Giới thiệu chung về cấu trúc ASP.NET Framwork và cơ bản về C#
Trong giáo trình này chúng ta sẽ học ASP.NET trên IDE VisualStdio2005(Bạn có thể sử dụng Viusal Web Develop 2005 ). Để tạo một Wesite mới bạn khởi động VS. giao diện của nó sẽ hiện ra như sau: Trong Box ...
Trong giáo trình này chúng ta sẽ học ASP.NET trên IDE VisualStdio2005(Bạn có thể sử dụng Viusal Web Develop 2005 ).
Để tạo một Wesite mới bạn khởi động VS. giao diện của nó sẽ hiện ra như sau:
Trong Box Recent Project bạn chọn “Web site…” ở dòng Create
Hộp thoại New Website hiện ra bạn chọn ASP.NET WebSite rồi chọn thư mục bạn để Website và ngôn ngữ kịch bản để bản viết Web và nhấn OK
VS sẽ tạo ra một website với tên của Website là tên bạn vừa đặt và mặc định sẽ có một trang Default.aspx như hình sau:
Trang default.aspxASP.NET và .NET FRAMEWORK
ASP.NET là một phần của .NET FrameWork Để xây dựng trang asp.NET bạn cần thêm vào các đặc tính của .netframework. NetFrameWork chứa đựng hai phần FrameWork Class Library và Commom Language Runtime.
Hiểu về Framework Class Library
Framework chứa đựng hàng nghìn lớp mà bạn có thể sử dụng trong ứng dụng của mình. Ví dụ một vài lớp của .Net Framework
-Lớp File: cho phép bạn tạo file, sửa, xoá hay kiểm tra sự tồn tại của file trên đĩa cứng…
-Lớp Graphics: Cho phép bạn làm việc với nhiều kiểu của ảnh, bạn cũng có thể tạo ra các ảnh từ các phương thức trên lớp này.
-Lớp SmtpClient: Cho phép bạn gửi thư.
Hiểu về Namespaces: hơn 13 nghìn lớp trong Netframework. Đây là một con số rất lớn, Microsoft đã chia các lớp cùng xử lý về một vấn đề gì đó vào các không gian tên chung hay namespaces.
Một Namespace đơn giản là một danh mục, ví dụ tất cả các lớp thao tác với File và thư mục chúng ta đưa vào một namespaces chung gọi là System.IO, hay tất cả các lớp làm việc với SqlServer có thể đưa vào namespace System.Data.SqlClient.
Các namespaces chung nhất trong net:
. System
. System.Collections
. System.Collections.Specialized
. System.Configuration
. System.Text
. System.Text.RegularExpressions
. System.Web
. System.Web.Caching
. System.Web.SessionState
. System.Web.Security
. System.Web.Profile
. System.Web.UI
. System.Web.UI.WebControls
. System.Web.UI.WebControls.WebParts
Hiểu và Assembly
Một Assembly là một file dll trên đĩa cứng của bạn, nơi mà lưu trữ các lớp của .NET, v dụ tất cả các lớp trong .ASP.NET Framework đều nằm trong Assembly System.web.dll.
Trước khi sử dụng các lớp trong dll bạn cần tạo một tham chiếu đến file dll này
Hiểu về Commom Language Runtime(CLR)
Phần thứ 2 của NetFramework là CLR chịu trách nhiệm về thực thi mã ứng dụng của bạn
Khi bạn viết ứng dụng bằng ngôn ngữ C#, VB.NET hay bằng một ngôn ngữ bất kỳ trên nền NetFramwork mã của bạn sẽ được không bao giờ biên dịch trực tiếp thành mã máy. Thay vào đó chúng được biên dạng sang ngôn ngữ đặc tả MSIL (Microsoft intermediate Language).
MSIL nhìn rất giống với ngôn ngữ hướng đối tượng Assembly, nhưng không giống kiểu ngôn ngữ Assembly. MSIL là ngôn ngữ bậc thấp và phụ thuộc vào Platform.
Khi ứng dụng của bạn thực thi, mã MSIL là “just in time” biên dịch sang mã máy bởi JITTER(just in time compiler)
Như vậy khi bạn viết các lớp trên .Net bằng bất kỳ ngôn ngữ nào khi bạn biên dịch sang Assembly bạn đều có thể sử dụng Assembly đó cho các ngôn ngữ khác.
