Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Văn mẫu lớp 9

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Văn mẫu lớp 9 4.8 (96%) 380 votes Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Bài làm 1 của một bạn học sinh giỏi Văn tỉnh Cao Bằng Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Trùng Khánh – Cao Bằng ,thấm nhuần những tinh hoa, cái đẹp của dân tộc Tày , Y Phương (1948) là một nhà thơ tiêu biểu cho các dân ...

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Bài làm 1 của một bạn học sinh giỏi Văn tỉnh Cao Bằng

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Trùng Khánh – Cao Bằng ,thấm nhuần những tinh hoa, cái đẹp của dân tộc Tày , Y Phương (1948) là một nhà thơ tiêu biểu cho các dân tộc miền núi ."Thơ Y Phương như một bức tranh thổ cẩm đan dệt nhiều màu sắc khác nhau ,phong phú và đa dạng ,nhưng trong đó có một màu sắc chủ đạo ,âm điệu chính là bản sắc dân tộc rất đậm nét và độc đáo .Nét độc đáo đó nằm ở cả nội dung và hình thức .Với Y Phương ,thơ của dân tộc Tày nói riêng và thơ Việt Nam nói chung có thêm một giọng điệu mới ,một phong cách mới "( Từ điển tác giả ,tác phẩm văn học Việt Nam ).

Đi từ đề tài quen thuộc :tình cảm cha con ,phụ tử thiêng liêng ,nhưng với Y Phương ,trong làng thơ Việt Nam đã có thêm một lối đi ,1 giai điệu mới . Khác với "Chiếc lược ngà ",tình cha con được đặt trong hoàn cảnh éo le của chiến tranh ,tình cha con trong bài thơ được thể hiện qua lời tâm tình của người cha.Người cha đã bộc lộ lòng yêu thương con qua ước mong con sống xứng đáng ,phát huy truyền thống của,gia đình , quê hương.

Mượn lời người cha nói với con về tình yêu thương của cha mẹ ,sự đùm bọc của quê hương với con ,nhà thơ đã gợi về nguồn sinh dưỡng trong mỗi người chúng ta .Mở đầu bài thơ là khung cảnh gia đình ấm cúng ,đầy ắp tiếng nói cười .Mười một câu thơ như tràn đầy những đầm ấm ,yên vui của tình cảm gia đình ,tình cảm quê hương :

"Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ caì nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ."

Một mái nhà có mẹ có cha và con hạnh phúc vì được sống hạnh phúc trong tình yêu thương .Cha mẹ đã dìu dắt ,nâng đỡ con từ những bướcđi đầu tiên ,đã tìm thấy niềm vui từ con .Hơn thế nữa ,con còn được sinh ra ,lớn lên trong tình yêu thương ,vẻ đẹp của "đồng mình ". "Người đồng mình" yêu lắm con ơi !" Lao động tuy vất vả nhưng cuộc sống của "người đồng mình"tươi vui, mà rất ngọt ngào . Dáng vẻ tuy thô sơ , công việc tuy nặng nhọc (đan lờ , ken vách ) nhưng tâm hồn "người đồng mình "lãng mạn biết bao nhiêu :Họ làm một cách nghệ thuật những công việc của mình (cài nan hoa ,câu hát ) .Con thật hạnh phúc vì con được sống giữa những con người như vậy — những con người khéo tay ,yêu thiên nhiên ,yêu lao động, lạc quan và nhân hậu.

Thiên nhiên đồng mình cũng rất đẹp : Rừng núi quê hương thơ mộng đã dành cho con những gì tinh tuý nhất (hoa ) ,đã nuôi dưỡng con về cả tâm hồn ,lối sống ,"tấm lòng ". Và từng ngày ,con đã lớn lên …có cha mẹ nâng đón và mong chờ ,có thiên nhiên thơ mộng, có cuộc sống lao động gắn bó .Con đã trưởng thành trong nghĩa tình của quê hương như vậy đó . Nói với con những điều đó ,cha mong cho con hiểu những tình cảm cội nguồn đã sinh dưỡng con ,để con yêu cuộc sống hơn .

Dặn dò con về quê hương ,về "đồng mình ", cha càng muốn con phải khắc cốt ghi xương nơi mình đã sống ,đã trưởng thành . Cuộc sống của "người đồng mình " vất vả ,gian nan "thương lắm con ơi ": "Sống trên đá ..đá gập ghềnh / Sống trong thung ..thung nghèo đói ../Lên thác xuống ghềnh ..cực nhọc .." Nhưng tự hào lắm con ơi ,người đồng mình đã,đang và sẽ luôn sống đẹp .Họ có sức sống mạnh mẽ :vất vả nhưng khoáng đạt ,gắn bó với quê hương .Họ " ko chê ,ko lo "gian khổ, mà vẫn sống tràn đầy "như sông như suối " .Họ mộc mạc,chân chất nhưng giàu ý chí ,niềm tin ,mong xây dựng quê hương tốt đẹp hơn :

"Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục ".

