24/05/2018, 22:00

Nhạc Rock

Rock and Roll Rock and Roll phát triển dần dần từ Mĩ sau đó lan rộng ra toàn thế giới thứ những năm 1940-1950. Ban đầu nó bắt đầu tứ sự pha trộn giữa nhiều thể loại khác cùng thời, bao gồm cả rythm và nhạc blues, nhạc ...

Rock and Roll

Rock and Roll phát triển dần dần từ Mĩ sau đó lan rộng ra toàn thế giới thứ những năm 1940-1950. Ban đầu nó bắt đầu tứ sự pha trộn giữa nhiều thể loại khác cùng thời, bao gồm cả rythm và nhạc blues, nhạc gospel, nhạc đồng quê. Vào năm 1951, nhóm nhạc Cleveland, Ohio disc jockey Alan Freed chơi loại nhạc đó và cả nhạc blues trước đám đông khán giả mang nhiều sắc tộc khác nhau. Họ dùng khái niệm "Rock and Roll" để nói về thể loại nhạc đó và được nhiều người tán dương.

Hiện nay vẫn có nhiều sự bàn tán về việc bản thu nào là bản thu được coi là rock n roll đầu tiên. Thứ nhất ta có thể nói đến "Rocket 88" của Jackie Brenston and his Delta Cats được thu âm bởi Sam Phillips cho hãng Sun Records vào năm 1951. Bốn năm sau, bài hát của Bill Haley được mang tên "Rock Around the Clock" (1955) trở thành ca khúc rock and roll đầu tiên đứng trong top Billboard magazine's main sales and airplay charts, mở ra cánh cửa thế giới của một làn sóng âm nhạc. The Rolling Stones với "That's All Right", Elvis Presley với "Memphis"...

Từ thập niên 1950, việc sử dụng ghi ta điện ngày càng được thịnh hành, và thế loại rock n roll đã được trở nên chuyên môn hơn. Một vài người chơi ghi ta điện nỏi tiếng ta phải nói đến là Berry, Link Wray và Scotty Moore. Công nghệ thu âm cũng ngày càng được phát triển khi người ta đã biết thu âm đĩa nhiều bài hát và âm thanh được điện hóa, công nghệ được phát triển bởi Les Paul và Joe Meek. Hai sự kiện đó đánh dấu một bước phát triển quan trọng trong thứ nhạc rock sau này.

Những ảnh hưởng xã hội của nền nhạc rock n roll mang tầm cỡ thế giới và mang tính bao quát. Không đơn giản chỉ là một thể loại nhạc, rock n roll ảnh hưởng tới phong cách sống, thời trang, thái độ, và cả ngôn ngữ. Ngoài ra, nó còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu các cuộc chiến tranh nội chiến bởi cả người Mỹ gốc Phi và các thanh niên Mỹ da trắng đều thích thể loại nhạc này.

Rock Anh Quốc

Ở Anh phong trào trad jazz đem những nghệ sĩ dòng nhạc blues tới Anh Quốc, trong khi BAC đang phát triển bản hiệp ước, bản hit "Rock Island Line" của Lonnie Donegan năm 1955 tạo ảnh hưởng lớn giúp phát triển trào lưu các ban nhạc skip-phô (skiffle music) trên khắp đất nước trong đó có cả The Quarry Men của John Lennon.

Cliff Richard với bản hit rock 'n' roll đầu tiên "Move It", đã thành công trong việc dẫn lối cho âm hưởng của British Rock. Thập niên 1960 khởi đầu cũng là lúc nhóm backing của ông, The Shadows, trở thành một trong những nhóm thành công với các nhạc cụ surf music. Và trong khi rock 'n' roll nhẹ dần với hơi hướng pop và ballad, thì tại các câu lạc bộ những nhóm rock Anh ảnh hưởng mạnh mẽ bởi những người mở đầu cho blues-rock như Alexis Korner, đã bắt đầu chơi với sự mạnh mẽ và xu hướng vốn hiếm thấy ở những nghệ sĩ Mỹ da trắng.

Cuối năm 1962, thời của British rock bắt đầu, với những nhóm nhạc ảnh hưởng rộng rãi các dòng nhạc Mỹ như nhạc soul, rhythm and blues và surf music. Bước đầu, họ đã định hình lại về tiêu chuẩn giai điệu Mỹ, ví dụ chơi cho những vũ công twist. Những nhóm này thường xuyên pha trộn những sáng tác rock nguyên thủy với những ý tưởng âm nhạc có độ phức tạp ngày càng tăng.

Giữa năm 1962, The Rolling Stones đã bắt đầu trở thành một trong những nhóm thể hiện dòng blues, cùng với The Animals và The Yardbirds. Cuối năm 1964, The Kinks, The Who và The Pretty Things đại diện cho phong cách Mod mới. Trong những năm cuối của thập kỷ, các nhóm Rock Anh đã bắt đầu khám phá ra phong cách nhạc phiêu diêu có liên quan tới thuốc và những trải nghiệm của ảo giác.