Hiểu về các điều khiển trên Asp.net
Các điều khiển asp.net là phần quan trọng nhất trong ASP.NET Framework. một Control ASP.NET là một lớp mà thực thi trên server và đưa ra nội dung trên trình duyệt. ASP.NET có hơn 70 control mà bạn có thể sử dụng trong xây dựng ứng dụng web của bạn và cơ bản nó chia ra các nhóm control sau:
Standard control: bao gồm các điều khiển đưa ra các thành phần chuẩn của form như: Label, Button, TextBox…
Validator Control: là các control cho phép bản kiểm tra tính hợp lệ của các control cho phép nhập giá trị trên form.
Rich Control: là những điều khiển như FileUpload, Calendar…
Data Control là các điều khiển cho phép thao tác với dữ liệu
Navigation Control: là những điều khiển giúp bạn dễ dàng di chuyển giữa các trang trong website.
Login control: Là các điều khiển về bảo mật của ứng dụng cho phép bạn đưa ra các form đăng nhập, thay đổi mật khẩu…
HTML Control: cho phép bạn chuyển các điều khiển của HTML thành các điều khiển có thể làm việc trên server.
Hiểu về điều khiển sự kiện trên server
Phần lớn các điều khiển của asp.net hỗ trợ 1 hoặc nhiều sự kiện, ví dụ điều khiển ASP.NET Button hỗ trợ sự kiện Click, khi người sử dụng nhấn chuột vào Button một sự kiện sẽ được đưa ra và công việc này được xử lý trên server.
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="UnderstandEvent.aspx.cs" Inherits="UnderstandEvent" %> <script runat="server"> protected void Button1_Click(object sender, EventArgs e) { Label1.Text = TextBox1.Text; } </script> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html > <head runat="server"> <title>Hiểu về sự kiện phía server</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <asp:TextBox ID="TextBox1" runat="server"></asp:TextBox> <asp:Button ID="Button1" OnClick="Button1_Click" runat="server" Text="Button" /> <hr /> <asp:Label ID="Label1" runat="server" Text="Label"></asp:Label> </div> </form> </body> </html>
Trong ví dụ trên gồm 3 điều khiển của ASP.NET là TextBox, Label, và Button, mỗi khi người sử dụng nhập dữ liệu vào Textbox và nhấn vào Button sự kiện Button1_Click được đưa ra và điền dữ liệu từ TextBox và Label.
Hiểu về View State
Giao thức http là giao thức nền móng của WWW, là một giao thức chuẩn thực tế.mỗi lần bạn request một trang từ website, một dữ liệu mới được đưa ra, ASP.NET Framework có thể quản lý được vượt ra ngoài giới hạn của giao thức http, ví dụ bạn điền dữ liệu vào một điều khiển Label với thuộc tính Text của nó, dữ liệu này sẽ được lưu trữ qua nhiều trang web và chỉ thay đổi khi nó được gán lại giá trị.
Ví dụ sau sẽ đưa một một trang asp.net trong đó gồm 2 điều khiển Button và Label(Text của nó hiển thị số đếm), mỗi lần nhấn vào Button thì giá trị của Label tăng lên 1.
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="Understandstate.aspx.cs" Inherits="Understandstate" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <script runat="server"> protected void Button1_Click(object sender,EventArgs e) { Label1.Text = Convert.ToString(int.Parse(Label1.Text) + 1); } </script> <html > <head runat="server"> <title>Under Stand State</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <asp:Label ID="Label1" runat="server" Text="0"></asp:Label> <asp:Button ID="Button1" OnClick="Button1_Click" runat="server" Text="Button" /> </div> </form> </body> </html>
Nếu bạn mở View Source code của trang Understandstate.aspx trên bạn sẽ thấy như sau:
<input type="hidden" name=" VIEWSTATE" id="__VIEWSTATE" value="/wEPDwULLTE4OTg4OTc0MjUPZBYCAgQPZBYCAgEPDxYCHgRUZXh0BQEzZGRkz0aTZTJffZR UP11aiDXbPGQGitk=" /> <input type="hidden" name=" EVENTVALIDATION" id=" EVENTVALIDATION" value="/wEWAgKK7LjKBwKM54rGBgzCWqbCIzq33uVXHF19FzfdGPsJ" />
Đây là 2 file hidden trong form nó chứa giá trị Text của Label khi trang được postback nó sẽ ghi nhớ text đó và sẽ khởi tạo lại giá trị của Label khi trang Load.