Sự đối lập giữa bên ngoài :"thô sơ da thịt" nhưng bên trong ko hề nhỏ bé về tâm hồn ,người đồng mình có ý chí tự làm chủ cuộc sống của mình. Qua "sự liên tưởng phong phú sáng tạo "tự đục đá kê cao quê hương ",người đồng mình là những con người lao động cần cù ,có nghị lực ,niềm tin ,mà tầm vóc ,nỗi buồn ,chí hướng của họ là cái cao ,xa chiều kích của trái đất (Cao đo nỗi buồn /Xa nuôi chí lớn ) .Họ giữ gìn bản sắc dân tộc mà vẫn làm rạng rỡ quê hương như vậy bởi họ yêu quê hương sâu nặng và luôn lấy quê hương làm chỗ dựa tinh thần .Người cha muốn con yêu là yêu những điều đó , yêu những đức tính cao đẹp của người đồng mình .

Cả đoạn thơ như âm vang trong những lời tự hào ,sự gắn bó và tình yêu tha thiết của người cha về quê hương .Nó như trở thành một hành khúc mạnh mẽ ngợi ca quê hương .Và ,lời nhắc nhở của người cha với con chính là một nốt nhấn kết lại bản hành khúc của quê hương :

"Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Ko bao giờ được nhỏ bé
Nghe con ".

Cho con thấy tình yêu thương ,niềm tin tưởng của cha ,người cha mong con biết sống sao cho tốt ,cho xứng đáng với tình cảm của cha .Cho con hiểu cuộc sống của người đồng mình ,người cha muốn con cảm thương với những khó khăn ,vất vả để khao khát đi xây dựng quê hương .Ca ngợi những đức tính cao đẹp của người đồng mình ,cha đã truyền cho con vẻ đẹp sức mạnh của truyền thống quê hương ,mong con sống có tình nghĩa ,biết chấp nhận gian khó ,vươn lên bằng ý chí của mình ,vững vàng trên đường đời.

Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con chính là lòng tự hào với quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời .Nói với con mà chính là cha đã trao tặng cho con .Cha đã vun đắp cho con những tình cảm tốt đẹp , cho con một hành trang quý và đã sẵn sàng tung cánh cho con bay đi khắp mọi nơi .

Bài thơ ko dài với 28 câu thơ tự do ,có câu 2 chữ ,có câu 10 chữ ,tất cả bay theo cảm xúc tự nhiên ,dạt dào của ý thơ .Giọng thơ tha thiết ,trìu mến . Ngọt ngào làm sao từng tiếng nhắc nhở ,dặn dò " yêu lắm con ơi ", "thương lắm con ơi " ,"Con ơi ..nghe con !" .

Đẹp làm sao các hình ảnh thơ vừa cụ thể, mộc mạc,cô đọng mà vừa phong phú ,sinh động,giàu chất thơ."Rừng cho hoa / Con đương cho những tấm lòng …".Những đặc sắc về nghệ thuật cộng hưởng hài hoà với những cung bậc tình cảm khác nhau của cha đã tạo nên dư âm sâu lắng cho bài thơ .Tiếng thơ trong "Nói với con " là tiếng lòng của Y Phương ,tiếng lòng về tình yêu và niềm tự hào đối với quê hương ,dân tộc .

Tiếng cha nói với con hay chính là lời trao gửi thế hệ vậy !

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Bài làm 2

Xưa nay tình mẫu tử là đề tài phong phú cho thơ ca. Nhưng những bài thơ về tình cha con thì có lẽ khá ít. Bài thơ “Nói với con” cuả Y Phương là 1 trong những tác phẩm hiếm hoi đó. Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình êm ấm, tình quê hương tha thiết, ngọt ngào và ngợi ca truyền thống nghĩa tình, sức sống mạnh mẽ của người dân tộc miền núi.

Cảm nhận đầu tiên trong lời cha nói là hình ảnh con lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm bọc, che chở của người đồng mình, của quê hương. Bài thơ mở ra với khung cảnh gia đình ấm cúng, đầy ấp giọng nói tiếng cười:

Chân phải….
….tiếng cười.

