Konrad Adenauer – người tái thiết Tây Đức

Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 6/4/2015)

Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh

Adenauer (1876-1967) là thủ tướng Tây Đức đầu tiên và là một nhân vật chủ chốt trong quá trình tái thiết đất nước sau Thế chiến thứ hai.

Konrad Adenauer sinh ngày 5 tháng 1 năm 1876 tại Cologne, là con trai của một luật sư. Ông theo học các trường Đại học Freiburg, Munich và Bonn trước khi chính thức trở thành luật sư. Ông là một thành viên của Hội đồng thành phố Cologne, và giữ chức thị trưởng thành phố vào năm 1917. Ông được bầu vào Nghị viện bang, và năm 1920 giữ chức Chủ tịch của Hội đồng quốc gia Phổ, trở thành một trong những chính trị gia có ảnh hưởng lớn nhất ở Đức.

Sau khi những người thuộc Đảng Quốc xã (Nazi) lên nắm quyền, Adenauer bị cách chức thị trưởng Cologne, và bị giam cầm một thời gian ngắn năm 1934. Tháng 9 năm 1944, ông bị lực lượng Gestapo[1] bắt giữ và bị buộc tội tham gia âm mưu đánh bom (đã thất bại) nhằm vào Hitler hồi tháng 7.

Người Mỹ giải phóng Cologne và chỉ định Adenauer đảm nhận vị trí thị trưởng một lần nữa, tuy vậy sau đó ông lại nhanh chóng bị chính phủ quân sự Anh phế bỏ. Adenauer bắt đầu tạo dựng một đảng chính trị mới – Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU). Năm 1948, ông được chọn làm chủ tịch của hội đồng nghị viện, cơ quan đã soạn thảo một bản hiến pháp cho ba vùng phía tây nước Đức. Đây là những vùng bị Pháp, Anh, Mỹ chiếm đóng. Liên Xô chiếm vùng Đông Đức và thiếp lập một chính phủ Cộng sản.

Adenauer được bầu làm thủ tướng nước Cộng hòa Liên bang Đức vào ngày 15 tháng 9 năm 1949. Mục đích chính của ông là đảm bảo Tây Đức chuyển biến thành một quốc gia dân chủ và có chủ quyền. Năm 1952, sự chiếm đóng quân sự trên lãnh thổ Tây Đức kết thúc, và tới năm 1955 nước này đã được quốc tế công nhận là một quốc gia độc lập. Tây Đức gia nhập NATO năm 1955 và Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC) năm 1957.

Adenauer đặc biệt chú trọng thúc đẩy quan hệ gần gũi hơn với Hoa Kỳ và Pháp. Ông duy trì quan hệ ngoại giao mở với Liên Xô và các nước cộng sản Đông Âu, nhưng từ chối công nhận Cộng hòa Dân chủ Đức (Đông Đức). Adenauer cũng đàm phán một thỏa thuận bồi thường với Israel cho những tội ác mà Đức Quốc xã đã gây ra với người Do Thái.

Adenauer rời cương vị thủ tướng năm 1963 (khi ông 87 tuổi), và tiếp tục đảm nhiệm vị trí lãnh đạo đảng CDU cho tới năm 1966. Ông qua đời ở gần thành phố Bonn vào ngày 20 tháng 4 năm 1967.

————————————

[1] Gestapo là tên gọi tắt của Geheime Staatspolizei, là lực lượng cảnh sát bí mật của tổ chức vũ trang Schutzstaffel (gọi tắc là SS) do Đảng Đức Quốc xã lập ra. [ND]