Hiểu về trang asp.net
Sử dụng Code-Behind
Thay vì sử dụng <script runat=”sever”/> </script> ngay trên trang asp.net. người ta đưa ra thêm một trang gọi là Code-behind chứa các mã lệnh thực hiện trên trang asp.net.
Ví dụ như phần đầu của chương khi ta tạo ra một website thì mặc định sẽ tạo ra một lớp Default.aspx và nó sẽ kèm theo một trang Default.aspx.cs
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="Default.aspx.cs" Inherits="_Default" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html > <head runat="server"> <title>Default</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> </div> </form> </body> </html>
Trang Defautl.aspx.cs
using System; using System.Data; using System.Configuration; using System.Collections; using System.Web; using System.Web.Security; using System.Web.UI; using System.Web.UI.WebControls; using System.Web.UI.WebControls.WebParts; using System.Web.UI.HtmlControls; public partial class _Default : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { } }
Điều khiển sự kiện của trang asp.net
Khi chạy trang asp.net thì vòng đời của trang asp.net gồm các sự kiện
1.PreInit
2. Init
3. InitComplete
4. PreLoad
5. Load
6. LoadComplete
7. PreRender
8. PreRenderComplete
9. SaveStateComplete
10. Unload
Sử dụng thuộc tính Page.IsPostBack
Với sự kiện Load của trang thì khi tải trang lên thì có một sự kiện nào đó được đưa ra, nếu có nghĩa mỗi lần load lại trang nó lại thực hiện công việc đó, còn nếu ta đưa thêm vào thuộc tính Page.IsPostBack thì ta có thể điều khiển được sự kiện nào được thực hiện và sự kiện nào không khi trang đựơc tải lại.
Kiểu dữ liệu
C# đưa ra các kiểu dữ liệu dựng sẵn rất tiện ích, phù hợp với một ngôn ngữ lập trình hiện đại. Bảng sau đây sẽ miêu tả một số kiểu dữ liệu chính trong C#
Kiểu C# | Kiểu .Net | Số Byte | Mô tả |
byte | Byte | 1 | số nguyên không dấu từ 0 đến 255 |
char | Char | 2 | Kiểu ký tự Unicode |
bool | Boolean | 1 | Giá trị true/false |
sbyte | Sbyte | 1 | Số nguyên có dấu, từ -128 đến 127 |
short | Int16 | 2 | Số nguyên có dấu từ -32768 đến 32767 |
ushort | Int16 | 2 | Số nguyên không dấu từ 0 đến 65.535 |
int | Int32 | 4 | Số nguyên có dấu –2.147.483.647 đến 2.147.483.647 |
uint | Int32 | 4 | Số nguyên không dâu 0 đến 4.294.967.295 |
float | Single | 4 | kiểu dấu chấm động, giá trị xấp xỉ từ 3,4E-38 đến 3,4E+38, với 7 chữ số có nghĩa. |
Double | Double | 8 | Kiểu dấu chấm động có độ chính xác gấp đôi, giá trị xấp xỉ từ 1,7E-308 đến 1,7E+308, với 15,16 chữ số có nghĩa |
Decimal | Decimal | 8 | Có độ chính xác đến 28 con số và giá trị thập phân, được dùng trong tính toán tài chính, kiểu này đòi hỏi phải có hậu tố m hoặc M kèm theo sau. |
khai báo biến
Cú pháp:
Kiểu Tên_biến;
string giatri_chuoi; int giatri_nguyen;
biến có thể bao gồm các chữ cái, chữ số(không được đứng đầu) và ký tự _ (nối)
biến trong C# phân biệt chữ hoa và chữ thường.
