Bệnh sán lá gan là gì?

Rất có thể bò bị bệnh sán lá gan. Bệnh do sán lá Fasciola gigantica và Fasciola hepatica, sống ký sinh trong gan, mật gây ra.

Bò bị nhiễm bệnh do ăn phải các thực vật thủy sinh hoặc cỏ ngập nước trên đó có các kén sán - thể gây nhiễm, chui từ ốc ra (gọi là vĩ ấu rụng đuôi tạo thành kén) của sán lá gan. Thông thường, những năm mưa nhiều và có những đợt lũ lụt thì sau đó bệnh phát nặng.

Với các triệu chứng lâm sàng mô tả như trên nên kết hợp kiểm tra phân tìm trứng sán hoặc làm các xét nghiệm huyết thanh để khẳng định bệnh.

Điều trị

Có thể sử dụng một trong những loại thuốc sau đây để điều trị:

            - Fasinex: liều dùng 12mg/kg thể trọng. Cách dùng: đường miệng. Thuốc này có hiệu quả rất tốt đối với cả sán lá gan dạng non và trưởng thành.

            - Dertil - B: liều dùng 6 - 8 mg/kg khối lượng cơ thể. Thuốc có dạng viên, mỗi viên chứa 300mg hoạt chất. Hiệu quả điều trị với loại thuốc này rất cao (100%), rất an toàn và không gây phản ứng phụ. Thuốc cũng rất dễ sử dụng: dùng cỏ hay giấy bọc viên thuốc và nhét vào miệng bò, không cần nhịn đói trước khi tẩy.

            - Fascioranida: liều dùng 5 - 6mg/kg thể trọng, pha với nước cho uống. Thuốc ở dạng bột mầu trắng, có hiệu lực tương tự như Dertil - B, nhưng bất tiện trong sử dụng: phải cân thuốc, pha thuốc mỗi lần.

            - Dovenix: có hai dạng: dạng tiêm, dung dịch 30% liều tiêm 1,5ml/kg thể trọng. Dạng viên: cho uống với liều 10 - 12 mg/kg thể trọng.

Phòng bệnh

 Do đặc điểm vòng đời của sán lá gan là thời kỳ trưởng thành sống ký sinh trong ống dẫn mật, túi mật của bò còn thời kỳ trứng và ấu trùng sống trong môi trường nước và trong cơ thể ốc - ký  chủ trung gian nên để phòng bệnh hiệu quả phải tiến hành đồng thời các hoạt động sau đây:

            - Trên cơ thể gia súc: phải định kỳ kiểm tra phân và sử dụng các loại thuốc nêu trên để diệt sán lá gan vào tháng 4 và tháng 8 hàng năm.

            - Ở môi trường bên ngoài: áp dụng biện pháp ủ phân bò để diệt trứng và ấu trùng sán, khơi thông mương rãnh và thoát nước cho các bãi sình lầy, chăn thả bò luân phiên, trên bãi chăn xây dựng những điểm uống nước bảo đảm vệ sinh để hạn chế bò tiếp xúc với các nguồn gây bệnh.

Có các biện pháp hữu hiệu để diệt ốc - ký chủ trung gian: dùng CaO hoặc CuSO_­4, pha thành dung dịch 0,4% và phun lên cây thủy sinh, cỏ mọc dưới nước kết hợp với nuôi vịt và bảo vệ các loài chim ăn ốc.