Những vấn đề cơ bản về xuất khẩu gia vị

gia vị là mặt hàng buôn bán truyền thống trên thị trường thế giới. trong thời gian 5 năm qua, lượng buôn bán gia vị trên thế giới hàng năm vượt 1.100 ngàn tấn với trị giá khoảng 2,3 - 2,6 tỷ usd. gia vị được dùng hầu hết các công đoạn của ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, nhất là ngành công nghiệp chế biến đồ hộp thịt, cá, đồ uống có cồn, bánh, kẹo và các thực phẩm thích hợp khác. ngoài ra, các loại gia vị còn được dùng rộng rãi trong ngành công nghiệp mỹ phẩm, hương liệu, dược phẩm, các ngành dịch vụ ăn uống và rất phổ biến trong tiêu thụ gia đình.

tập quán sử dụng gia vị trong bữa ăn hàng ngày, chế biến các loại bánh những mùa lễ hội cũng rất phổ biến ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. ở các nước kinh tế phát triển, đời sống nhân dân đạt mức cao, nhu cầu về lương thực, thực phẩm đã đến mức bão hoà, nhưng nhu cầu về chất gia vị trong bữa ăn mỗi gia đình ngày càng tăng. một thí dụ gần đây nhất là: tháng 6 - 2003, vụ thu hoạch hạt tiêu của inđônêxia dự kiến sẽ bị chậm 20 ngày đã khiến thị trường mỹ xuất hiện tình trạng khan hiếm hạt tiêu trong hai tuần.

thị trường và giá cả loại sản phẩm này ngày càng mở rộng và còn nhiều tiềm năng. điều đó xuất phát từ đặc tính và giá trị kinh tế của gia vị, không dừng lại ở tác dụng gia vị là kích thích khẩu vị ăn ngon miệng mà còn có tác dụng về kích thích tiêu hoá, chống viêm nhiễm, tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số bệnh lý thông thường.

tiêu thụ gia vị nói chung chịu tác động ảnh hưởng của các nhân tố thu nhập của dân cư, dân số, cơ cấu ngành công nghiệp chế biến thực phẩm, tập quán tiêu thụ và thói quen nấu nướng.

danh mục các mặt hàng gia vị khác nhau từ nước này qua nước khác. theo hiệp hội buôn bán gia vị mỹ (asta) thì có 41 loại gia vị. trong khi đó danh mục gia vị củacơ quan quản lý gia vị ấn độ gồm 52 loại, còn cơ quan tiêu chuẩn của ấn độ lại đưa ra danh mục 63 loại gia vị. theo tổ chức tiêu chuẩn quốc tế - iso thì gia vị gồm 109 loại... do vậy, số liệu sản xuất và xuất khẩu gia vị từ các nguồn khác nhau có thể rất khác nhau trên thị trường gia vị thế giới.

các loại gia vị được phân loại theo các nhóm hs sau:

mã số:

- hs 0904.11.00 hạt tiêu

- hs 0904.20.00 ớt

- hs 0905.00.00 vani

- hs 0906.10.00 quế

- hs 0907.00 đinh hương

- hs 0908.10.00 nhục đậu khấu

- hs 0908.30 bạch đậu khấu

- hs 0909.10 hạt thơm

- hs 0909.20 hạt mùi

- hs 0910.20 nghệ

- hs 0910.50 ca ri

- hs 0909.10, 30, 40, 50 / 0910.20, 40, 91, 99 các loại gia vị khác

trong số các loại gia vị được buôn bán trên thị trường thế giới gồm hạt tiêu, gừng, bạch đậu khấu, đinh hương, ớt, vani, quế, nghệ...hạt tiêu có khối lượng và kim ngạch buôn bán lớn nhất (chiếm 37% trong tổng kim ngạch buôn bán các mặt hàng gia vị trên thị trường thế giới năm 2000), tiếp theo là mặt hàng ớt (34%), bạch đậu khấu và nhục đậu khấu (9%), hạt gia vị (7%), gừng (6%), đinh hương (5%), quế (4%)...

sản lượng hạt tiêu của thế giới đã tăng liên tục từ năm 1998 đến năm 2002, năm 1998: 205.000tấn; năm 1999: 218.340tấn; năm 2000: 254210 tấn; năm 2001: 299.895 tấn; năm 2002 đạt 309.962 tấn; năm 2003 ước đạt 300.000 tấn. trong khi đó, lượng nhập khẩu hạt tiêu của thế giới những năm qua ở mức 210.000 - 230.000 tấn/năm... dự báo nhu cầu tiêu thụ hạt tiêu của thế giới tiếp tục tăng theo đà tăng trưởng của các thực phẩm chế biến sẵn, các món ăn nhanh và một số món ăn truyền thống sử dụng hạt tiêu làm gia vị chính.