Sử dụng các trình bày
trình bày if – if else
Khi bạn cần kiểm tra một điều kiện nào đó trước khi thực hiện công việc, hoặc kiểm tra điều kiện nếu đúng thì làm việc còn khác thì không làm bạn có thể dùng trình bày if – if else
Cú pháp:
if(điều_kiên) { //thực hiện công việc } if(điều_kiên) { // thực hiện công việc 1 } else { //thực hiện công việc 2 }
Bạn có thể dùng nhiều cặp if – else lồng nhau:
if (conn.State != ConnectionState.Open) conn.Open();
if (1 > 2) MessageBox.Show("1>2"); else MessageBox.Show("2>1");
Sử dụng trình bày switch case
Khi công việc có nhiều lựa chọn và tuỳ vào từng trường hợp để bạn đưa ra công việc phù hợp với điều kiện đưa vào bạn có thể dùng trình bày switch case.
string giatri = Request.QueryString["abc"]; switch (giatri) { case "a": //thuc hien cong viec a break; case "b": //thuc hien cong viec b break; default: //thuc hien cong viec mac dinh break; }
Sử dụng trình bày for
string giatri; for (int i = 0; i < 10; i++) giatri += i.ToString(); MessageBox.Show(giatri);
Khi làm việc với mảng hay trong trường hợp thực hiện một công việc trong khoảng nào đó chúng ta có thể dùng trình bày for.
Sử dụng trình bày while
thực hiện công việc trong khi điều kiện đúng
int i = 0; while (i < 5) { Console.WriteLine(i.ToString()); i++; }
Sử dụng trình bày do while
ngược lại với while – do while làm việc cho đến khi điều kiện đúng thì thoát.
int i = 0; do { MessageBox.Show(i.ToString()); i++; } while (i < 3);
Sử dụng trình bày break (để thoát khỏi vòng lặp)
int i = 0; do { MessageBox.Show(i.ToString()); i++; if (i == 1) break; } while (i < 3);
Sử dụng trình bày continue
int j = 0; for ( int i = 0; i < 5; i++ ) { j++; if ( j > 2 ) { MessageBox.Show(j.ToString()); continue; } }
Sử dụng trình bày return(được sử dụng trong các hàm để trả về giá trị cụ thể cho hàm)
public int sum(int a, int b) { return a + b; }
Sử dụng trình bày goto
int i = 0; int j = 0; while (i < 5) { i++; j++; if (j == 2) goto jumpeddoutofloop; } jumpeddoutofloop: Console.WriteLine("I jumped out");
Trang asp.net
Trang asp.net có đuôi mở rộng là .aspx và kèm theo một lớp phục vụ ẩn đằng sau(Code behind).
Để viết code C# trong trang aspnet ta có thể khai báo và sử dụng trực tiếp trong trang asp.net, trong file code behind, hoặc từ một thành phần thư viện và ta gọi vào.
Viết code C# trong file .aspx
Về cơ bản bạn dùng các các thẻ sau
<% %>
bạn có thể khai báo biến hoặc viết các hàm, lớp trong thể này,
<%= %>
với thẻ này bạn dùng để gọi giá trị của biến hay của 1 hàm nào đó,
<%# %>
lấy giá trị dùng trang các đối tượng ràng buộc dữ liệu.
Đây là một ví dụ đơn giản
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="Basic.aspx.cs" Inherits="_Default" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dt <html > <head runat="server"> <title>Basic</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <% string abc = "Hello World!"; %> Biến abc của bạn vừa khai báo có giá trị <%=abc %> </div> </form> </body> </html>
Viết code trong trang code behind
Vì trang aspnet của chúng ta kế thừa từ trang aspx.cs lên trong trang .aspx chúng ta muốn gọi dữ liệu từ biến hay hàm trong file .aspx.cs chúng ta phải khai báo với bổ ngữ truy cập protected hoặc public.
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="codebehind.aspx.cs" Inherits="codebehind" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html > <head runat="server"> <title>Untitled Page</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <h3>Gán giá trị:</h3> <br /> <asp:Label ID="lblhello" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br/> <h3>Lấy giá trị từ code behind</h3> <%=_hello %> </div> </form> </body> </html>
Trang codebehind.aspx.cs
using System; public partial class codebehind : System.Web.UI.Page { protected string _hello; protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { _hello = "Hello World"; lblhello.Text = _hello; } }
Trong ví dụ trên có sử dụng một điều khiển asp.net là Label các bạn sẽ được học trong chương sau, ở chương này bạn hiểu nó là một điều khiển để hiển thị dữ liệu.
