Câu hỏi ôn tập bài 40: Đời sống văn hóa- tư tưởng nửa đầu thế kỉ XIX – Lịch sử 10
Lập bảng tóm tắt về đời sống văn hóa – tư tưởng nước ta thời Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX. Gợi ý làm bài Tóm tắt về đời sống văn hóa – tư tưởng nước ta thời Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX Lĩnh vực Nội dung Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưởng – Nhà Nguyễn thi hành chính sách độc tôn Nho ...
Lập bảng tóm tắt về đời sống văn hóa – tư tưởng nước ta thời Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX.
Gợi ý làm bài
Tóm tắt về đời sống văn hóa – tư tưởng nước ta thời Nguyễn nửa đầu thế kỉ XIX
| Lĩnh vực | Nội dung |
| Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưởng | – Nhà Nguyễn thi hành chính sách độc tôn Nho giáo, tìm mọi cách hạn chế Phật giáo và các tín ngưởng dân gian khác, nhưng Phật giáo và các tín ngưởng dân gian vẫn tiếp tục phát triển, nhất là ở các vùng nông thôn.
– Tục thờ cúng tổ tiên và tôn thờ các anh hùng dân tộc, những người có công với làng, với nước trở nên phổ biến trong xã hội. Đình, đền, chùa được tôn tạo hoặc được xây dựng mới ở khắp mọi nơi. – Đối với Thiên Chúa giáo, từ thời Minh Mạng (1820 – 1840), nhà Nguyễn thi hành những biện pháp cấm đoán gắt gao, thậm chí còn thẳng tay đàn áp. Nhưng các giáo sĩ phương Tây vẫn tìm cách đi sâu vào các làng xã và cải đạo được nhiều người dân theo Thiên Chúa giáo. |
| Giáo dục, khoa cử | – Do yêu cầu của việc tuyển lựa nhân tài, để chọn người ra làm quan, vào đầu năm 1807, Gia Long ban hành quy chế thi Hương và thi Hội. Tháng 10 – 1807, triều Nguyễn bắt đầu mở khoa thi Hương từ Nghệ An trở ra Bắc. Đến năm 1822, Minh Mạng cho khôi phục các kì thi Hội và thi Đình.
– Dưới thời Nguyễn, nhiều người đỗ đại khoa đã trở thành các nhà văn hóa lớn hay những quan lại cao cấp trong triều đình. – Năm 1803,vua Gia Long cho xây dựng trường Quốc học (sau đổi thành Quốc Tử Giám) ở kinh đô Phú Xuân. – Năm 1808, Văn Miếu được chính thức xây dựng để thờ Không Tử và 72 vị tiên hiền Nho học. – Từ năm 1822, Văn Miếu – Quốc Tử Giám Huế bắt đầu thực hiện chế độ dựng bia đề danh tiến sĩ. Tính đến năm 1851, nhà Nguyễn đã tổ chức 14 khoa thi Hội, lấy được 136 tiến sĩ và 87 phó bảng. |
Văn học
– Ở thế kỉ XIX, dòng văn học chữ Hán vẫn tiếp tục phát triển với nhiều nhà thơ, nhà văn tiêu biểu như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu, Minh Mạng, Tự Đức, Tùng Thiện Vương, Tuy Lý Vương… Văn học dân gian tiếp tục phát triển với các loại thơ ca, hò vè, ca dao, tục ngữ… hết sức phong phú.
– Dòng văn học chữ Nôm đầu thời Nguyễn phát triển rực rỡ với
nhiều tác phẩm đạt đến đỉnh cao. Hai tác giả đại biểu kiệt xuất nhất là Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương.
Khoa học
– Thành tựu chủ yếu của thời kì này là sự ra đời các bộ lịch sử, địa lí lịch sử và bách khoa thư lớn như:Khoa học
+ Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lục của Quốc sử quán triều Nguyễn.
+ Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ của Nội các triều Nguyễn, n Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú.
+ Sử học bị khảo của Đặng Xuân Bảng.
+ Phương Đình dư địa chí của. Nguyễn Văn Siêu.
+ Gia Định thành thông chí của. Trịnh Hoài Đức…
-Kĩ thuật vẽ bản đồ cũng đạt được những thành tựu mới, trong đó đặc biệt là Đại Nam nhất thống toàn đồ được vẽ vào cuối thời Minh Mạng.
Các quan xưởng triều Minh Mạng đã chế tạo được máy cưa, xẻ Kĩ thuật gỗ chạy bằng sức nước, làm được máy bơm nước và đóng thành công chiếc tàu thủy chạy bằng máy hơi nước
Kiến trúc
– Chủ yếu là thành quách và lăng tẩm, trong đó tiêu biểu nhất là
kiến trúc kinh đô Huế, Hoàng thành, Ngọ Môn, lăng các vua Gia ‘
Long, Minh Mạng, Thiệu Trị.
– Văn Miếu – Quốc Tử Giám được tu bổ, tôn tạo.
– Năm 1804, Khuê Văn Các được xây dựng, là công trình kiến
trúc độc đáo, hài hòa trong tổng thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc
Tử Giám Thăng Long, đã trở thành đỉnh cao của nghệ thuật
kiến trúc thời Nguyễn và là biểu tượng của văn hiến Thủ đô Hà
Nội ngày nay.
– Cột cờ thành Hà Nội và nhiều công trình kiến trúc cung đình, dân gian.
Các loại hình nghệ thuật khác
| – Chủ yếu là thành quách và lăng tẩm, trong đó tiêu biểu nhất là
kiến trúc kinh đô Huế, Hoàng thành, Ngọ Môn, lăng các vua Gia ‘ – Văn Miếu – Quốc Tử Giám được tu bổ, tôn tạo. – Năm 1804, Khuê Văn Các được xây dựng, là công trình kiến – Cột cờ thành Hà Nội và nhiều công trình kiến trúc cung đình, dân gian. |
| – Nghệ thuật vẽ tranh chân dung, tranh sơn mài trên gỗ, các dòng tranh dân gian Đông Hồ, Hàng Trống tạo nên những màu sắc mới trong đời sống văn hóa.- Nghệ thuật sân khấu, diễn xướng phát triển rộng rãi hơn.- Nghệ thuật tuồng, chèo, ca nhạc phong phú, với những dấu ấn độc đáo của mỗi địa phương.- Tại kinh đô Huế, đã bắt đầu xuất hiện nhà hát và sân diễn chuyên nghiệp. |
Những chuyên mục hay của Lịch sử lớp 10:
- Giải bài tập Sách giáo khoa môn Lịch sử lớp 10
- Câu hỏi ôn tập môn Lịch sử lớp 10
- Đáp án môn Lịch sử lớp 10
- Đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 10
