Bài soạn "Treo biển" số 3 - 6 Bài soạn "Treo biển" lớp 6 hay nhất

Bài 1 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Nội dung tấm biển đề treo ở cửa hàng (“Ở đây có bán cá tươi”) có mấy yếu tố? Vai trò của từng yếu tố?

Trả lời

Nội dung tấm biển nhà hàng đã treo lên có bốn yếu tố:

– “Ở đây”: xác định vị trí cửa hàng.

– “Có bán”: chỉ hoạt động kinh doanh của nhà hàng (bán chứ không mua, thu gom)

– “Cá”: chỉ mặt hàng đang kinh doanh.

– “Tươi”: chỉ chất lượng, chủng loại mặt hàng, phân biệt với chủng loại khác (cá khô chẳng hạn).

Bài 2 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Có mấy người “góp ý” về cái biển đề ở cửa hàng bán cá? Em có nhận xét gì về từng ý kiến?

Trả lời

Có bốn người góp ý về tấm biển:

– Người thứ nhất bình phẩm chữ “tươi” (Nhà này xưa nay quen bán cá ươn?)

+ Ý kiến này không thoả đáng. Như trên đã phân tích, chữ tươi ở đây ngoài ý nghĩa chỉ phẩm chất (tươi) còn có ý nghĩa chỉ chủng loại (không phải cá khô), nên chữ tươi là cần thiết.

– Người thứ hai bình phẩm hai chữ “ở đây” (Chẳng lẽ ra hàng hoa mua cá).

+ Ý kiến này thoạt nghe có vẻ có lí. Tuy nhiên, trong nghệ thuật quảng cáo, hai chữ “ở đây”không thừa. Chúng có ý nghĩa tác động, tạo sự chú ý cho khách hàng.

– Người thứ ba bàn về hai chữ “có bán”.

+ Có ý kiến cho rằng ý kiến này đúng một nửa (để chữ bán, bỏ chữ có). Chữ bán đúng là rất cần thiết, nó chỉ tính chất kinh doanh (bán chứ không mua). Tuy nhiên, cũng như hai chữ “ở đây”, chữ có cũng không thừa. Nó có ý nghĩa khẳng định, nhấn mạnh hoạt động kinh doanh của nhà hàng. Nếu bỏ chữ có, tấm biển vẫn đủ ý nhưng sức tác động trong quảng cáo sẽ nhẹ đi rất nhiều (so sánh ở đây bán cá và ở đây có bán cá).

– Người cuối cùng bàn về chữ “cá”.

+ Ý kiến này vô lí nhất. Ai bán bất cứ mặt hàng gì, bằng cách này hay cách khác, cũng đều phải quảng cáo cho mặt hàng của mình. Không quảng cáo, ai biết nhà hàng có bán không mà đến mua, dù cá vẫn cứ bày ra đấy. Rất có thể đây cũng là cách chơi khăm của người láng giềng. Thấy anh hàng xóm ai bảo cũng nghe, không cần suy xét phải trái, anh ta bèn đưa ra lời góp ý phi lí nhất trong số các lời góp ý của mọi người. Thế mà anh chủ cửa hàng vẫn cứ nghe theo.

Bài 3 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Đọc truyện này, những chi tiết nào làm em cười? Khi nào cái đáng cười bộc lộ rõ nhất? Vì sao?

Trả lời

Như vậy, cả bốn yếu tố trong tấm biển, ở mức độ này hay mức độ khác đều cần thiết, thậm chí có những yếu tố không thể lược bỏ đi được (bán, cá, tươi ). Tiếng cười bật ra vì nhà hàng treo biển mà không hiểu ý nghĩa công việc mình đã làm, chỉ nghe người ta nói mà không cần suy xét, răm rắp làm theo, rốt cuộc là lãng phí tiền của, công sức mà không được việc gì, lại còn bị mọi người cười chê.

Bài 4 trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Hãy nêu ý nghĩa của truyện.

Trả lời

Treo biển thuộc loại truyện cười nhằm phê phán những cái xấu, cái đáng cười ngay trong quần chúng nhân dân. Ở đây là tính chất thụ động, ba phải của chủ cửa hàng. Treo biển lên để quảng cáo là một công việc rất có ý nghĩa nhưng chính người chủ cửa hàng bán cá cũng không nhận thức được ý nghĩa đó, không có chủ kiến của mình, rốt cuộc treo lên rồi lại cất đi chỉ vì những ý kiến vô thưởng vô phạt. Việc làm khi đó vừa tốn công, phí sức lại vừa đáng chê cười.

Truyện cho ta bài học bổ ích: khi làm việc gì cũng phải suy nghĩ trước sau. Cũng có thể lắng nghe góp ý của người khác nhưng phải cẩn trọng suy xét đúng sai, phải có chủ kiến khi làm việc kẻo phí công vô ích, bị thiên hạ cười chê mà vẫn không mang lại kết quả việc làm như mong muốn.

Bài luyện tập trang 125 SGK Ngữ văn 6 tập 1

Nếu nhà hàng bán cá trong truyện nhờ em làm lại cái biển, em sẽ “tiếp thu” hoặc phản bác những “góp ý” của bốn người như thế nào hoặc sẽ làm lại cái biển ra sao? Qua truyện này, có thể rút ra bài học gì về cách dùng từ?

Trả lời

- Nên giữ nguyên tấm biển quảng cáo để nội dung được trọn vẹn. Nếu có sửa thì chỉ nên bỏ bớt chữ “Ở đây”.

- Qua truyện này, có thể rút ra bài học về cách dùng từ: từ dùng phải có nghĩa, có lượng thông tin cần thiết, không dùng từ thừa. Từ trong biển quảng cáo phải ngắn gọn, rõ ràng, đáp ứng được mục đích, nội dung quảng cáo.

Kiến thức cơ bản

I. Về thể loại và truyện

- Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

- Mượn câu truyện Treo biển của nhà hàng bán cá về việc ai góp ý về cái tên biển cũng làm theo, truyện có tác dụng tạo tiếng cười, cùng sự phê phán nhẹ nhàng với những người thiếu chủ kiến khi làm việc hay không suy xét ki khi nghe ý kiến của người khác.

II. Tóm tắt truyện Treo biển

Một cửa hàng bán cá đề biển: “Ở đây có bán cá tươi”. Cứ nghe người đi qua bình phẩm, nhà hàng lại cất bớt đi một hai chữ, từ “Ở đây có bán cá tươi”, đến “Ở đây có bán cá”, rồi “Có bán cá”. Còn một chữ “Cá”cuối cùng, thế mà vẫn có người đến góp ý. Cuối cùng nhà hàng bèn cất nốt cả tấm biển.

Ghi nhớ

Bước đầu nắm được định nghĩa truyện cười: là loại tryện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhắm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.
Mượn câu chuyện nhà hàng bán cá nghe ai "góp ý" về cái tên biển cũng làm theo, truyện tạo nên tiếng cười vui vẻ, có ý nghĩa phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến làm việc, không suy xét kĩ khi nghe những ý kiến khác.