Đại học Oxford

Viện là viện đại học đầu tiên thành lập ở Anh vào khoảng thế kỷ 13. Niên đại chính xác không rõ nhưng sử ghi là năm 1201 có tuyển vị viện trưởng (chancellor) đầu tiên. Năm 1231 thì universitas được công nhận là một công hội với một công ước riêng.

Viện Ðại học Oxford thành lập với mục đích chính là đào tạo tu sĩ và linh mục cho Giáo hội Thiên Chúa giáo La Mã. Nhiều dòng tu như dòng Đa Minh, dòng Phanxicô, và dòng Carmel tụ tập gần trường, cung cấp chỗ ở cho các tu sinh trọ học. Mục đích đào tạo tu sĩ được theo đuổi cho đến khi phong trào Kháng cách nổi lên vào thế kỷ 16 thì truyền thống giáo dục ở Oxford mới đổi hướng.

Các môn học nguyên thủy là bảy môn nhân văn. Phải mất bảy năm mới học xong bảy môn nhân văn. Sau đó mất ba năm nữa học ba môn triết: luân lý, trừu tưởng và thiên nhiên học; và 2 môn ngôn ngữ: Hipri và Hy Lạp. Học xong ba năm này thì được cử nhân. Sau đó học giả có thể chọn ngành học chuyên môn. Có thể học Luật hay Y học, nhưng trổi hơn hết là học Thần học. Tính cả thảy phải hết 13 năm mới học xong tất cả. Ðó là lối giáo dục thời Trung Cổ tại Oxford, cũng như tại Âu châu. Cho nên sinh viên ở thời Trung Cổ hầu hết vẫn là các tu sĩ và một số khác là thuộc con nhà vua chúa giàu có và uy quyền.

Sự hình thành của Oxford không phải không có trở ngại trong thời gian đầu. Sinh viên sớm sinh sự với các người dân làng qua các vụ cãi lộn đánh nhau. Sự bất hoà này bùng nổ thành một bi thảm vào ngày lễ mừng Thánh Scholastica mồng 10 tháng Hai năm 1354. Trận đánh đã gây ra cái chết bi thảm của 62 sinh viên và số còn lại bị đuổi ra khỏi thành phố. Một ngày lễ đã trở thành một ngày đổ máu trong lịch sử Viện .

Khi Oxford vừa thành lập những sinh viên đến học họ thường cư trú tại các nhà trọ hay với dân làng, hoặc một nhóm mướn nhà ở chung. Tuy họ cư trú rãi rác khắp thành phố nhưng họ đều là thành viên của Viện . Lúc này chưa có các trường đại học nội trú.

Hệ thống các trường đại học nội trú Oxford có thể nói là do sự xuất hiện của các tu sĩ dòng Ðaminh. Cũng trong thế kỷ 13 dòng Ðaminh chuyên môn về giáo dục đã đặt chân đến đất Oxford để trao dồi khiến thức qua học hành và huấn giáo. Họ cho các sinh viên cư trú chung, nhưng sau một thời gian sự cư trú chung không thể tồn tại được bởi hai lối sống quá khác biệt. Cho nên các trường nội trú đời được thành lập riêng, giống như bên trường Pari. Ðó là sự hình thành các trường đại học nội trú. Ðiều này cũng nói lên Oxford càng ngày càng phát triển.

Bên cạnh sự bành trướng của các trường đại học Oxford chung quanh cái thành phố nho nhỏ nằm cạnh sông Thames, đại học Oxford ngay từ ban đầu đã cống hiến cho cho xã hội Anh Quốc biết nhiêu nhân tài như Parley, John Lock vân vân. Oxford không chỉ nổi tiếng về văn hoá lỗi lạc mà còn mang nặng tính chất sâu đậm về tôn giáo. Chính nơi đây vào thời Cải Cánh, ba giáo sĩ lừng danh Anh giáo là tổng giám mục Cranmer và hai giám muc Latimer và Ridley đã bị thiêu sống trên cọc tại Oxford dưới bàn tay nữ hoàng Mary thứ Nhất. Câu chuyện này vẫn truyền kể lại cho du khách ngày qua ngày cho tới hôm nay.

Oxford còn là nơi nảy sinh ra đạo Giám lý (Methodist), người sáng lập là hai anh em John và Charles Wesley. Cũng chính nơi đây đã tảo ra phong trào gọi là Phong Trào Oxford. Phong trào Oxford là một phong trào ở thế kỷ 19 của một nhóm người Anh Giáo tại Oxford muốn phục hồi lại những giáo lý truyền thống Công giáo trong giáo hội Anh giáo. Phong trào gồm ông John Keble, John Henry Newman và Edward Pusey. Họ hoạt động bằng cách truyền đơn. Phong trào nhấn mạnh về đặc tính của bí tích và tông đồ giáo hội, về linh mục, về thăng tiến phụng vụ của truyền thống Công giáo, phục vụ người bần cùng và khuyến kích thành lập càc dòng tu nam nữ Anh giáo - mở đường cho các dòng tu Anh giáo ra đời trên toàn lãnh thổ. Phong trào sinh hoạt khoảng 10 năm và giải tán khi Newman đã quyết định rời Anh giáo và gia nhập đạo Công giáo năm 1845. Ngoài ra còn có nhiều nhóm tôn giáo khác cũng đã và đang hoạt động tại đây. Tóm lại, văn hóa tại đây bay bướm bao nhiêu thì tôn giáo cũng thăng tiến con người sống đạo bấy nhiêu.

