Phân tích bài thơ Giải đi sớm của Hồ Chí Minh

Phan tich bai tho Giai di som cua Ho Chi Minh – Đề bài: Giải đi sớm là bài thơ năm trong tập thơ thép Nhật kí trong tù của Bác. Em hãy viết bài Phân tích bài Giải đi sớm của Hồ Chí Minh để thấy tâm tư của người tù vĩ đại. Trong mỗi con người Việt Nam ta khi nhắc đến bác Hồ thì không thể nào quên được những công lao mà Người. Thế nhưng ngoài là một vị lãnh tụ yêu thương dân chúng như con mình thì Người còn là một nhà thơ, nhà văn, một tác gia văn học của nền văn ...

– Đề bài: Giải đi sớm là bài thơ năm trong tập thơ thép Nhật kí trong tù của Bác. Em hãy viết bài Phân tích bài Giải đi sớm của Hồ Chí Minh để thấy tâm tư của người tù vĩ đại.

Trong mỗi con người Việt Nam ta khi nhắc đến bác Hồ thì không thể nào quên được những công lao mà Người. Thế nhưng ngoài là một vị lãnh tụ yêu thương dân chúng như con mình thì Người còn là một nhà thơ, nhà văn, một tác gia văn học của nền văn học Việt Nam. Không kể hết được biết bao nhiêu những ý nghĩa những tư tưởng tình cảm của người qua những bài thơ bài văn ấy. Tiêu biểu là tập nhật kí trong tù của Người và trong tập thơ ấy ta thấy ấn tượng bài giải đi sớm đã thể hiện rõ những tâm tư của người tù bị đày ải trong buổi sớm.

Bác là một người phải chịu nhiều gian khổ, trong những năm tháng hoạt động cách mạng có một khoảng thời gian Bác bị bắt giam ở nhà tù Tưởng Gioi Thạch. Trong hoàn cảnh khổ cực như thế nhưng không khi nào Bác lùi bước trước những khó khăn. Mặt khác một hồn thơ ra đời vượt lên cái khó khăn của ngục tù và từ đó thể hiện tình yêu thiên nhiên yêu cuộc sống của con người. Bài thơ giải đi sớm là một trong những bài thơ thể hiện được sự vượt qua khó khăn và tâm hồn yêu thiên nhiên yêu con người của Hồ Chí Minh.

Bốn câu thơ đầu như mở ra cho chúng ta thấy được những hình ảnh của một lần giải đi sớm của Bác:

“Nhất thứ kê đề dạ vị lan
Quần tinh ủng nguyệt thướng thu san
Chinh nhân dĩ tại chinh đồ thượng
Nghênh diện thu phong trận trận hàn. ”
(Gà gáy một lần đêm chửa tan,
Chòm sao nâng nguyệt vượt lên ngàn;
Người đi cất bước trên đường thẳm,
Rát mặt, đêm thu, trận gió hàn. )

Cảnh đi sớm diễn ra trong âm thanh của những tiếng gà gáy cầm canh. Trời lúc ấy hãy còn rất tối vì thế chỉ cần qua âm thanh của tiếng gà gáy thì ta phần nào hiểu được hoàn cảnh của Bác lúc này. Trong khi mọi vật vẫn còn đang chìm trong giấc ngủ thì người tù cách mạng đã phải giải đi sang nơi khác. Thật sự rất khổ cực và đáng thương. Gà gáy có một lần màn đêm không đáy thì vẫn bủa vây không gian bằng tấm áo choàng đen của mình. Vậy mà chỉ có người tù là phải hoạt động, phải đi sớm. Một hình ảnh vô cùng đẹp là hình ảnh những chòm sao và ánh trăng kia. Những chòm sao như nâng ánh nguyệt lên tới tận non ngàn, tít trên đỉnh núi. Có thể nói qua ánh mắt và thấm vào trong tâm hồn của Người những chòm sao, ánh trăng kia là những cái cũng như đang vận động như Bác. Chúng soi rõ cho con đường cách mạng của Người. Có thể nói nó giống như một người bạn đồng hành cùng người tù kia. Hình ảnh ánh trăng lên đỉnh núi cũng như chí hướng của Bác đến với cách mạng việt Nam. Có lẽ phải là một người yêu thiên nhiên lắm thì Bác mới có thể miêu tả được một bức tranh gần sáng đẹp đến như vậy. Và hẳn chúng ta thấy được trong sự khốn khổ của chốn lao tù Người không bao giờ thôi yêu thiên nhiên cuộc sống.

