Khoảng lặng

Đề bài: Trong tác phẩm Tì bà hành (Ngữ văn 10, tập một), ngoài những lời thơ miêu tả âm thanh sống động, thần tình vang lên từ ngón đàn của người ca nữ, Bạch Cư Dị còn nắm bắtt được cả khoảnh khắc ngưng lặng kì diệu của tiếng đàn "Thử thời vô thanh thắng hữu thanh ” (Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay – Phan Huy Vịnh dịch). Câu thơ gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì về vai trò của những khoảng lặng trong nghệ thuật và trong cuộc sống? GỢI Ý CÁCH LÀM BÀI A. Gợi ý chung ...

Đề bài: Trong tác phẩm Tì bà hành (Ngữ văn 10, tập một), ngoài những lời thơ miêu tả âm thanh sống động, thần tình vang lên từ ngón đàn của người ca nữ, Bạch Cư Dị còn nắm bắtt được cả khoảnh khắc ngưng lặng kì diệu của tiếng đàn "Thử thời vô thanh thắng hữu thanh ” (Tiếng tơ lặng ngắt bây giờ càng hay – Phan Huy Vịnh dịch).

Câu thơ gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì về vai trò của những khoảng lặng trong nghệ thuật và trong cuộc sống?

GỢI Ý CÁCH LÀM BÀI

A. Gợi ý chung 

– Xác định được vấn đề cần nghị luận: vai trò của khoảng lặng trong nghệ thuật và trong cuộc sống con người, từ đó nêu những suy nghĩ của mình về vấn đề ấy.

– Vận dụng tổng hợp các kĩ năng, thao tác nghị luận để triển khai vấn đề rõ ràng, thuyết phục.

B. Gợi ý cụ thể

Học sinh có thể linh hoạt trong quá trình viết bài, nhung cần đảm bảo một số ý chính sau:

I. Mở bài

Giới thiệu được câu thơ của Bạch Cư Dị và vấn đề: khoảng lặng trong đời sống – trong nghệ thuật.

II. Thân bài

 Ý 1: Xác định được thế nào là khoảng lặng trong nghệ thuật và trong cuộc sống.

+ Trong nghệ thuật: là phút dừng lại của bản đàn, nốt trâm hay sự ngưng lại trong bài thơ, khoảng trống – khoảng tối trong bức tranh V.V..

+ Trong cuộc đời: đó là nỗi buồn bên cạnh niềm vui; là giây phút con người bứt mình khỏi dòng chảy của công việc, của cuộc đời; đó là một sự thất bại sau những thành công v.v…

– Ý 2: Thấy được vai trò quan trọng của những nốt lặng như thế trong nghệ thuật và trong cuộc đời, ví dụ:

+ Trong nghệ thuật: nốt lặng làm tôn lên giá trị của âm thanh, khoảng trống là nơi dồn nén chứa nhiều ám ảnh, màu trầm là màu của suy nghĩ, gợi nhiều hơn tả…

(Lưu ý: Có thể lấy nhiều ví dụ để chứng minh, song đầu tiên phải nhắc tới vai trò của nốt lặng trong bản đàn của người ca nữ trong bài thơ Tì hà hành..,).

+ Trong cuộc đời: khoảng lặng là lúc con người nhìn lại chính mình, nhìn lại chặng đường đã qua, ngẫm nghĩ cho cuộc đời phía trước, khoảng lặng cũng là nơi con người được sống với chính mình, sống đúng là mình, góp phần gìn giữ nhân cách của mỗi cá nhân… (Học sinh lấy dẫn chứng chứng minh cho những lí lẽ trên).

– Ý 3: Bàn về cách sống của mỗi cá nhân sau khi đã thấy được vai trò của những khoảng lặng, ví dụ:

+ Sống cần nhìn lại, và tin rằng mỗi khoảng lặng không phải là một thất bại mà là một sự bắt đầu cho một thành công mới.

+ Tuy nhiên cũng cần mở rộng: bàn đến vai trò của khoảng lặng không phải là khuyến khích cho một cuộc sống bằng lòng an phận, làm giảm ý chí phấn đấu của con người.

III. Kết bài

Khái quát, nâng cao vấn đề bàn luận.

Hoàng Lan Anh

GV. THPT chuyên Bắc Giang – Bắc Giang

(VH&TT số tháng 3 – 2010) 

Từ khóa tìm kiếm

• khoảng lặng là gì
• Khoảng lặng là gì