Khung cảnh ấy đẹp như 1 bức tranh: hình ảnh em bé ngây thơ lẫm chẫm tập đi, bi bô tập nói trong vòng tay, trong tình yêu thương, chăm sóc, nâng niu của cha mẹ; hình ảnh cha mẹ giang rộng vòng tay, chăm chút từng bước đi, từng bước đi, từng nụ cười, tiếng nói của con. Gia đình chính là cái nôi êm ái, tổ ấm để con sống, lớn khôn và trường thành trong niềm yêu thương con cái. Đó là không khí thường thấy trong các gia đình hạnh phúc. Nhưng cách diễn đạt ở đay có nét độc đáo riêng cảu người miền núi: nói bằng hình ảnh cụ thể. Điệp ngữ “bước tới”, trong tình cảm người cha, không khỏi niềm sung sướng, tự hào.

Không chỉ có gia đình, con còn lớn lên, trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong quê hường sâu nặng nghĩa tình:

Người đồng mình yêu lắm con ơi
………..tấm lòng

Một cách nói rất riêng, rất ngộ : “người đồng mình”, là người miền mình, người vùng mình, là những người cùng sống trên 1 miền đất, cùng quê hương, cùng 1 dân tộc. Đó là cách nói mộc mạc, mang túnh địa phương của dân tộc Tày nhưng giàu sức biểu cảm, Tác giả vận dụng lối diễn đạt của người dân tộc miền núi để xây dựng hình ảnh thơ. Những suy nghĩ, tình cảm, cảm xúc đều được diễn tả trực tiếp bằng hình ảnh. Đan lờ để bắt cá, dưói bàn tay của người Tày, những nan trúc, nan tre đã trở thành “nan hoa”. Vách nhà không chỉ ken bằng gỗ mà còn đc ken bằng “câu hát”. Rừng đâu chỉ cho nhìu gỗ quý, lâm sản mà còn cho hoa. Ba đông từ “đan”, “cài”, “ken” còn thể hiện sự đoàn kết, gắn bó cảu quê hương. Lao động đã đem đến cho con bao điều tốt đẹp, “người đồng mình” và quê hương ấp ủ, nuôi sống con trong tình thương yuê, trong tình đoàn kết buôn làng. Và con đường đâu chỉ để đi mà nó còn cho “những tấm lòng” nhân hậu, bao dung, nghĩa tình. Con đường đó là hình bóng thân thuộc của quê hương, còn in dấu những bước chân đi xuôi ngược, làm ăn sinh sống của buôn làng, nên nó mang 1 ý nghĩa thật to lớn trong quá trình khôn lớn của con. Sung sướng nhìn con khôn lớn, nha thơ suy ngẫm về tình làng bản quê nhà, về cội nguồn hạnh phúc:

Cha mẹ …
….trên đời

Không chỉ gọi cho con về nguồn sinh dưỡng, cha còn nói với con về những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” và ước mơ của cha về con. Đó là lòng yêu lao động, hăng say lao động với cả tấm lòng. Đó là sức sống bền bỉ mạnh mẽ vượt qua mọi khó khăn, gian khổ.

Người đồng mình thương lắm con ơi
………..Không lo cực nhọc

Trước hết đó là tình thương yêu, đùm bọc nhau. Cách nói mộc mạc mà chứa đựng bao ân tình rất cảm động đó được lặp đi lặp lai như một điệp khúc trong bài ca. Chính tình thưong đó là sức mạnh để “người đồng mình” vượt wa bao gian khổ cuộc đời. Những câu thơ ngắn, đối xứng nhau “cao đo nỗi buồn xa nuôi chí lớn” diễn tả thật mạnh mẽ chí khí của “người đồng mình”: sống vất vả, nghèo đói, cực nhọc, lam lũ nhưng có chí lớn, luôn yêu quý tự hào, gắn bó với quê hương. Đó là phẩm chất thứ hai. Thứ ba, về cách sống, người cha muốn giáo dục con sống phải có nghĩa tình, chung thủy với quê hương, bit chấp nhận vượt wa gian nan, thử thách bằng ý chí và niềm tin của mình. Không chê bai, phản bội quê hưong : “không chê…không chê….không lo” dù quê hương còn nghèo, còn vất vả. “Người đòng mình sống khoáng đạt, hồn nhiên, mạnh mẽ “như sông như suối-lên thác xuống ghềnh-không lo cực nhọc”. Lời cha nói với con mà cũng là lời dạy con về bài học đạo lý làm người. Đoạn thơ rất dồi dào nhạc điệu, tạo nên bởi điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc câu và nhịp thơ rất linh họat , lúc vươn dài, khi rút ngắn, lời thơ giản dị, chắc nịch mà lay độg, thấm thía, có tác dụng truyền cảm manh mẽ.

