Làm sao nhận biết bệnh qua cơn nhấc đầu?

Trong cuộc đời con người khó tránh khỏi có lần bị nhức đầu. Cảm cúm phát sốt gây ra đau đầu; gặp phải sự việc hơi gai góc một chút, cảm thấy căng thẳng cũng đau đầu. Đây đều là tật nhỏ, có khi không để ý đến nó rồi cũng tự khỏi. Nhưng đau dầu cũng có thể rất nghiêm trọng, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng, không được coi nhẹ. Nếu kéo dài làm lỡ sự chẩn đoán, hậu quả thật vô cùng nghiêm trọng.

Rất nhiều bệnh ở đầu gây ra đau đầu, thế thì phân biệt như thế nào? Thông thường có thể tiến hành phán đoán thông qua mức độ đau, bộ vị đau, thời gian bị đau, trạng thái và các triệu chứng kèm theo. Dưới đây xin giới thiệu ngắn gọn.

1.   Quan sát bộ vị đau

-     Đau ở trước trán

Thường thấy ở người bị bệnh vùng mắt, mũi, họng. Trong đau đầu do bệnh về mắt gây ra da số nằm ở vùng mắt, cũng có khi phân tán ra khắp đầu, lại thường kèm theo giảm sút thị lực, đau đầu do viêm mũi, hoặc viêm hốc mũi thường ở trán, khoang mũi thường có nước mũi lẫn mủ, đau đầu ở trán còn thây ở bệnh phát sốt và thiếu máu.

-     Đau ở bên đầu

Hay gặp ở người bị bệnh tai, đau nửa đầu và bệnh tâm thần. Người già 60 tuổi trở lên mà đau ở huyệt thái dương có thể là do chứng viêm động mạch sọ gây ra.

-     Đau ở vùng đỉnh đầu

Thường thấy ở người suy nhược thần kinh.

-     Đau ở vùng chẩm

Thường thấy ở người bị cao huyết áp, nhiễm độc nước tiểu, viêm màng não, động kinh và khoang dưới màng mạng nhện xuất huyết.

-     Đau toàn bộ đầu hoặc vị trí không nhất định

Thường thấy ở người bị bệnh viêm não, chấn động não, xơ cứng động mạch và suy nhược thẩn kinh.

2.   Quan sát mức độ đau đầu

Đau đầu dữ dội thường thấy ở người bị bệnh viêm màng não, đau nửa đầu hoặc bệnh não cao huyết áp, Người trung niên cao tuổi đau đầu dữ dội thường là dấu hiệu của chứng xuất huyết não, nên cảnh giác cao độ[1].Đau dầu vừa phải thường thấy ở người bị bệnh u não, viêm hốc mũi phụ và bệnh ở mắt. Đau dầu nhẹ thường hay kèm theo chóng mặt, đa số do thiếu máu gây ra.

3.   Quan sát thời gian bị đau đầu

-     Đau ở não sau, đặc biệt là đau ghê gớm vào buổi sáng, dần dần giảm đi theo thời gian trong ngày, có thể là có một đặc trưng của cao huyết áp,

-     Nhức đầu xuất hiện sau bữa ăn khoảng 3 tiếng, có tính ngắt quãng, sau khi ăn vào thấy đỡ đi, có thể là nhức đầu do đường máu thấp.

-     Nhức đầu do viêm não và viêm hốc mũi phụ gây ra thường trầm trọng vào buổi sáng.

-     Nhức đầu do bệnh vùng mắt thường phát sinh vào buổi chiều hoặc buổi tối, nhất là sau khi xem sách.

-     Đau đầu trầm trọng hơn vào ban đêm cho thấy do viêm tiệp trạng thể hồng mạc cấp tính gây ra.

Đau đầu dữ dội có tính đột phát có thể là do vỡđộng mạch não gây ra.

4.   Quan sát tính chất của cơn đau đầu và triệu chứng kèm theo

-     Đau một bên hoặc cả hai bên đầu, đau theo kiểu dập nhịp nhàng, kéo dài vài giờ đến vài ngày kèm theo triệu chứng buồn nôn, nôn ọe, tinh thần ủ rũ..., cho thấy đã bị bệnh thiên đầu thống (phụ nữ phát bệnh nhiều hơn nam giới).

-     Khi phát tác, cơn đau vây quanh một bên nhân cầu rồi lan đến má và trán, kèm theo đo mặt, nhãn cầu nhồi máu, chảy nước mắt, sợ ánh sáng và ngạt mũi, mỗi ngày phát tác một đến vài lần, đau dữ dội, mỗi lần kéo dài nửa giờ đến haigiờ, đau đớn kéo dải từ vài tuần đến vài tháng rồi tự khỏi dần, cho thấy đang bị bệnh thiên đầu thống dạng dồn tụ, thường thấy ở nam giới 30 — 50 tuổi.

-     Khi cơn đau đầu phát tác thường có dạng đập nhịp nhàng, đầu có cảm giác bị chèn ép. Lắc đầu hoặc khi dùng sức thì đau nặng hơn và kèm theo chóng mặt, cho thấy đang bị đau đầu do cao huyết áp.