Bạn thấy trong phần code behind có khai báo một biến _hello kiểu string và bổ ngữ truy cập là protected trong sự kiện Page_Load(khi trang được tải lên) chúng ta gán
_hello = "Hello World";và sau đó gán giá trị cho Label bằng giá trị của _hello. Còn trong trang .aspx chúng ta có sử dùng thẻ
<%= %>để lấy giá trị của _hello để in ra màn hình.
Tạo một lớp thư viện
Để tạo một lớp thư viện phục vụ cho trang asp.net bạn có thể tạo một thành phần thư viện động DLL rồi nhập tham chiếu đến nó để sử dụng(chúng ta sẽ học nó trong phần asp.net nâng cao). Trong ứng dụng web ASP.NET Framework có một ASP.NET FOLDER là App_Code cho phép chúng ta viết các lớp thư viện ở đây và có thể sử dụng trong các trang của ứng dụng web.
để tạo thư mục App_code bạn làm theo các bước sau đây:
Bước 1: Nhấn chuột phải vào Solution và chọn theo đường dẫn của ảnh dưới đây.
Trong ứng dụng web của chúng ta sẽ thêm vào một thư mục App_code
tại đây chúng ta có thể viết vào các lớp thư viện.
Để tạo một lớp thư viện trong thư mục này chúng ta nhấn chuột phải vào thư mục App_code rồi chọn Add New Item
Form Add New Item hiện ra
Bạn chọn Class và trong hộp TextBox Nam bạn nhập tên lớp muôn tạo và nhân nút Add.
Định nghĩa lớp
Khai báo:
[Thuộc tính] [bổ sung truy cập] Class [Tên lớp] : [Lớp cơ sở] { //các biến, phương thức hay thuộc tính của lớp }
class HelloWorld { public string SayMessage() { return "Hello World"; } }
Trong ví dụ trên phương thức SayMessage sẻ về chuỗi “Hello World”.
Sử dụng định nghĩa truy cập
Public: một lớp, một phương thức, hay thuôc tính khi sử dụng từ khoá này sẽ không bị hạn chế truy cập
- Protected: Lớp, Phương thức, Thuộc tính chỉ được sử dụng ở lớp này hoặc lớp được dẫn xuất
- Internal: Một lớp, phương thức, thuộc tính Internal chỉ được truy cập trong một thành phần Assembly(file DLL).
- Private: Một lớp Private phương thức hoặc thuộc tính chỉ có thể truy cập tại chính lớp đó
Hàm và thủ tục
Bạn có thể hiểu đơn giản hàm phải có giá trị trả về còn thủ tục như một đoạn mã chỉ thực hiện khi được chúng ta gọi. thủ tục còn được gọi là hàm không kiểu, hàm và thủ tục trong C# gọi chung là phương thức.
public static int Sum(int _a, int _b) { return _a + _b; }
Trên là một hàm dùng để tính tổng của hai số, như bạn thấy trả về dữ liệu cho hàm chúng ta dùng từ khoá return, bổ sung truy cập public có ý nghĩa hàm được sử dụng trong toàn ứng dụng, từ khoá static đây là một phương thức tĩnh lên có thể sử dụng mà không cần phải khai báo khởi tạo đối tượng
public static void HelloProcedure(string _bien) { System.Web.HttpContext.Current.Response.Write(_bien); }
Sử dụng lớp HellWorld trong trang aspx của chúng ta
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="UseHelloworld.aspx.cs" Inherits="UseHelloworld" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" > <head runat="server"> <title>Sử dụng Lớp Hello World trong thư mục App_Code</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <asp:Label ID="lblHello" runat="server" Text="Label"></asp:Label> </div> </form> </body> </html>
Trang UseHelloworld.aspx.cs
using System; public partial class UseHelloworld : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { lblHello.Text = HelloWorld.sayMessage(); } }
Vì phương thức sayMessage trong lớp HelloWorld là một phương thức tĩnh lên ta không cần khởi tạo lớp để sử dựng.