Hiện nay đại học Oxford có cả thảy 45 trường độc lập. Có trường lớn như Trinity College, Christ Church, Merton College và có trường nhỏ thì gọi là Hall chảng hạn như St Edmund’s Hall vân vân. Trong các trường đời này vẫn còn các trường của các nhà tu như trường của các tu sĩ Biển Ðức: St Benet’s Hall, trường của các tu sĩ Ðaminh: Blackfriars Hall, trường của các tu sĩ Phaxico: Greyfriar, trường của các tu sĩ dòng Tên: Campion Hall.

Các sinh viên cư trú riêng tại mỗi trường của họ và học riêng nhưng có một vài đều họ làm chung. Tất cả sinh viên chưa tốt nghiệp đều đi thi tại Trường Thi (Examination Schools) và nhận bằng tốt nghiệp tại nhà hát Sheldonian.

Năm học tại đây có ba kỳ mỗi kỳ học chỉ có 8 tuần không hơn không kém. Kỳ một gọi là kỳ Michaelmas; kỳ hai gọi là Hilary; kỳ ba gọi là Trinity. Ngoài kỳ học chính thức ra các sinh viên vẫn có thể ở lại Oxford để tự học.

Các thuyết trình tại Oxford còn có lợi ích cho sinh viên rất đáng kể. Tất cả các bài thuyết trình được thông báo cho tất cả các sinh viên, do đó sinh viên nào cần cù ham học sẽ tiếp thu được nhiều môn trong mọi lĩnh vực.

Ðại học Oxford còn có thư viện nổi tiếng Bodleian. Ðây là một trong số ít các thư viện lưu chiểu của Vương quốc Anh, nhận được tất cả các sách xuất bản tại nước này. Không giống như thư viện Cambridge, thư viện Bodleian trung tâm không cho mượn sách. Sách chỉ được đọc tại thư viện thành viên chẳng hạn như tại Radcliffe Camera, bởi thế không có tình trạng không thấy sách mình muốn, dĩ nhiên là các sách xuất bản tại Anh. Tuy vậy ngoài thư viện chính Bodleian này ra Oxford còn có các thư viện nhỏ tại từng khoa hoặc phân viện, tại các thư viện nhỏ này sách có thể mượn về.

Sinh viên Oxford đến từ năm châu. Các sinh viên có bằng tốt nghiệp rồi muốn học thêm một bằng nữa thì dễ xin vào hơn bởi vì họ thích những sinh viên có ngòi bút cứng rắn và bay bướm.

Cuộc sống tại đây nhộn nhịp và lý thú. Ngoài học hành ra các sinh viên có thể tham gia các nhóm sinh hoạt khác nhau như thể thao đủ loại, hay tham gia các nhóm tôn giáo hoạt động tông đồ hay thăng tiến tôn giáo mình qua các cuộc đàm luận.

Ðường phố Oxford luôn luôn tấp nập những khuôn mặt đầy sức sống của thanh niên nam nữ. Thêm vào đó những toà nhà cổ có nhiều chóp nhọn làm cho cả thành phố khác hẳn. Bởi thế Oxford có biệt danh là thành phố mơ mộng. Vào những ngày Chúa nhật cả thành phố oanh ỏi với những tiếng chuông chiều ngân vang đây đó khiến cho bầu không khí Oxford vui nhộn, tưởng nhớ lại một thời xa xưa khi mọi người già trẻ đã lần theo tiếng chuông tiến tới thánh đường để quỳ gối cảm tạ ngày hồng ân của Chúa. Những tiếng chuông chiều quen thuộc này tuy không còn có sức thu hút bao nhiêu nhưng cũng nói lên rằng Oxford là một thành phố Thiên Chúa Giáo.

Hôm nay Oxford vẫn là nơi đào tạo các tu sĩ nam nữ và linh mục. Các sinh viên tại đây thường các giám mục Anh giáo nhắc nhở rằng: học hành không chỉ để giúp tìm nghề nghiệp nhưng qua học hành chúng ta thấy được ý nghĩa và chân giá trị của cuộc sống con người. Học hành là đi tìm sự khôn ngoan. Nhưng chúng ta đừng để cho sự khôn ngoan của ta đạt được chỉ phục vụ cho chính bạn thân nhưng cần dùng sự khôn ngoan này để phục vụ anh em bạn bè, hàng xóm và xã hội. Qua phục vụ chúng ta có thể tự hào với Ðấng Khôn ngoan, Ðức Kitô, người hằng truyền cho chúng ta: ‘anh em hãy yêu mến nhau như Thầy yêu thương anh em.’

là dạng đại học gồm nhiều trường hợp lại, có thể xem như là một liên hiệp gồm 39 trường đại học "con" (college) và 7 "trường tư" (hall), các trường này đều tự quản, nhưng có một bộ phận quản lí chung đứng đầu bởi Phó Giám đốc. Các khoa chuyên ngành cũng nằm tập trung trong cơ quan này mà không lệ thuộc vào bất kì một trường nào cả. Các bộ môn tổ chức nghiên cứu, hỗ trợ giảng dạy, tổ chức các buổi thuyết trình, hội thảo. Chương trình học và giáo án chung cũng do bộ môn tự biên soạn. Các trường con sẽ dựa vào đó mà tổ chức dạy cho sinh viên. Các thành viên của một bộ môn làm việc ở các trường khác nhau. Tuy rằng một số trường có môn thế mạnh của mình, nhưng nhìn chung các trường có rất nhiều ngành học chuyên môn.

Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học chẳng hạn thư viện có ở nhiều cấp: có thư viện trung tâm (Bodleian), thư viện khoa (ví dụ thư viện khoa Anh ngữ, khoa Sinh học...), thư viện trường, các thư viện này đều là thư viện tổng hợp.