Thế nhưng trong hành trình ấy ta cũng thấy được những khó khăn vất cả của người tù bị giam cầm về thể xác.

“Người đi cất bước trên đường thẳm,
Rát mặt, đêm thu, trận gió hàn. ”

Bác đi trên con đường xa mịt mờ trong màu đen của màn đêm ấy thế nhưng không bao giờ bác nản lòng nghĩ về tương lai. Nếu như chúng ta khi nhìn thấy con đường xa sẽ thấy nản lòng còn vị lãnh tụ vĩ đại kia thì không hề có một chút nao núng. Không chỉ đi đường xa mà bác còn phải trải qua biết bao nhiêu là gió hàn đêm lạnh thấu xương thấu thịt. Trận gió hàn đêm thu làm cho Người rát mặt lạnh khô. Hành trình đến nhà lao mới thật quá khốn cùng. Không những phải đi sớm mà người còn phải đi đường xa chịu cả những khó khăn của thời tiết nữa.

Thế nhưng trong hoàn cảnh khốn khổ ấy bác đã làm gì?. Bác không những không thấy nao núng mà Bác còn làm thơ, còn đem tâm hồn của mình giao hòa với thiên nhiên khiến cho hành trình ấy trở nên nhẹ nhàng biết nhường nào:

“Đông phương bạch sắc dĩ thành hồng
U ám tàn dư tảo nhất không
Noãn khí bao la toàn vũ trụ
Hành nhân thi hứng hốt gia nồng. ”
(Phương đông màu trắng chuyển sang hồng,
Bóng tối đến tàn, quét sạch không;
Hơi ấm bao la trùm vũ trụ,
Người đi, thi hứng bỗng thêm nồng. )

Bốn câu thơ sau là cả sự chuyển rời của đất trời và của tâm trạng của người tù. Chiếc áo màu đen của màn đêm không đáy kia đã dần dần bị quét sạch. Phía đông nơi mặt trời mọc, những áng mây màu trắng chuyển sang hồng. Có thể nói đây là một cảnh vô cùng đẹp, bình minh trong thơ Bác cũng đẹp không kém gì hoàng hôn. Cái màu hồng của sự sống của mặt trời rạng rỡ kia báo hiệu cho thời gian đêm đã chuyển dần sang ngày. Đồng thời nó cũng báo hiệu chặng đường xa mà Người phải trải qua đã dần dần ngắn lại. Sự vận động của thời gian đồng điệu cùng sự vận động của thân thể cũng như tâm hồn con người. Cái lạnh lẽo của gió thu hàn đến rát mặt kia bị quét sạch đi để lại một bình minh lên với cái ấm áp của đất trời. Hơi ấm ấy như bao chùm cả vũ trụ không gian này khiến cho nhà thơ tức cảnh sinh tình bật lên những câu thơ xúc động. Chính vì thế mà dù đường có dài như thế nào đi nữa thì Người vẫn bật lên những câu thơ hay và tâm hồn bỗng như nhẹ tựa mây. Không một chút bận tâm đến khoảng cách con đường dài hay ngắn không để ý đến những khó khăn của chặng đường áp tải mà chỉ còn một nhà thi sĩ yêu thiên nhiên cuộc sống hòa hợp đồng điệu tâm hồn mình với thiên nhiên mà thôi. Có thể nói ngay từ trong tim của Người đã phát ra sự ấm nóng, đến khi thiên nhiên vũ trụ cũng ấm lên thì đồng điệu với nhau tỏa sáng nồng đượm.

Qua đây ta thấy được cuộc giải đi sớm của Bác phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn vất vả thế nhưng Người vẫn vượt qua một cách dễ dàng. Thiên nhiên kia có khắc nghiệt vô tình cơn gió thu hàn làm cho Bác rát mặt thì Người vẫn cứ bước đi về phía chân trời tìm cho mình sự hòa hợp với thiên nhiên. Có thể nói con người vĩ đại ấy luôn chứa trong tim một niềm lạc quan yêu thiên nhiên cuộc sống vô cùng