Để nhắc nhở giáo dục con, người cha nhấn mạnh truyền thống của người đồng mình:

Người đồng mình thô sơ da thịt
…….Nghe con

Truyền thống ấy thật đáng tự hào, tuy “thô sơ da thịt”, ăn mặc giản dị, áo chàm, khăn piêu, cuộc sống mộc mạc thiếu thốn… nhưng không hề nhỏ bé về tâm hồn, ý chí nghị lực và đặc biệt là khát vọng xây dựng quê hương. Họ xây dựng quê hương bằng chính sức lực và sự bền bỉ của mình: “tự đục đá kê cao quê hương”. Họ sáng tạo, lưu truyền và bảo vệ phong tục tốt đẹp của mình biết tự hào với truyền thống quê hương, dặn dò con cần tự tin, vững bước trên đường đời, không bao giờ được sống tầm thường, nhỏ bé, ích kỷ. Hai tiếng “nghe con” kết thúc bài thơ với tấm lòng thương yêu, kỳ vọng, vừa là lời dặn dò nhắc nhở ý chí tình của nhười cha đối với đứa con thân yêu. Hai tiếng ấy nghe sao mà thân thương trìu mến quá.

Bài thơ có giọng điệu nhò nhẹ, chân tình và rất mới lạ trong phong cách, một phong cách miền núi với ngôn ngữ “thổ cẩm” rất độc đáo, với cảm xúc, tư duy rất riêng. Qua đó, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của 1 dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống

Ơn cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi

Mây và sóng là một trong những bài thơ thể hiện và ca ngợi những tình cảm đẹp đẽ trong cuộc sống của con người .Với những biện pháp nghệ thuật đặc sắc tác phẩm đã ngợi ca tình cảm của đứa con dành cho mẹ, chan chứa tình cảm thiêng liêng của con người.

Tình mẫu tử là đề tài muôn thuở của thi ca, với gòi bút đặc sắc của mình, tác giả đã viết lên tác phẩm tuyệt bút này để nói lên tinh mẩu tử thiêng liêng bất diệt.

Bài thơ là lời kể của em bé , được chia thành 2 phần có nhịp điệu giống nhau nhưng các từ ngữ hình ảnh có sự khác biệt mới mẻ và mức độ tình cảm của em bé dành cho mẹ phát triển ngày càng sâu sắc mạnh mẽ hơn . Chính điều này làm nên sức hấp dẫn của bài thơ .Phần thứ nhất của bài thơ , em bé kể về việc mình được rủ đi chơi và em đã từ chối ; phần thứ hai là sáng tạo ra trò chơi của em bé.Tình yêu quý cha mẹ là điều không mới mẻ nhưng ở đây tình cảm bộc lộ một cách không giống lẽ thường mà nó vượt qua mọi thử thách , vượt qua mọi cám dỗ ở đời . Hai phần của bài thơ đứng cạnh nhau, giúp chúng ta hiểu rõ về tình mẫu tử sâu sắc và trọn vẹn tình cảm của em bé dành cho mẹ. Hai phần có cấu trúc giống nhau là đều thuật lại lời rủ rê, lời từ chối và lí do từ chối của em bé, nêu lên trò chơi do em bé tạo ra.Nhưng ở cụm 2 không có cụm từ mẹ ơi, với tình huống thử thách khác nhau. ý thơ không trùng lặp, phần hai có câu cuối là phần kết bài.

Những trò chơi trên mây , dưới sóng được mời chào rất lí thú và hấp dẫn trên nền của bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và thơ mộng đã gợi lên trong lòng con người sự ham mê khó có thể cưỡng lại được. Chúng ta tưởng tượng những trò chơi đó chỉ có thể có ở xứ sở thần tiên hay ở cõi thiên đường huyền bí :

“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc.”

Chúng ta tưởng như những trò chơi này chỉ có ở xứ sở thần tiên huyền bí. Trẻ em ai chẳng thích chơi, nhất là khi trò chơi lại thú vị và lôi cuốn như thế . Vậy mà những lạc thú vui chơi nào đã dừng lại ! Càng về sau chúng càng rủ rê , chèo kéo tha thiết hơn, sôi nổi hơn, hết lần này đến lần khác , và mỗi lần lí thú hơn hấp dẫn hơn :

“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao.”

