộng tưởng đến bàn ăn và con ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa.

- Lần quẹt diêm thứ ba: Khi em đã được ấm, no (trong tưởng tượng), em cũng muốn đón giao thừa như mọi người nên em mộng tưởng đến cây thông Nô-en, những ngọn nến.

- Lần quẹt diêm thứ tư : Đến đây, em nhớ đến một thời em đón giao thừa cùng với bà mình nên em tưởng tượng ra hình ảnh người bà mỉm cười với em.

- Lần quẹt diêm thứ năm: Em quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao vì muốn níu bà ở lại nên hình ảnh người bà cầm tay em và hai bà cháu bay lên cao xuất hiện trong mộng tưởng của em.

Ba mộng tường vẻ lò sưởi, bàn ăn, cây thống Nô-en gắn với thực tế. Còn mộng tưởng con ngỗng quay nhảy ra khỏi đĩa và hai bà cháu nắm tay nhau lên trời chỉ là mộng tưởng thuần túy.

Câu hỏi 4. Phát biểu những cảm nghĩ của em về truyện Cô bé hán diêm nói chung và vé đoạn kết của truyện nói riêng.

Gọi ý

Em bé trong truyện thật tội nghiệp. Chi có bà và mẹ là những người yêu thương em thì đã mất. Em phải sống với người cha vì nghèo khổ mà dối xử với em thiếu tình thương. Người đời cũng đối xử với em quá lạnh lùng : khách qua đường chẳng ai đoái hoài dến lời chào hàng của em nên em chẳng bán được bao diêm nào; những người nhìn thấy thi thể em chết vì lạnh cóng và đói vào sáng ngày mồng một tết cũng chỉ với một thái độ thờ ơ.

Trong cái xã hội thiếu tình thương ấy, nhà văn An-đéc-xen đã tỏ lòng thông cảm, thương yêu đối với em bé bất hạnh qua câu chuyện đầy cảm động của mình. Chính tình thương yêu ấy đã khiến nhà văn miêu tả thi thể em với đôi má hổng và đôi môi mỉm cười, đồng thời hình dung ra cảnh huy hoàng hai bà cháu bay lên trời để đón những niềm vui đầu năm.

Truyện cỏ bé bán diêm gợi lên cho chúng ta niềm cảm thông và nỗi xót xa cho những kiếp người nghèo khổ.