Rock Garage thập niên 1960

"Cuộc xâm chiếm từ Anh Quốc" (British Invasion) phát sinh làn sóng đông đảo những người chơi chủ yếu biểu diễn trong khu vực địa phương và ghi âm những bản ghi giá cả vừa phải, làm nên một phong trào với tên gọi garage rock). Một số tác phẩm từ phong trào này được ghi thành album tuyển chọn mang tên Nuggets.

Một số ban nhạc nổi tiếng hơn ở thể loại này gồm có The Sonics, Question Mark & the Mysterians và The Standells.

"Surf music" thập niên 1960

Những âm thanh rock chịu ảnh hưởng nông thôn tạo ra thứ âm nhạc hoang dã chủ yếu bằng nhạc cụ gọi là "surf music", dù "văn hóa surf" tự coi nó là thứ văn hóa trẻ cạnh tranh với rock and roll. Dick Dale và The Surfaris là những minh chứng cho thể loại này, với những tiết tấu nhanh hơn, với bộ gõ cách tân, và những tiếng guitar điện được khử bớt âm vang. Ở Anh, các nhóm Anh có The Shadows. Một số ban khác đến từ bờ biển phía Tây của Hoa Kỳ như The Beach Boys và Jan and Dean làm chậm bớt tempo cộng thêm những âm hưởng hài hòa, được biết đến với tên gọi "California Sound"...

Trong những năm cuối của thập niên 1950 tại Mỹ, văn hóa phản kháng beatnik (còn có tên gọi khác là hippy) đã kết hợp cùng phong trào chống chiến tranh chống lại sự đe dọa của bom nguyên tử, đáng chú ý là cuộc vận động giải trừ vũ khí hạt nhân tại Anh. Cả hai đã phối hợp với jazz và sự phát triển của phong trào nhạc folk.

Folk rock

Thể loại nhạc folk được lập nên bởi nhóm những người yêu nhạc folk, họ thích nhạc cụ acoustic, những bài hát truyền thống và nhạc country blues với những thông điệp của tiến bộ xã hội. Thể loại folk được tiên phong mở đường bởi Woody Guthrie. Bob Dylan trở thành lá cờ đầu cho phong trào này, và những bản hit của ông như "Blowin' in the Wind" và "Masters of War" đã mang những bài ca phản kháng tới quần chúng rộng rãi hơn.

The Byrds, chơi bản "Mr. Tambourine Man" của Bob Dylan, góp phần mở ra một xu hướng folk rock, và giúp kích thích sự phát triển của "rock phiêu diêu" (psychedelic rock). Dylan tiếp tục với "Like a Rolling Stone" đã trở thành đĩa đơn hit của Hoa Kỳ. Sự sáng tạo đầy bay bổng của Neil Young và những khúc guitar gào thét đã tạo nên sự đa dạng cho folk rock. Một số nghệ sĩ và ban folk rock khác như Simon & Glafukel, Joan Baez, The Mamas & the Papas, Joni Mitchell, Bobby Darin và The Band.

Tại Anh, Fairport Convention đã bắt đầu áp dụng những kỹ thuật rock cho những bản folk truyền thống của Anh, được làm theo bởi nhiều nhóm rock như Steeleye Span, Lindisfarne, Pentangle và Trees. Alan Stivell ở Brittany đã có sự tiếp cận tương tự.

Rock "phiêu diêu" (psychedelic rock)

Rock phiêu diêu bắt đầu với thể loại folk, đánh dấu bằng việc giới thiệu Holy Modal Rounders vào năm 1964. Với nền là ban nhạc jug và folk, Grateful Dead and Big Brother và The Holding Company trở thành hai ban nổi tiếng ở thể loại này. The Fillmore là một ban tiêu biểu cho các nhóm jug, ngoài ra còn có Country Joe and the Fish và Jefferson Airplane. Bên cạnh đó nhóm The Byrds đã tạo ra bản hit "Eight Miles High". Nhóm 13th Floor Elevators ra album The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators. Âm nhạc gắn liền với phong trào chống Chiến tranh Việt Nam.

Tại Anh, Pink Floyd đã phát triển rock "phiêu diêu" từ những năm 1965. Năm 1966 ban nhạc Soft Machine thành lập. Donovan có một bản hit ảnh hưởng nhạc folk "Sunshine Superman", một trong những bản thu âm đầu tiên của rock "phiêu diêu". Tháng 8 năm 1966 The Beatles phát hành album Revolver, được kết hợp với chất "phiêu diêu" trong "Tomorrow Never Knows" và trong "Yellow Submarine", cùng xuất hiện trong một album cover để đời. The Beach Boys ở Hoa Kỳ đáp lại bằng "Pet Sounds". Từ nền tảng nhạc blues rock, "siêu ban nhạc" Anh Quốc Cream ra mắt công chúng và tháng 12, và Jimi Hendrix đã trở nên nổi tiếng tại Anh trước khi quay trở về Mỹ.