Với lời mời ngọt ngào, ngay cả người lớn cũng khó cưỡng nổi nữa là trẻ con . Chúng ta nghe lời hỏi của đứa bé để thấy Ta-go am hiểu tâm lí trẻ em như thế nào :

Nhưng làm thế nào mình lên đó được ?
Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được ?
Những lời hỏi thể hiện mong muốn được chơi của bé . Vậy mà bỗng em lại từ chối chỉ vì 1 lý do đơn giản nhưng tràn ngập tình yêu thương.

“Mẹ mình đang đợi ở nhà”, “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”
“Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà , làm sao có thể rời mẹ mà đi được ?”

Lời từ chối rất vô tư nhưng chân thật đã minh chứng cho tình mẫu tử thiêng liêng và sâu sắc của nhân vật trữ tình trong tác phẩm của Ta-go . Những thú vui dù hấp dẫn, dù đáng mơ ước đến đâu cũng không thể vượt qua hình ảnh ấm áp của mẹ trong trái tim em bé . Dường như em bé hiểu rằng , khi được ở bên mẹ thì cuộc sống sẽ đẹp đẽ hơn bất cứ xứ sở thần tiên nào . Em hiểu được niềm hạnh phúc của tình yêu thương và sự nâng niu chiều chuộng của mẹ sẽ đem lại cho em những điều cần thiết hơn và cả những thứ vui hấp dẫn khác trên cõi đời này . Em bé đã sớm nhận thức được những trò chơi trên mây dưới sóng với bạn bè trong chốc lát làm sao có thể thay thế những giây phút được kề cận bên mẹ . Được gần gũi bên người mẹ thân yêu thay vì những thú vui chốc lát chính là niềm hạnh phúc của sự hi sinh .

Nếu bài thơ chỉ dừng lại đó thì Ta-go cũng không thể vượt lên biên giới mà đến với chúng ta , với năm châu bạn bè được. Ở phần thứ hai với trí tưởng tượng và tình cảm tha thiết, em bé đã nghĩ ra trò chơi hết sức thú vị “Con là mây và mẹ sẽ là trăng.”

“Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ.”

Bằng trí tưởng tượng và tình cảm tha thiết, em đã sáng tạo ra những trò chơi cho riêng mình, ở đó cũng có mây và trăng, cũng không thiếu bến bờ kì lạ, nhưng điều quý giá nhất là trong những trò chơi của em bé đều có hình ảnh của mẹ. Từ chối niềm vui riêng của mình để vui cùng mẹ là cả 1 quá trình diễn biến tâm lí sinh động và thú vị , đặc biệt cho cả 2 mẹ con . em hiểu sâu sắc rằng niềm vui của mình chỉ trở nên trọn vẹn khi có mẹ ở bên và ngược lại .

Đây là trò chơi muôn đời bền vững và trường tồn , không bao giờ nhàm chán . Vì trong đó hình ảnh đẹp tuyệt vời của 2 mẹ con quấn quýt bên nhau trong tình yêu lớn lao và cao cả :

“Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”

Dư âm của tiếng cười như những giọt pha lê ngân mãi trong lòng chúng ta bởi niềm vui bất tận của tình mẫu tử thiêng liêng và kì diệu . Niềm vui đó được ủ kín, như của chỉ riêng 2 mẹ con mà người ngoài không ai tìm được :

“Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”

Tình mẫu tử thiêng liêng và cao quý đã hòa vào vũ trụ và cuộc sống xung quanh . Nó hiện hữu ở mọi nơi trên thế gian để khẳng định tình yêu thương có sức mạnh biến đổi mạnh mẽ.

Qua câu chuyện, bài thơ còn gửi gắm nhiều ý nghĩa sâu sắc . Nó không chỉ là lời ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng mà còn gửi gắm nhiều suy ngẫm về cuộc sống: cuộc sống có rất nhiều cám dỗ mà mỗi con người rất khó vượt qua . Nhưng người ta hoàn toàn có thể vượt qua những thử thách ấy bằng sức mạnh tình cảm tốt đẹp trong cuộc đời . Tình mẹ con là 1 trong những chỗ dựa ấm áp nhất, vững chắc nhất của con người . Nó là ngọn lửa khơi nguồn sáng tạo, nó làm thăng hoa vẻ đẹp tinh thần muôn đời bất diệt của nhân loại. Nhờ đó con người có đủ dũng cảm đối mặt với mọi cám dỗ, mọi thử thách trong cuộc sống bộn bề gian khó hôm nay .

