Nuôi dưỡng, chăm sóc heo nái chửa

Sau khi cho heo nái thụ tinh, cần biết các biện pháp nuôi, chăm sóc heo nái chửa để giúp heo nái có sức khỏe mang thai và đẻ ra lứa heo con khỏe mạnh.

Nuôi dưỡng heo nái chửa

Nhu cầu về năng lượng (E)

Nhu cầu năng lượng cho heo nái chửa:

ME nhu cầu = ME duy trì + ME cho phát triển cơ thể mẹ + ME cho phát triển bào thai và các tổ chức có liên quan.

ME duy trì = 0,5 MJDE x W ^0,75

+ Nhu cầu cho sự phát triển cơ thể mẹ: phụ thuộc vào sự tăng trọng của cơ thể mẹ trong giai đoạn có chửa. Trung bình trong giai đoạn có chửa heo mẹ tăng trọng 20kg. Để tăng trọng 1kg trọng lượng cơ thể cần cung cấp 26 MJDE từ thức ăn.

+ Nhu cầu cho sự phát triển cơ thể mẹ và các tổ chức có liên quan, phương pháp tính như sau: 80 ngày chửa đầu thai còn bé, nhu cầu đó không đáng kể, nên chủ yếu tính cho 34 ngày chửa cuối. Từ 80 ngày có chửa trở đi nhu cầu cho sự phát triển bào thai và các tổ chức có liên quan + nhu cầu duy trì được tính gộp lại bằng 0,611 MJDE x W ^0,75.

Ví dụ: Tính nhu cầu năng lượng cần thiết cho 1 heo nái chửa có trọng lượng lúc bắt đầu có chửa là 60kg, trọng lượng lúc sắp đẻ là 95kg. Trong 35kg tăng trọng thì 15kg tăng trọng của bào thai và 20kg tăng trọng là của cơ thể mẹ.

Vì vậy nhu cầu E ở giai đoạn chửa đầu là:

ME dt = 0,5 MJDE X 60 ^0,75 = 10,8 MJDE

ME tăng trọng = 26 MJDE X 20kg/ 115 = 4,5 MJDE

Tổng cộng = 15,3 MJDE.

Nhu cầu ME ở tháng chửa cuối = 23,07 MJDE (gấp 1,5 lần so với giai đoạn đầu có chửa).

Nguồn năng lượng cung cấp cho heo nái chửa có thể từ cám gạo, bột ngô, bột sắn, bột rễ củ và các phụ phẩm khác. Song hàm lượng bột sắn nên < 20%.

Nhu cầu protein cho heo nái có chửa

Mô hình tính toán:

Protein nhu cầu Pro. _{duy tri} + Pro. _{Tăng trọng} + Pro. _{phát triền thai} + Pro. _{tử cung tuyến vú}

+ Xác định nhu cầu protein duy trì:

Để xác định: Cho heo nái chửa ăn khẩu phần không chứa protein, sau đó thu nước tiểu, xác định hàm lượng N trong nước tiểu, từ đó xác định nhu cầu protein duy trì. Đối với heo nái chửa các nghiên cứu cho biết lượng N trung bình trong nước tiểu 5 – 6g/ngày, từ đó suy ra nhu cầu protein duy trì cho heo nái chửa là 50 – 60g/ngày.

IPm =0,0013W^0,75 = 0,0040 Pt (Pt-protein cơ thể).

Nhu cầu protein cho tăng trọng:

Trong giai đoạn có chửa heo mẹ tăng trọng 20kg (protein tích luỹ 3000g), nên nhu cầu protein tăng trọng trung bình 26g/ngày.

Nhu cầu protein cần cho sự phát triển tử cung heo mẹ:

Nhu cầu protein tích luỹ hàng ngày ở tử cung:

10 ngày có chửa, cần khoảng 3 g protein/ngày.

50 ngày có chửa, cần khoảng 10 g protein/ngày

75 ngày có chửa, cần khoảng 20 g protein/ngày

114 ngày có chửa, cần khoảng 50 g protein/ngày

Lượng protein tích luỹ ở tử cung heo mẹ trong giai đoạn chửa:

Pr_u = 0,0036 e ^0,0261 (t là ngày có chửa)

Ngày có chửa 20, 80 và 110: protein tích luỹ ở tử cung tương ứng 6,29 và 63g/ngày.

Nhu cầu về lượng protein cần cho sự phát triển của tuyến vú:

Nhu cầu protein cho phát triển tuyến vú là rất ít, nhu cầu này đạt cực đại khoảng 10g/ngày ở giai đoạn gần đẻ.

Nhu cầu protein cho sự phát triển nhau thai:

Protein tích luỹ hàng ngày ở tổ chức nhau thai là:

Pr_mam = 0,000038 e ⁰⁰⁵⁹¹

Nhu cầu protein cho phát triển bào thai và các tổ chức liên quan:

Trọng lượng sơ sinh cả ổ 10 – 12kg, trọng lượng màng nhau, màng ối 2,5kg, tử cung heo mẹ 3 kg, tuyến vú khoảng 2kg. Tổng tăng trọng 18kg (protein tích luỹ 2,2kg). Nhưng chủ yếu ở 34 ngày chửa cuối, do vậy trung bình hàng ngày ở giai đoạn chửa cuối, protein cần tích luỹ ở bào thai và các tổ chức có liên quan là 65g/ngày.

Như vậy, nhu cầu protein của heo nái ở giai đoạn chửa đầu 60g + 26g = 86g/ngày. Nêu giá trị sinh vật học (BV) của protein là 60%, tỷ lệ tiêu hoá là 80%, thì nhu cầu protein cần cung cấp hàng ngày là: 86 / 0,6 / 0,8 = 179g/ngày. Ở giai đoạn chửa cuối nhu cầu protein là 60g + 26g + 65g = 15lg (tức khoảng 236g/ngày). Khi cung cấp protein cho heo nái chửa cần chú ý tới chất lượng protein, phải đảm bảo tỷ lệ đạm động vật thích hợp, đảm bảo cân bằng axit amin: Lysine 70, Threonine 45, Methionine + Cystin 40, Triptophan 15, Histidin 25, Leucine 75, Isoleucin 40, Valin 50, Tyrozine + phenylalanin 75, TA chứa 12% CP có thể dù với nhu cầu cho heo nái chửa. Trong protein chứa 5% lysine và 3,5% Methionine + Cystin.

Nhu cầu khoáng

Chất khoáng chỉ chiếm một tỷ lệ rất ít trong cơ thể heo (3 – 5% trọng lượng sống) và với hàm lượng mỗi loại rất khác nhau, song đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt đối với heo nái chửa, vì sau 10 ngày có chửa, bào thai bắt đầu tích luỹ chất khoáng để hình thành bộ xương. Nếu thiếu heo con đẻ ra/ lứa ít, tỷ lệ chết cao, yếu đuối, run rẩy, phản xạ tìm vú mẹ chậm và yếu. Heo mẹ sẽ đẻ khó, dễ mắc chứng bại liệt sau đẻ. Tỷ lệ một số chất khoáng: Ca 0,5 – 0,6%, p 0,5%, NaCI 0,5% trong VCK của khẩu phần.