-     Đau đầu sâu bên trong, đột ngột bị có tính ngắt quãng, lại kèm theo cảm giác nặng nề, đau đầu ở một vị trí nhất định trên dầu trước, thường nặng hơn theo độ lớn của khối u, cơn đau đầu tăng giảm tùy theo sự thay đổi tư thế của người bệnh, hay bắt đầu cơn đau vào ban đêm, nặng hơn khi thức dậy vào trước sáng là cho thấy trong đầu có khối u.

-     Khi cơn đau đầu phát tác thường có dạng đau dữ dội gấp gáp như điện giật hoặc lửa thiêu, đồng thời men theo khu phân nhánh của một bên đôi thứ năm thần kinh não phản xạ xuống mặt, có khi chỉ mười mấy giây nhưng phát tác nhiều lần, mỗi ngày có thể lên đến mấy chục lần, vào lúc gián đoạn hoàn toàn không đau đầu, đây là đau đầu do đôi thứ năm thần kinh não gây ra.

-     Đau đầu thường dễ đột nhiên phát tác, đau nhoi nhói, điểm đau thường ở trán, cổ hoặc hốc mắt, đau đớn dữ dội khó chịu đựng nổi, mỗi lần phát tác có thể kéo dài vài giầy đến vài chục phút, trong lúc ngừng đau không có biểu hiện gì khác thường, cho thấy dây là chứng đau đầu do bị động kinh.

-     Đột nhiên bị đau đầu, đau toàn đầu, mức độ đau đớn khá dữ dội và có tính kéo dài đồng thời kèm theo hiện tượng cảm nhiễm như sốt, còn có triệu chứng buồn nôn, nôn bắn tóe ra, vùng cổ tê cứng, người bị nặng có thể bị tê liệt thần kinh sọ não, tê liệt tứ chi mình mẩy, bị co giật dạng động kinh, ý thức gặp chướng ngại, đây thường là triệu chứng của bệnh viêm màng não,

-     Đột nhiên đau đầu, người bệnh thường có cầm giác đầu bị đập mạnh một cái, tiếp đó xuất hiện cơn đau dữ dội có tính đột phát như bị pháo bắn toác ra, vùng đau nằm ở trán, hậu chẩm hoặc cả đầu, có thể lan đến lưng, cổ và kèm theo triệu chứng buồn nôn, nôn ọe, vùng cổ tê cứng, nóng ruột bất an, người bệnh nặng còn bị hôn mê, đây thường là triệu chứng của bệnh khoang dưới màng mạng nhện xuất huyết,

—  Vùng đầu sau khi bị ngoại lực va đập sẽ bị đau cả đầu hoặc một vùng đầu rồi dần dần nặng hơn kèm theo buồn nôn, nôn ọe, ý thức bị chướng ngại, hôn mê, đây có thể là chứng sưng tấy do chảy máu trong vùng đầu.

—  Khi cơn đau đầu phát tác đầu nặng trịch, có cảm giác bị xiết chặt như đội một cái mũ nặng, cũng có người đau dạng co giật, đau dạng lôi kéo và lung đau, khi chườm nóng hoặc xoa bóp vùng đầu sẽ có thể giảm nhẹ hơn cơn đau, cho thấy đau đầu có tính căng thẳng, đây là một dạng đau đầu do tinh thần, thường thấy ở nam thanh niên.

-     Cơn đau đầu thường phát sinh khi chen chúc đông người và chỉ giới hạn ở một bên đầu, thời gian đau ngắn, kèm theo vã mồ hôi, chảy nước mũi, nước mắt, mặt đỏ ửng, rời chỗ đông người một lát sẽ từ từ trở lại bình thường cho thấy đây là đau đầu dạng mạch máu hạn chế,

-     Đau đầu dạng trướng đầu hoặc đau nhoi nhói, có dạng chuyển dộng làn sóng, dễ biến, lâu ngày sẽ kèm theo mắt mộng mị nhiều, chóng mặt yếu ớt, về trí nhớ giảm, người bệnh đau khổ vô cùng nhưng chạy chữa đủ mọi cách vẫn không làm thay đổi bệnh tình, đó là đau dầu do chức năng của cơ quan thần kinh.

-     Đau đầu còn có thể do bệnh tật của ngũ quan gây ra như chứng cận thị, viễn thị, mắt tẳn quang thường gây ra đau đầu sau khi nhìn vật quá lầu, nghỉ ngơi sẽ làm giảm nhẹ hoặc biến mất; bệnh đau mắt xanh gây đau đầu khá dữ dội, ở thời kỳ cấp tính thường kèm theo nôn ọe, viêm hốc mũi phụ thường đau đột ngột, kèm theo ngạt mũi, múi chảy nước mủ, nặng hơn khi thức dậy buổi sáng; bệnh về răng, về tai cũng thường gây ra đau đầu...

Tóm lại, nguyên nhân gây ra đau đầu rất đa dạng, Ngoài những tình trạng kể trên, tư thế đứng, ngồi, nằm... không chuẩn xác, tình cảm u uất, thiếu ngủ, nghiện rượu hoặc dị ứng thức ăn... đều gây ra đau đầu. Nếu đau đầu do bệnh tật gây ra thì chỉ có tìm rõ nguyên nhân gây bệnh, tiến hành chữa trị đúng bệnh mới có thể giải quyết được vấn đề đau đầu; nếu do thần kinh căng thẳng, cơ thể mỏi mệt và sinh hoạt phóng túng gây ra thì sau khi nghỉ ngơi thích hợp sẽ nhanh chóng biến mất,