Ta-go đã lựa chọn 1 đề tài rất độc đáo cho thi phẩm của mình, tình yêu thương đầy hi sinh và sự sáng tạo của đứa con đối với mẹ – điều mà từ trước tới nay rất ít người đề cập . Và ông đã thành công trong việc mô tả, ngợi ca nó bằng hình thức đối thoại trong lời kể của em bé , lồng vào bức tranh thiên nhiên thơ mộng đầy sức sống . Bàithơ đã thành công khi thể hiện những suy ngẫm sâu sắc, tâm hồn và trái tim thơ mộng của con người.

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Bài làm 3

Tình yêu thương con cái mơ ước thế hệ sau tiếp nối xứng đáng phát huy truyền thống tổ tiên, quê hương vốn là tình cảm cao đẹp của con người Việt Nam ta suốt bao đời nay. " Nói với con " của Y Phương – Nhà thơ dân tộc Tày, sáng tác năm 1980. Là một trong những bài thơ hướng vào đề tài ấy, với cách nói riêng, xúc động và chân tình bằng hình thức người cha nói với con ân tình, dặn dò, chìu mến…

Cội nguồn của hạnh phúc con người chính là gia đình quê hương đó là điều đầu trên người cha muốn nói với con của mình ngay từ bốn câu thơ mở đầu bằng các hình ảnh thật cụ thể. Y Phương đã tạo không khí gia đình đầm ấm, quấn quít. Từng bước đi, tiếng nói, tiếng cười của con đều được cha mẹ chăm chút, mừng vui đón nhận.

" Chân phải bước tới cha 
Chân trái bước tới mẹ 
Một bước chạm tiếng nói 
Hai bước tới tiếng cười".

Lời thơ dường như chỉ kể và tả mà biết bao trìu mến thân thương. Cách liệt kê " chân phải, chân trái, một bước hai bước" khiến ta hình dung các bước chập chững của những con thơ. Lúc thì xà vào lòng mẹ, lúc thì níu lấy tay cha, điệp ngữ " bước tới" và động từ chạm dùng rất khéo, gợi ra không khí gia đình đầm ấm, tràn ngập yêu thương đó. Hơn thế nữa con sinh ra lớn lên trong tình yêu, trong vẻ đẹp của người đồng mình.

" Người đồng mình yêu lắm con ơi 
Đan lờ cài nan hoa 
Vách nhà ken câu hát 
Rừng cho hoa 
Con đường cho những tấm lòng".

Y Phương có cách gọi độc đáo về những con người. Cách gọi ấy gắn liền với lời đối thoại tha thiết " con ơi". Vậy cái yêu lắm đó là gì? Đó là cốt cách tài hoa và tinh thần vui sống. Họ đan lờ đánh cá là nan trúc, nan tre mà đã trở thành " nan hoa", vách nhà không chỉ ken bằng gỗ mà được ken bằng câu hát. Họ biết làm nghệ thuật bằng các dụng cụ, thường ngày, các động từ cài, ken vừa mô tả cụ thể vừa nói lên sự gắn bó, quấn quít, đoàn kết của người đồng mình, cuộc sống lao động sinh hoạt tràn đầy niềm vui ấy được đặt trong cả một quê hương giàu đẹp, tình nghĩa.

" Rừng cho hoa 
Con đường cho những tấm lòng".

Nghệ thuật nhân hóa rừng, con đường cùng điệp từ cho diễn tả rừng núi quê hương thật thơ mộng, nghĩa tình. Rừng che chở, con đường mở nối… Với cách nói hàm xúc, giản dị thiên nhiên ấy đã che chở, nuôi dưỡng con người về tâm hồn nối sống, do đó khi sung sướng ôm con thơ vào lòng nhìn con khôn lớn, suy nghĩ nghĩa tình làng bản, quê nhà người cha nghĩ về kỉ niệm hạnh phúc. 

" Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới 
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời ". 

Từ những kỉ niệm ngọt ngào của kỉ niệm gia đình quê hương, người cha còn tha thiết nói với con về những phẩm chất cao đẹp của con người quê hương. Lời gọi tha thiết, lời nhắn nhủ thật chân thành cùng điệp ngữ " Người đồng mình". Được lặp lại 3 lần đã gây ấn tượng không phai mờ về con người quê hương. Người cha lần lượt ca ngợi những phẩm chất dễ thương của người đồng mình, với cách nói rất cụ thể. Người đồng mình có thể có nỗi buồn rất lớn, nhưng ý chí luôn vượt lên.

