Bệnh CORYZA (Sưng phù đầu) đối với gà?
Ảnh minh họa I. ĐỘNG VẬT CẢM THỤ Bệnh nhiễm chủ yếu ở gà với mọi lứa tuổi. II. NGUYÊN NHÂN Do vi khuẩn Haemophilus gallinarum (vi khuẩn Gram (-)). Vi khuẩn này không bền vững ở môi trường ngoài tổ chức cơ thể động vật. III. NHỮNG PHƯƠNG THỨC TRUYỀN LÂY - ...
Ảnh minh họa
I.ĐỘNG VẬT CẢM THỤ
Bệnh nhiễm chủ yếu ở gà với mọi lứa tuổi.
II. NGUYÊN NHÂN
Do vi khuẩn Haemophilus gallinarum (vi khuẩn Gram (-)). Vi khuẩn này không bền vững ở môi trường ngoài tổ chức cơ thể động vật.
III. NHỮNG PHƯƠNG THỨC TRUYỀN LÂY
- Lây nhiễm từ những đàn gà bệnh sang đàn gà khỏe (do nhập đàn mới về hoặc di chuyển đàn tới nơi khác đã có mần bệnh từ trước).
- Lây nhiễm qua môi trường chuồng trại, phân đã nhiễm mần bệnh và con vật hít phải mần bệnh.
- Lây qua thức ăn nước uống. Do những gà bệnh chảy dịch viêm từ mũi vào thức ăn, nước uống. Nguồn bệnh sẽ lây sang những con khác.
IV. TRIỆU CHỨNG
Sau khi nhiễm bệnh từ 30-48 giờ, gà bắt đầu thể hiện những triệu chứng:
- Sưng đầu và sưng mặt (phù đầu hay mặt).
- Dịch viêm chảy ra từ mũi lúc đầu trong sau đặc và đóng cục mủ trắng, ấn tay vào thấy cứng, nhìn 2 bên mũi thấy phình to.
- Mắt bị viêm kết nạc dính 2 mí mắt lại không mở ra được hoặc chỉ mở được một phần. Do đó gà không ăn uống được và chết.
- Triệu chứng bệnh có thể kéo dài 2 tuần, khi gà khỏi bệnh sẽ tạo miễn dịch từ 2-3 tháng.
- Tỷ lệ mắc bệnh có thể 100 nhưng tỷ lệ chết thấp. Những gà khỏi bệnh tuy có miễn dịch nhưng lại mang trùng làm lây sang những đàn mới.
- Giai đoạn cuối của ổ dịch một số con thở khó và ho (do dịch viêm cô đặc trong xoang mũi làm nghẹt thở).
- Gà đẻ trứng bị giảm (do gà ăn kém).
V. BỆNH TÍCH
- Mổ ở xoang mũi thấy dịch viêm lúc đầu trong sau đặc trắng như bã đậu.
- Tổ chức dưới da, đầu và tích bị phù thũng.
- Xoang hốc mắt có chất dịch viêm trắng bã đậu.
- Màng niêm nạc, kết mạc mắt bị viêm đỏ.
VI. CHUẨN ĐOÁN
- Căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và bệnh tích trên đầu gà để xác định bệnh.
- Lấy bệnh phẩm dịch viêm để xét nghiệm và phân lập vi khuẩn.
- Hoặc lấy dịch viêm thử nghiệm trên một số gà ở đàn khỏe mạnh khác đem về. Nếu sau 36-48 giờ gà phát bệnh thì đúng là Coryza.
- Cần phân biệt với bệnh sưng phù đầu ở gà hậu bị (Swollen head Syndrome) do virus gây bệnh. Biện pháp phân biệt bằng cách dùng dung dịch viêm+ kháng sinh (Ampicillin hoặc Sulfadimethoxin) sau đó nhỏ vào mũi một số gà khỏe mạnh. Sau 36-48 giờ nếu gà phát bệnh thì đó là do virus gây bệnh, còn không phát bệnh là do Coryza (vi khuẩn).
VII. PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH
a, Phòng và trị bệnh
+ Tránh đưa gà bệnh nhốt chung trong đàn gà khỏe.
+ Vệ sinh chuồng trại, máng ăn, máng uống định kỳ để giảm sự lây lan giữa con bệnh và con khỏe.