Cơ bản về lớp trong C#
Khai báo Field và thuộc tính
Trong đoạn mã trên bạn thấy Field _Message được khai báo kiểu string và bổ ngữ truy cập là public, và _Message được trả về giá trị bởi phương thức SayMessage().
public class HelloWorld { public string _Message; public string SayMessage() { return _Message; } }
Trong đoạn mã trên bạn thấy Field _Message được khai báo kiểu string và bổ ngữ truy cập là public, và _Message được trả về giá trị bởi phương thức SayMessage().
public class HelloWorld { public string _Message; public string Message { get { return _Message; } set { _Message = value; } } }
Một thuộc tính Message được khai báo ở trên gồm 2 phương thức get trả về giá trị cho Message và phương thức set thiết lập giá trị cho Message. Thuộc tính Message ở trên là phương thức vừa đọc vừa ghi. nếu bạn xây dựng thuộc tính chỉ đọc thì bạn chỉ cung cấp phương thức get hay thuộc tính chỉ ghi bạn cung cấp cho thuộc tính đó phương thức set.
Phương thức khởi dựng của lớp
Phương thức khởi dựng là phương thức đặc biệt của lớp, nó được gọi tự động khi khởi tạo mới lớp đó.bạn sử dụng phương thức khởi dụng để khởi tạo các private fields chứa đựng trong lớp. Phương thức khởi dựng của lớp phải trùng với tên của lớp, 1 phương thức của lớp có thể có đối số hoặc không có đối số, và có thể có nhiều phương thức khởi dựng cho lớp nhưng các đối số trong các phương thức phải khác nhau.
using System; public class Construction { int _giatri1; int _giatri2; public Construction() { _giatri1 = 0; _giatri2 = 0; } public Construction(int _giatri1, int _giatri2) { this._giatri1 = _giatri1; this._giatri2 = _giatri2; } public int Sum() { return _giatri1 + _giatri2; } }
Trong lớp này chúng ta xây dựng hai phương thức khởi dựng một phương thức không có đối số và một phương thức có đối số, và một hàm tính tổng của 2 giá trị nó được sử dụng trang trang asp.net như sau:
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="UseConstruction.aspx.cs" Inherits="UseConstruction" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" > <head runat="server"> <title>Sử dụng phương thức khởi dựng của lớp</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <asp:Label ID="lblhello" runat="server" Text="Label"></asp:Label> </div> </form> </body> </html>
Trang UseConstruction.aspx.cs
using System; public partial class UseConstruction : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { Construction construc = new Construction(5, 6); lblhello.Text = "Giá trị là: " + construc.Sum().ToString(); } }
Overloading phương thức
Khi một phương thức được overloaded có nghĩa là hai phương thức có tên trùng nhau nhưng các đối số của nó phải khác nhau. Khi trong lớp của bạn có các phương thức overload
thì bạn gọi hàm VS sẽ xuất hiện như sau để bạn có thể dễ dàng chọn được phương thức mình cần gọi.
using System; public class UseOverload { public static int Sum(int a, int b) { return a + b; } public static int Sum(int a, int b, int c) { return a + b + c; } public static int Sum(int a, int b, int c, int d) { return a + b + c + d; } }
Trong lớp này gồm 3 hàm tính tổng lần lượt được đưa vào 2,3,4 đối số
Sử dụng lớp này trong trang ASP.NET
using System; public class UseOverload { public static int Sum(int a, int b) { return a + b; } public static int Sum(int a, int b, int c) { return a + b + c; } public static int Sum(int a, int b, int c, int d) { return a + b + c + d; } } <%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="Overloading.aspx.cs" Inherits="Overloading" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html > <head runat="server"> <title>Untitled Page</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <h1>Chồng hoá phương thức tính tổng</h1> Tổng 2 số:<asp:Label ID="lbl2so" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br /><br /> Tổng 3 số:<asp:Label ID="lbl3so" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br /><br /> Tổng 4 số:<asp:Label ID="lbl4so" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br /><br /> </div> </form> </body> </html>
Trang Overloading.aspx.cs
using System; public partial class Overloading : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { lbl2so.Text = UseOverload.Sum(5, 5).ToString(); lbl3so.Text = UseOverload.Sum(5, 5, 5).ToString(); lbl4so.Text = UseOverload.Sum(5, 5, 5, 5).ToString(); } }
Trong lớp này bạn gọi lần lượt các phương thức tính tổng với 2,3,4 đối số để truyền giá trị vào các Label tương ứng cùng tên. Kết xuất của chương trình:
Khai báo không gian tên (Namespaces)
Nếu bạn từng lập trình java chắc hẳn bạn đã quen với khái niệm packed mà bạn để đóng gói các lớp mà bạn xây dựng có đặc tính chung(miêu tả hay xử lý vấn đề gì đó). Trong .Net cũng vậy từ khoá Namespaces cũng có nhiệm vụ như packed trong java.