Năm 1967 là một năm mà dòng rock "phiêu diêu" bắt đầu đi xuống. Nhiều album tiên phong đã ra đời gồm album đầu tiên của The Doors và Surrealistic Pillow - thành công vang dội của Jefferson Airplane. Album phá cách Sgt.Pepper's Lonely Hearts Club Band được tung ra vào tháng 6, sau đó đến cuối năm The Piper at the Gates of Dawn của Pink Floyd, Disraeli Gears của Cream và Their Satanic Majesties Request của The Rolling Stones. Khi Summer of Love đạt đến đỉnh cao.

Alternative rock ( còn gọi là nhạc alternative, alt-rock hoặc đơn giản là alternative, tên gỏi chủ yếu ở Anh quốc là indie) là một thể loại nhạc rock xuất hiện vào những năm 1980s và được biết đến rộng rãi trong thập niên 1990s. Alternative rock gồm nhiều thể loại nổi lên từ independence music từ thập niên 1980, như là grunge, Britpop, gothic rock, và indie pop. Oasis, The Smiths, The Cure, The Pixies, Nirvana, Sonic Youth.

* Rock band: một ban nhạc được gọi là một rock band trước hết phải là một band biết chơi nhạc cụ và là nhạc cụ rock, những nhạc cụ chính của rock là lead guitar, guitar accord, bass, drum,(rồi sẽ nói rõ hơn về những nhạc cụ này ở phần sau), và tuỳ theo yêu cầu cụ thể các nhạc cụ khác cũng được sử dụng như piano, disc desk, v.v. Tuỳ theo thể loại và phong cách của từng band mà các vị trí trên có thể thêm hoặc bớt ví như chơi grunge/alternative thì có thể chỉ cần một guitarist, chơi metal thì bassist là không thể thiếu.

Một vị trí quan trọng không kém trong một ban nhạc Rock là Vocalist(hát chính), người này có thể không chơi nhạc cụ (như Trần Lập - THE WALL, Alex Band - THE CALLING, AXL ROSE - (GUNS 'N ROSES) hay có chơi nhạc cụ (như JAMES HETFIELD -Metallica, NGUYÊN ĐẠT-(DA VÀNG), KURT COBAIN-NIRVANA, Amy Lee - Evanescence). Thường thì những Vocalist không chơi nhạc cụ được yêu cầu cao hơn về chất giọng và kỹ thuật hát. Có thể so sánh một cách dễ dàng với Trần Lập và Nguyễn Đạt: Trần Lập hát trau chuốt hơn Nguyễn Đạt, Nguyễn Đạt hát không hay bằng Trần Lập nhưng chơi Lead Guitar rất tốt. Bây giờ đi sâu vào từng loại nhạc cụ trong ban nhạc Rock:

* Lead Guitar : là loại guitar điện có tiếng thanh và cao, réo rắt,hơi méo thường được nhiều ROCKER độc diễn. Các bạn có thể dễ dàng nhận ra tiếng lead ở đoạn cuối bài November Rain của GUNS N' ROSES, hay Still Loving You của Scorpions.

* Accord Guitar : là loại guitar điện để đánh hợp âm, có âm thanh khá giống với Guitar thùng, thường thì nhiều Vocalist Metal kiêm luôn chức này : James Hetfield - Metallica, Dave Mustaine - Megadeth... Một số đoạn accord dễ nhận thấy và phổ biến ở Việt Nam là đoạn guitar đầu bài Nothing Else Matters của Metallica, HOLIDAY - SCORPIONS, Người Đàn Bà Hoá Đá của THE WALL, hay cuối bài Back To Good của Matchbox 20.

* Bass : là tiếng đàn trầm, mà chúng ta thường kêu là vỡ tan đầu người nghe, có thể nhận thấy tiếng đàn Bass nổi bật ở đầu bài Sad But True, Enter Sandman, Crash Course In Brain Surgery - Metallica, đoạn điệp khúc của Người Đàn Bà Hóa Đá - THE WALL, ....

* Drums : Trống trong nhạc Rock khác ở POP là to hơn, rõ hơn, nhiều Drummer còn trình diễn trống solo như tay trống tài năng Lars Ulrich chơi trống trong One của Metallica, nghe như tiếng đạn tiểu liên.

* Khác: Phơ còn gọi là Effect là thứ dùng để tạo ra những âm thanh đặc biệt trong Rock, phơ có nhièu loại, có thể làm tiếng đàn réo rắt, cao vút, cũng có loại làm cho đàn kêu "tè tè", có loại tạo ra âm thanh như tiếng trẻ con khóc...

* Disc Desk: nhạc cụ mới xuất hiện trong Rock như đã rất phổ thông trong nhạc nhảy, đó là thứ nhạc cụ để ghi nhạc nền, hoặc tạo ra những "Siêu Âm Thanh" : đoạn cuối One Step Closer của LINKIN' Park, GENERATION của LIMP Bizkit...

0