" Cao đo nỗi buồn 
Xa nuôi chí lớn ".

Lời thơ bốn chữ cân đối như câu tục ngữ, đúc kết một thái độ, một phương châm ứng xử cao quý. Các từ ngữ: "Cao đo, xa nuôi", thể hiện bản lĩnh sống đẹp của dân tộc Tày đồng thời để phản ảnh bản chất giản dị mộc mạc của người dân quê hương. Tác giả dùng cách nói cụ thể với hình ảnh cụ thể: " Thô sơ da thịt, tự đục đá". Thể hiện tinh thần cần cù, chịu khó trong lao động, sống giản dị, thật thà, luôn ý thức xây dựng truyền thống quê hương, giữ gìn bản sắc dân tộc. Cha nói với con cũng là khuyên con bài học đạo lí làm người. Quê hương sau những năm dài chiến tranh chưa giàu, chưa đẹp con phải biết gắn bó với quê hương, không chê, không lo. Trước thử thách khó khăn con không được sống tầm thường, hèn kém, nhỏ bé, phải lao động sáng tạo để xây dựng để kê cao quê hương.

" Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn 
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh 
Sống trong thung không chê thung nghèo đói 
Sống như sông như suối 
Lên thác xuống ghềnh 
Không lo cực nhọc ".

Lời thơ sử dụng so sánh, thành ngữ, điệp từ, hàng loạt điệp từ " Sống" lập lại, khẳng định tâm thế bản lĩnh, niềm hi vọng. Kết thúc bài thơ là lời người cha khuyên con, lời cha nói thiết tha thân tình với lời gọi con ơi và lời nhắn nhủ nghê con. Xong lời cha dặn con ngắn gọn, hàm xúc mà sâu sắc. Mong con sau này lớn khôn trưởng thành trên đường đời phải làm những điều lớn lao, phải sống cao thượng, tự trọng phải sống vì cuộc sống tốt đẹp.

    Có thể nói rằng, tác phẩm Nói Với Con của Y Phương đã đem đến một định nghĩa vô cùng mới lạ cho tình phụ tử của dân tộc Tày. Với thể thơ tự do, câu ngắn câu dài rất phù hợp với cuộc sống khó khăn, gập gềnh của người dân vùng núi. Hình ảnh thơ mang đậm chất của núi rừng. Kết hợp hài hòa với mạch cảm xúc tự nhiên và nhẹ nhàng, không chỉ đơn giản là những lời khuyên chân thật với con mình mà đó còn là một lời nhắn nhủ với tất cả chúng ta về truyền thống đạo lý " Uống nước nhớ nguồn". Qua tác phẩm " Nói Với Con" của nhà thơ Y Phương chúng ta rút ra được nhiều bài học bổ ích, thêm yêu cuộc sống, yêu quê hương của mình hơn.

Phân tích bài thơ Nói với con của Y Phương – Bài làm 4

Chủ đề tình cảm gia đình, cha – con, mẹ – con hay anh em đã trở thành chủ đề quen thuộc với nhiều tác giả và là nguồn cảm hứng vô tận với các nhà văn, nhà thơ trong nền văn học Việt Nam. Vượt qua những tác phẩm cùng chủ đề. “ Nói với con của” Y Phương đã tạo ra nết nổi bật riêng cho một bài thơ thấm đẫm tình cha con để tạo ra ấn tượng tiêng biệt trong lòng người đọc.

Nhà thơ Y Phương ( 1948) , sinh ra ở mảnh đất Trùng Khánh tỉnh Cao bằng, là một nhà thơ tiêu biểu của cách nhà thơ miền núi.  Mở đầu bài thơ, nhà thơ đã viết về những bước chân nhỏ bé:

“Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai tiếng chạm tiếng cười”

Sinh ra một đứa trẻ, một trong những giây phút vui mừng và hạnh phúc nhất đó là chứng kiến con của mình lớn lên, chập chững từng bước đi đầu tiên. Từng bước đứa trẻ hướng đến cha mẹ của mình và tiếng cười bé thơ giòn tan tạo những khoảnh khắc hạnh phúc. Tất cả nhưng khoảnh khắc đẹp đẽ này được cha mẹ lưu giữ trong kí ức cũng nhưng quá trình cha mẹ theo dõi đứa con của mình trưởng thành.

“ Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ caì nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời .”

