Thiếu tướng Đỗ Mậu (sinh ngày 1 tháng 1 năm 1917 mất ngày 11 tháng 4 năm 2002), còn có bút hiệu là Hoành Linh Đỗ Mậu, từng là thiếu tướng quân lực Việt Nam Cộng hòa trong giai đoạn chiến tranh Việt Nam thời Đệ nhất Cộng hòa Việt Nam.
Trước năm 1945 ông phục vụ trong lực lượng lính khố xanh tại Trung Kỳ, tham gia giảng dạy tại Trung tâm huấn luyện hạ sĩ quan tại Huế, tham gia phong trào Cường Để chống Pháp cùng ông Ngô Đình Diệm, Trần Văn Lý. Năm 1944 ông bị mật thám Pháp bắt giam và tra tấn tàn bạo ở sở mật thám Huế và tống giam ở lao Thừa Phủ gần hai tháng trước khi bị đày lên Di Linh. Khi Nhật đảo chính Pháp năm 1945 ông được phóng thích và ở Đà lạt một thời gian.Ông sinh quán Quảng Bình, đi lính Pháp từ đầu những năm 1940, và đã đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng trong quân đội và chính quyền Việt Nam Cộng hòa, thời Đệ nhất Cộng hòa.
Khi chính quyền Việt Minh thành lập tại Đà Lạt tổ chức ra 2 tiểu đoàn Vệ Quốc Quân để chống quân Pháp. Ông được giao chỉ huy một tiểu đoàn. Một tiểu đoàn kia được giao cho Nguyễn Lương, người Quảng Ngãi, nguyên là thư ký Toà sứ Đà Lạt. Sau nhiều cuộc giao tranh tiểu đoàn phải triệt thoái về Ninh Thuận.
Năm 1947 ông về quê sau đó ra Huế gặp ông Trần Văn Lý (cựu Tổng đốc Lâm Viên) Chủ tịch Hội đồng chấp chánh lâm thời Trung phần và được giao phụ trách đơn vị Bảo Vệ quân tỉnh Quảng Bình. Sau đó ông là Tham mưu trưởng Liên đoàn chiến thuật lưu động ở miền Bắc,
Thời Việt Nam Cộng hòa ông làm Tư lệnh phó Phân khu duyên hải, có lúc là Tùy viên quân sự Việt Nam tại Pháp.
Năm 1958, thời Đệ Nhất Cộng hòa, với cấp bậc đại tá, ông được chính quyền Tổng thống Ngô Đình Diệm cử làm Giám đốc Nha an ninh Quân đội. Ông là nhân vật then chốt trong hai cuộc đảo chính. Chính với quyền hành của ngành an ninh, ông đã liên lạc thuyết phục vị tướng thân cận nhất của anh em tổng thống Diệm là Trung tướng Tôn Thất Đính, Tư lệnh quân đoàn ba kiêm Tổng trấn Đô thành Sài Gòn, tham gia đảo chính ngày 1 tháng 11 năm 1963 do tướng Dương Văn Minh cầm đầu, lật đổ nhà Ngô.
Ngay sau khi cuộc đảo chính thành công, ông Đỗ Mậu được thăng thiếu tướng ngày 2 tháng 11 năm 1963 và được bầu vào Hội đồng Quân nhân Cách mạng với chức vụ ủy viên. Đầu tháng 1 năm 1964, ông được cử làm Tổng trưởng Bộ thông tin của nội các cải tổ do ông Nguyễn Ngọc Thơ làm Thủ tướng.
Ba tháng sau, ngày 30 tháng 1 năm 1964, tướng Đỗ Mậu xuất hiện cạnh trung tướng Nguyễn Khánh, loan báo cuộc chỉnh lý, bắt giam các tướng lãnh Đôn-Kim-Xuân-Đính. Sau đó, ông Đỗ Mậu tham gia Hội đồng Quân đội Cách Mạng và là một trong ba phó chủ tịch, từng giữ chức vụ Phó thủ tướng đặc trách Văn hóa - Xã hội từ tháng 2 đến tháng 8 năm 1964, trong nội các do trung tướng Nguyễn Khánh làm thủ tướng.
Tháng 12 năm 1964, ông Đỗ Mậu bị tướng Khánh đưa đi biệt giam tại Pleiku hơn một tháng và từ năm 1965, ông bị buộc giải ngũ.
Định cư tại Hoa Kỳ từ năm 1975, ông Đỗ Mậu là tác giả tập hồi ký bán chạy nhất và cũng gây nhiều tranh cãi nhất Hồi ký Đỗ Mậu: Việt Nam máu lửa quê hương tôi, do việc ông kết án chế độ Ngô Đình Diệm và Công giáo.
Ông có về thăm quê hương năm 2000, trước khi qua đời năm 2002.
Nguồn: http://vi.wikipedia.org/