.Net cung cấp cho chúng ta các Namespaces như:
using System.Configuration;
using System.Web;
using System.Web.Security;
using System.Web.UI;
using System.Web.UI.WebControls;
using System.Web.UI.WebControls.WebParts;
using System.Web.UI.HtmlControls;
Và để sử dụng các Namespaces trong C# bạn cần sử dụng từ khoá using. Một Namespaces có thể chứa các Namespaces con, và trong Namespace con nhất chứa các lớp thành viên
Bạn tạo ra hai lớp phép cộng và phép trừ để thực hiện các phép toán tương ứng như sau:
Lớp Phepcong.cs
using System; namespace iTechPro.Tinhtoan { public class Phepcong { public static int Sum(int a, int b) { return a + b; } } }
Và lớp Pheptru.cs
using System; namespace iTechPro.Tinhtoan { public class Pheptru { public static int Minus(int a, int b) { return a - b; } } }
Như bạn thấy hai lớp này nằm trong Namespaces iTechPro.Tinhtoan, thì iTechPro là Namespaces lớn nhất, còn Namespaces Tinhtoan là con của iTechPro và trong tính toán chứa các lớp Phepcong và Pheptru.
Sử dụng Namespaces này trong trang asp.net Trang Namespaces.aspx
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="Namespaces.aspx.cs" Inherits="Namespaces" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html > <head runat="server"> <title>Untitled Page</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <h1>Khai báo và sử dụng Namespaces</h1> Lớp phép cộng: <asp:Label ID="lblcong" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br/><br /> Lớp phép trừ: <asp:Label ID="lbltru" runat="server" Text="Label"></asp:Label> </div> </form> </body> </html>
Lớp Namespaces.aspx.cs
Lớp Namespaces.aspx.cs using System; using iTechPro.Tinhtoan; public partial class Namespaces : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { lblcong.Text = Phepcong.Sum(5, 5).ToString(); lbltru.Text = Pheptru.Minus(5, 5).ToString(); } }
Như ví dụ trên bạn thấy chúng ta sử dụng namespace iTechPro.Tinhtoan giống với các Namespace khác mà Microsoft cung cấp cho chúng ta.
Kết xuất của chương trình
Lớp Partial
.Net cho phép chúng ta tạo ra một lớp trong nhiều file khác nhau mỗi File cung cấp hay xử lý một công việc gì đó trên lớp đó.
Ví dụ sau đây chúng ta sẽ tạo một lớp Calculator với 2 phương thức cộng và trừ nằm trên hai File khác nhau.
using System; namespace iTechPro.Tinhtoan { public partial class Calculator { public static int Minus(int a, int b) { return a - b; } } }
using System; namespace iTechPro.Tinhtoan { public partial class Calculator { public static int Sum(int a, int b) { return a + b; } } }
Như các bạn thấy hai file Calsum và Calminus chứa đựng cùng một tên lớp Calculator và trong mỗi File chứa đựng một phương thức riêng là thành phần của lớp đó.
Sử dụng lớp này hoàn toàn giống với việc sử dụng một lớp khác.