+ Dùng kháng sinh hòa vào nước uống hay thức ăn để ngăn chặn hoặc tiêu diệt mần bệnh bị lây nhiễm trong nước uống và thức ăn. Kháng sinh có tác dụng tốt như Cosumix, Imequil, Flumequil, AntiColi B, ColiCopha, Inoxyl, Biotex, Biocolistin, Ampicolistin, Coli SP, Sulfadimethoxin, Sulfamethoxazol, Sulfthiazol, Ampicillin, Chloramphenicol, Chloetracyclin, liều lượng và liệu trình sử dụng như trong các bệnh bạch lỵ, thương hàn CRD gà.
+ Phòng bệnh bằng vacxin chết vô hoạt:
- Công ty Rhone Merieux (Pháp) có sản xuất 3 loại vacxin phòng bệnh sưng phù đầu cho gà với tên Haemovac, OVC 4 và Ariffa - RII. Trong ba loại vacxin này, một loại do vi khuẩn còn hai loại do virus và được ghép với một số virus khác. Quy trình phòng bệnh như sau:
+ Phòng bằng vacxin Haemovac: vacxin vô hoạt nhũ dầu. Vacxin được chế từ vi khuẩn Haemophilus pragallinarum (type A-C hoặc từ 1-2) phòng được tất cả các chủng Haemophilus gây bệnh viêm xoang mũi.
- Chủng lần 1: Lúc 4 tuần tuổi. Tiêm bắp liều 0,3 cc/con.
- Chủng lần 2: Trước lúc đẻ 3 tuần. Liều 0,5 cc/con.
+ Vacxin OVC 4: Vacxin vô hoạt phòng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm, dịch tả, hội chứng giảm đẻ và hội chứng sưng phù đầu.
Liều tiêm dưới da hay bắp thịt 0,3 cc/con. Tiêm trước khi đẻ 2-4 tuần.
+ Vacxin Ariffa- RII: Vacxin vô hoạt phòng bệnh viêm phế quản truyền nhiễm, dịch tả, hội chứng giảm đẻ và hội chứng sưng phù đầu.
- Chủng lần 1: Lúc 1 ngày tuổi. Phương pháp nhỏ mắt, nhỏ mũi hay cho uống.
- Chủng lần 2: Sau lần 1 từ 3-7 tuần, cũng nhỏ mắt nhỏ mũi.
Đối với gà để giống, chủng tiếp theo bằng vacxin nhũ dầu OVC 4.
+ Áp dụng quy trình chăn nuôi mới: Nhập cùng đợt và xuất cùng đợt xử lý chuồng trại kỹ lưỡng rồi mới nhập đàn khác về nuôi để tránh nguồn bệnh lây nhiễm qua lại.
b, Trị bệnh
Một số loại kháng sinh có tác dụng tốt như Ampicillin, Stretomycin, kanamycin, Neomycin, Spiramycin, Tylosin, Chlotetrasol, Suldiazol, Polysul, Tetramidan, Bencospira, Gentamox, Biotex, Biocolistin, Ampicolistin.
- Ampicillin tiêm bắp liều 50-100 mg/kg thể trọng/ngày, liên tục 4-5 ngày.
- Streptomycin, Kanamycin tiêm bắp liều 50-100 mg/kg thể trọng/ngày, liên tục 4-5 ngày
-Gentamox tiêm liều 1cc/5kg thể trọng/ngày, liên tục 3-4 ngày.
- Biotex hay Biocolistin tiêm liều 1cc/4kg thể trọng/ngày, liên tục 3-4 ngày.
- Ampicillin tiêm liều 1 cc/4kg thể trọng/ngày, liên tục 3-4 ngày.
- Tylo PC tiêm liều 1 cc/5kg thể trọng/ngày (không dùng cho gà đẻ).
- Spiramycin (Suanovil) tiêm bắp liều 100.000- 150.000 UI/kg thể trọng/ngày, liên tục 4-5 ngày.
- Chlotetrasol, Noedexin, Neocyclin tiêm bắp 1cc/3-5 kg thể trọng/ngày, liên tục 3-5 ngày.
- Septetryl, Polysul, Tetranmidin, Suldiazolne tiêm bắp 1 cc/3-5 kg thể trọng/ngày, liên tục 3-5 ngày.
