Các cách phân loại vốn từ tiếng Việt

Trả lời câu hỏi

Từ nhanh và từ mĩ lệ có những điểm nào khác nhau, những điểm nào giống nhau?

Khác nhau:

- Về âm thanh và cấu tạo : nhanh là từ một tiếng, còn mĩ lệ là từ nhiều tiếng, hơn nữa mỗi từ có thành phần âm thanh (các phụ âm, nguyên âm, thanh điệu) khác nhau. - Về nghĩa từ vựng (tạm thời giới hạn trong nghĩa gốc): từ nhanh chỉ đặc điểm về tốc độ của hoạt động (trên mức trung bình), còn từ mĩ lệ chỉ đặc điểm về hình thức của sự vật (đẹp). - Về nguồn gốc: nhanh là một từ Việt. còn mĩ lệ là từ gốc Hán. Nhanh là một từ đa phong cách, trong khi mĩ lệ thiên về phong cách văn chương....

Giống nhau :

Về các phương diện trên. nhanh và mĩ lệ không cùng một loại, một hệ thống. Nhưng nếu xem xét về đặc điểm ngữ pháp thì hai từ đó lại có nhiều điểm giống nhau :

+ Cả hai đều có ý nghĩa thuộc phạm trù nghĩa khái quát chỉ đặc điểm + Cả hai đều có thể đóng vai trò trung tâm của một cụm từ chính phụ : kết hợp ở phía trước với phụ từ chỉ mức độ (cực kỳ nhanh, cực kỳ mĩ lệ...) + Cả hai đều có thể làm vị ngữ trong câu một cách trực tiếp :

Ví dụ : Nó nhanh lắm.

Phong cảnh ở đây thật là mĩ lệ.

Nhận xét

Số lượng từ trong mỗi ngôn ngữ là rất lớn. Nhưng không phải mỗi từ đều hoàn toàn khác với những từ khác. Vốn từ trong mỗi ngôn ngữ hình thành những loại, những lớp, những hệ thống lớn nhỏ có những đặc điểm giống nhau. Những từ có đặc điểm giống nhau tạo nên một loại . Đặc điểm giống nhau của các từ có thể thuộc về ngữ âm, có thể thuộc về cấu tạo, có thể thuộc về ngữ nghĩa, có thể thuộc về ngữ pháp,…

Ví dụ:

- Dựa vào hình thức âm thanh: các từ giống nhau toàn bộ hay gần toàn bộ về hình thức âm thanh tập hợp thành từ đồng âm hay từ gần âm.- Dựa vào đặc điểm cấu tạo: các từ có cùng một kiểu cấu tạo hợp thành từ đơn, từ ghép (từ ghép đẳng lập, từ ghép chính phụ); từ láy (từ láy hoàn toàn, từ láy phụ âm đầu, từ láy bộ phận vần).- Các từ có thể giống nhau về nghĩa, từ đó hình thành các hệ thống ngữ nghĩa với các mức độ lớn nhỏ khác nhau: các từ cùng trương nghĩa, các từ gần nghĩa, các từ đồng nghĩa, các từ trái nghĩa...- Dựa vào nguồn gốc: từ gốc Việt, từ gốc Hán, từ có nguồn gốc Ấn Âu...

Khái niệm từ loại

Từ loại là lớp các từ có sự giống nhau về các đặc điểm ngữ pháp. Muốn phân định được từ loại thì cần xác định được đặc điểm ngữ pháp của từ.