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true" CodeFile="UsePartial.aspx.cs" Inherits="UsePartial" %> <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" > <head runat="server"> <title>Sử dụng lớp Partial</title> </head> <body> <form id="form1" runat="server"> <div> <h1>Lớp Partial</h1> Kết quả cộng: <asp:Label ID="lblcong" runat="server" Text="Label"></asp:Label><br /><br /> Kết quả trừ: <asp:Label ID="lbltru" runat="server" Text="Label"></asp:Label> </div> </form> </body> </html>
Và File UsePartial.aspx.cs
using System; using iTechPro.Tinhtoan; public partial class UsePartial : System.Web.UI.Page { protected void Page_Load(object sender, EventArgs e) { lblcong.Text = Calculator.Sum(5, 5).ToString(); lbltru.Text = Calculator.Minus(5, 5).ToString(); } }
Kế thừa và trừu tượng hoá một lớp
Khi một lớp được kế thừa từ một lớp thứ 2 thì nó được thừa hưởng tất cả các thuộc tính và phương thức không private từ lớp thứ nhất.
Kế thừa được sử dụng thông suốt trong .NetFrameWork, ví dụ trong tất cả các trang ASP.NET đều được kế thừa từ Lớp System.Web.UI.Page và tất cả các lớp trong .Net đều được dẫn xuất từ lớp cơ sở System.Object.
Ví dụ sau chúng ta sẽ đưa ra 2 lớp TelevisionProduct và ComputerProduct được kế thừa từ lớp BaseProduct.
using System; public class BaseProduct { decimal _price; public decimal Price { get { return _price; } set { _price = value; } } } public class ComputerProduct : BaseProduct { string _processor; public string Processor { get { return _processor; } set { _processor = value; } } } public class TelevisionProduct : BaseProduct { bool _isDHTV; public bool isDHTV { get { return _isDHTV; } set { _isDHTV = value; } } }
Trong ví dụ trên bạn thấy hai lớp ComputerProduct và TelevisionProduct được kế thừa từ lớp BaseProduct, trong lớp BaseProduct có thuộc tính Price lên hai lớp kế thừa sẽ được kế thừa thuộc tính này.
Khi kế thừa từ một lớp khác, bạn có thể overload các thuộc tính và phương thức trong lớp này. Overloading một thuộc tính hay phương thức là một tiện ích khi bạn muốn thay đổi các ứng xử của phương thức hay thuộc tính đó trong lớp này.
Để Overload một phương thức hay thuộc tính từ lớp cơ sở, thì thuộc tính hay phương thức này phải được đánh dấu với từ khoá vitual hay abstract của C# hay trong VB.NET là Overridable hoặc MustOverride.
Ví dụ, chúng ta sẽ đưa ra hai lớp ProductBase và OnSaleProduct được kế thừa từ lớp ProductBase nhưng nó sẽ overload một thuộc tính từ lớp ProductBase.
using System; public class ProductBase { decimal _price; public virtual decimal Price { get { return _price; } set { _price = value; } } } public class OnSaleProduct : ProductBase { public override decimal Price { get{ return base.Price / 2;} set{base.Price = value;} } }
Trong ví dụ trên Lớp OnSaleProduct được kế thừa từ lớp ProductBase và Override thuộc tính Price, ở lớp này muốn chỉ ra giá bằng một nửa ở lớp cơ sở. chú ý với VB.NET thì từ khoá base là MyBase.
Bạn có thể dùng từ khoá abstract khi khai báo một lớp để như đánh dấu lớp này yêu cầu kế thừa. Bạn không thể tạo đối tượng một lớp trừu tượng, để sử dụng một lớp trừu tượng bạn phải dẫn xuất một lớp mới từ lớp trừu tượng và tạo đối tượng trong lớp dẫn xuất.
public abstract class BaseEmployee { public abstract decimal Salary { get; } public string Company { get { return "iTechPro"; } } } public class SaleEmployee:BaseEmployee { public override decimal Salary { get { return 66.666; } } }
Trong ví dụ trên bạn thấy Lớp SaleEmployee được kế thừa từ lớp BaseEmployee và Overload thuộc tính Salary.
Khai báo Interface
Một giao diện mà một danh sách các thuộc tính hay phương thức mà lớp kế thừa phải cài đặt. nếu một lớp cài đặt một giao diện, thì lớp này sẽ chứa tất cả các thuộc tính cũng như phương thức của giao diện này.
using System; public interface IProduct { decimal Price { get; } void SaveProduct(); } public class MusicProduct : IProduct { public decimal Price { get { return 20.99m; } } public void SaveProduct() { //Save Music Product } } public class BookProduct : IProduct { public decimal Price { get { return 23.99m; } } public void SaveProduct() { //Save Book Product } }