Ronald Reagan – Tổng thống chấm dứt Chiến tranh Lạnh

Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 19/6/2015)

Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh

Reagan là Tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ. Ông được xem là nhân vật đóng vai trò chủ chốt dẫn đến sự sụp đổ của Liên bang Xô Viết và sự chấm dứt Chiến tranh Lạnh.

Reagan sinh ngày 6 tháng 2 năm 1911 tại Tampico, bang Illinois. Ban đầu ông làm việc trong lĩnh vực truyền hình và trở thành một diễn viên. Năm 1937 ông chuyển tới Hollywood và đóng khoảng 50 phim. Từ năm 1942 đến 1945 ông Reagan phục vụ trong quân đội, nhưng do thị lực kém nên ông không đủ điều kiện tham gia chiến đấu. Sau chiến tranh ông tiếp tục sự nghiệp điện ảnh của mình, và là chủ tịch liên đoàn lao động Screen Actors Guild. Ông nổi tiếng là một người chống Cộng. Trước Ủy ban điều tra các hoạt động chống lại Hoa Kỳ thuộc Hạ Viện, ông đã chỉ ra những diễn viên mà ông tin rằng có mối quan hệ hoặc có cảm tình với Cộng sản.

Đầu thập niên 1960, Reagan liên kết chặt chẽ với Đảng Cộng hòa và đến năm 1966, ông đắc cử thống đốc bang California. Năm 1970 ông tái đắc cử. Năm 1980, ông được bầu làm tổng thống trong hai nhiệm kỳ bốn năm. Reagan nắm quyền trong một giai đoạn kinh tế tăng trưởng suốt thập niên 1980 và đánh dấu khởi đầu cho sự sụp đổ của Liên Xô. Tuy nhiên, trong những năm cuối ở Nhà Trắng, ông đã đến thăm Moskva nhân cuộc gặp cấp cao với người đứng đầu Liên Xô Mikhail Gorbachev. Những người ủng hộ Reagan coi những luận điệu chống cộng của ông và việc ông tăng cường chi tiêu quốc phòng như là những yếu tố chủ chốt dẫn đến sự chấm dứt Chiến tranh Lạnh, bởi Liên Xô buộc phải nhận ra rằng họ không thể cạnh tranh với phương Tây tư bản chủ nghĩa do Mỹ dẫn đầu.

Mặc dù Reagan là một tổng thống được nhiều người ủng hộ, ông chưa bao giờ nhận được sự ủng hộ nhiều như trước kia kể từ vụ vê bối Iran-Contra năm 1986. Vụ việc này làm bại lộ chuyện các phụ tá trong Hội đồng An ninh Quốc gia (đóng tại Nhà Trắng) đang tiến hành một sáng kiến chính sách đối ngoại bí mật nhằm hỗ trợ quân sự cho nhóm du kích ‘Contra’ chống Cộng ở Nicaragua – điều này vi phạm luật pháp Hoa Kỳ.

Reagan chấp thuận khôi phục lại việc bán vũ khí cho Iran để đổi lại việc phóng thích các con tin bị giam giữ bởi các nhóm khủng bố ở Libăng được Iran chống lưng. Một phần tiền thu được từ việc bán vũ khí sau đó lại được chuyển sang tài trợ cho nhóm Contra. Mặc dù Reagan không trực tiếp dính líu vào âm mưu này, việc ông không nắm được cấp dưới của mình đang làm gì khiến hình ảnh của ông bị hoen ố trong mắt công chúng.

Năm 1989, Reagan rời nhiệm sở và người kế nhiệm ông là George Bush (cha), người được Reagan giúp vận động tranh cử. Năm 1994, Reagan tuyên bố ông mắc chứng bệnh Alzheimer (mất trí nhớ) và qua đời ngày 5 tháng 6 năm 2004.