Ngoài niềm vui được chung sống với cha mẹ, con còn được hưởng sự lớn lên trong tình yêu thương ,vẻ đẹp của “đồng mình” . Những con người chân quê nhưng luôn dành cho nhau những tình cảm yêu thương gắn bó nhất, họ vui với hoạt động sản xuất lao động  dù công việc tuy nặng nhọc (đan lờ, ken vách ). Họ tạo cho mình những câu hát “ Vách nhà ken câu hát” để thêm yêu đời, yêu lao động, xua tan mệt nhọc. Thiên nhiên cũng ưu ái dành cho mảnh đất ấy những gì tinh túy nhất. “ Rừng cho hoa” . Đến cả “ con đường cho những tấm lòng” . Nói về những kí ức xưa kia, người cha như muốn nói với con mình về mái nhà hạnh phúc của mình, bởi đứa con được sinh ra trong tình yêu thương, gắn kết của cha mẹ, đó là một gia đình đầy hạnh phúc.

Tuy vậy người cha còn dặn dò cho đứa con mình về sự khó khăn của quê hương để cố gắng phấn đấu :

“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá ghập ghềnh,
sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”

Ở phần đầu, tác giả viết: “Người đồng mình yêu lắm con ơi”, thì ở phần hai, Y Phương lại mở đầu bằng : “Người đồng mình thương lắm con ơi”. “Người đồng mình” là đồng bào quê hương mình. Những “người đồng mình” không chỉ biết yêu thương, gắn bó giúp đỡ nhau trong cuộc sống mà còn là những con người tài giỏi, có chí lớn. Sự tự hào trong từng lời thơ, về mảnh đất những con người dũng khí, không bao giờ lùi bước trước khó khăn. Cuộc sống của “người đồng mình ” vất vả , gian nan : “Sống trên đá không chê đá ghập ghềnh / sống trong thung không chê thung nghèo đói”.  Đó là lờ nhắc của người cha dù cuộc sống có nghèo đói, có khó khăn thì nên thích nghi, cố gắng phấn đấu cải tạo nó chứ không phủ nhận hay quên đi nguồn gốc, cội nguồn của mình. Phải kiên cường như dòng sông, dòng suối để có thể bền bỉ vượt qua khó khăn lên thác, xuống ghềnh quên đi cực nhọc mà lớn lên xây dựng quê hương. Các điệp ngữ: “không chê… không chê”, “sống trên… sống trong… sống như…” đã làm cho vần thơ phong phú âm điệu nhạc điệu, lời cha dặn con vô cùng thiết tha. Cách so sánh và sử dụng thành ngữ làm cho lời cha dặn vừa cụ thể mộc mạc, vừa sâu sắc.

“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.”

Nhắc về những người “đồng mình” người cha gợi nhắc cho con mình biết về truyền thống kiên cường của quê hương mình,hững người biết chinh phục tự nhiên, “tự đục đá kê cao quê hương”.Truyền thống đấu tranh khi xưa của người đồng mình, đó là sự kiên cường, quyết liệt trong đấu tranh để bảo vệ, xây dựng đất nước. Vì vậy mà “thô sơ da thịt” nhưng tầm vóc của họ thì như đá núi, không gì có thể đo lường được.Qua đó, người cha cũng muốn nhắc nhở con phải kế thừa những truyền thống, nét đẹp ấy của quê hương. Người cha khích lệ và chuẩn bị cho tương lai “lên đường” của đứa con để lớn lên xây dựng đất nước, quê hương của mình.

Bài thơ ko dài với 28 câu thơ tự do,tất cả là cảm xúc tự nhiên ,dạt dào, giọng thơ tha thiết ,trìu mến. Bài thơ là sự nhắc nhở của người cha dành cho đứa con phải luôn biết yêu thương, kính trọng những con người trên mảnh đất quê hương, phải biết ơn cội nguồn và sống mạnh mẽ, kiên cường, sống có ích.

Từ khóa tìm kiếm

• phân tích nói với con
• phân tích bài thơ nói với con của y phương
• phan tich kho 1 noi voi con
• phân tích bài thơ nói với con lớp 9
• Phân tích bài thơ Nói Với Con
• Phân tích bài Nói với con chọn lọc hay nhất
• nêu giá trị của biện pháp điệp tù ngữ và điệp cấu trúc câu trong bốn câu thơ đầu baì nói với con
• mượn lời nói với con của y phương đã thể hiện những đức tính đáng quý của người đồng mình và gửi gắm mong ước đối với con hãy nêu cảm nhận của em về đoạn thơ trên
• hay phan tich bai tho noi voi con cua ypl phuong ngan gon
• để phân tích phần 1 bài thơ nói với concủay phươngem sẽ chia làm mấy ý?Đó là những ý nào?