Bài soạn "Tình yêu và thù hận" số 3 - 6 Bài soạn "Tình yêu và thù hận" của Uy-li-am Sếch-xpia lớp 11 hay nhất

I. Tác giả, tác phẩm

1. Tác giả: Các em tham khảo phần giới thiệu tác giả trong SGK Ngữ Văn 11 Tập 1.

2. Tác phẩm

* Rô-mê-ô và Giu-li-ét là vở kịch nổi tiếng đầu tiên của Sếch-xpia, được viết vào khoảng những năm 1594 – 1595, gồm 5 hồi bằng thơ xen lẫn văn xuôi, dựa trên câu chuyện có thật về mối hận thù giữa hai dòng họ Môn- ta-ghiu và Ca-piu-let, tại Vê-rô-na.

* Đoạn trích Tình yêu và thù hận thuộc lớp 2, Hồi II của vở kịch.

* Tóm tắt:

Tác phẩm kể về ở thành Vê-rô-na nước Ý có hai dòng họ phong kiến vốn có mối thù truyền kiếp với nhau là Mông-te-ghiu và Ca- piu-let. Chàng Rô-mê-ô là con trai họ Mông-ta-ghiu yêu Giu-li-ét là con gái họ Ca-piu-let. Họ là một đôi trai tài gái sắc.

Hai người làm lễ thành hôn thầm kín. Nhưng cùng trong ngày hôm đó, do một cuộc cãi lộn, Rô-mê-ô đâm chết Ti-bân, anh họ Giu-li-et và bị kết tội biệt xứ. Gia đình Giu-li–ét ép nàng phải lấy bá tước Pa-rix. Nàng định tự sát, nhưng được tu sĩ Lô-rân giúp kế tránh cuộc hôn nhân đó: tu sĩ cho nàng một liều thuốc ngủ, uống vào sẽ như người đã chết; sau khi gia đình đặt thi thể nàng vào hầm mộ, tu sĩ sẽ báo cho Rô-mê-ô đến cứu nàng trốn khỏi thành Vê-rô-na.

Nhưng người của tu sĩ chưa kịp báo tin thì người nhà Môn-ta-ghiu lại đến trước báo cho Rô-mê-ô tin nàng Giu-li-ét đã tự sát. Rô-mê-ô tưởng nàng đã chết, nên đã tự sát bên nàng. Giu-li-ét tỉnh dậy, cũng tự sát theo. Và trước cái chết của hai người, hai họ đã quên mối thù truyền kiếp.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1:

* Đoạn trích có 16 lời thoại. Sáu lời thoại đầu là những lời độc thoại, đó là những “tiếng lòng” của nhân vật nhưng lại có định hướng đối tượng, có tính đối thoại nên rất sinh động.

Ví dụ những lời độc thoại của Rô-mê-ô khi thì giống như đang nói với Giu-li-et “Vầng dương tươi đẹp ơi…”, “Hỡi nàng tiên lộng lẫy hãy nói nữa đi…”. Lúc thì lại như đối thoại với chính mình “Kìa! Nàng tì má lên bàn tay…”

* Đến 10 lời thoại còn lại: mang hình thức đối thoại, tức là các lời thoại ấy hướng vào nhau, các nhân vật nói cho nhau nghe, mang tính chất hỏi đáp, đó là những lời trực tiếp thể hiện tình cảm, ngôn ngữ đối thoại của nhân vật cũng đầy chất thơ.

Câu 2:

Những cụm từ chứng minh tình yêu của Rô-mê-ô và Giu-li-ét diễn ra trong bối cảnh hai dòng họ thù địch:

Trong lời thoại của Rô-mê-ô: Nàng tiên lộng lẫy, nàng tiên kiều diễm, nàng tiên yêu quý của tôi ơi, đôi cánh nhẹ nhàng của tình yêu, tôi thù ghét cái tên tôi, vì nó là kẻ thù của em…
Trong lời thoại của Giu-li-ét: Em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa. Chàng ơi! Hãy mang tên họ nào khác đi, chàng hãy vứt bỏ tên họ của chàng đi…

Câu 3:

Diễn biến tâm trạng của Rô-mê-ô qua hình thức so sánh liên tưởng trong lời thoại đầu tiên của nhân vật này:

Thiên nhiên được nhìn qua các điểm nhìn của chàng trai đang yêu: đó là thiên nhiên hoà đồng, chở che, trân trọng. Tất cả nhằm bộc lộ tâm trạng yêu đương nồng cháy, đam mê, ngỡ như không có gì cản được của Rô-mê-ô khi trèo tường đến bên dưới phòng ngủ của Giu-li-ét.
Mạch suy nghĩ của Rô-mê-ô hướng vào đôi mắt: “Đôi mắt nàng lên tiếng”. Đôi môi lấp lánh của Giu-li-ét cảm nhận như sự mấp máy của làn môi khi nói.
“Hai ngôi sao đẹp nhất trên bầu trời” -> so sánh được đẩy lên cấp độ cao hơn bằng sự tự vấn “Nếu mắt nàng … thế nào nhỉ?”
Khát vọng yêu đương hết sức mãnh liệt được thể hiện: “Kìa! Nàng tì má…gò má ấy!”
=> Tâm trạng của Rô-mê-ô là tâm trạng của một chàng trai đang yêu và đang được tình yêu đáp lại, đây chính là sự cộng hưởng kỳ lạ của những tâm hồn đang yêu.

Câu 4:

Lời thoại: “Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi…” cho thấy diễn biến nội tâm phức tạp của Giu-li-ét:

* Qua lời độc thoại nội tâm:

Vừa gặp Rô-mê-ô, trở về phòng đứng bên cửa sổ thổ lộ nỗi lòng của mình “Chàng hãy khước từ…hãy thề yêu em đi”; “chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi”.
* Qua lời đối thoại với Rô-mê-ô:

Thổ lộ tình yêu mãnh liệt với Rô-mê-ô và những lo lắng tình yêu của mình sẽ gặp trở ngại
Vô tình thổ lộ tình yêu của mình vì không biết Rô-mê-ô đang đứng trong vườn. Nàng cảm thấy lo lắng cho người yêu
Nàng tin tưởng vào tình yêu của Rô-mê-ô và luôn lo lắng cho sự an nguy của chàng
=> Qua ngôn ngữ sống động và đầy chất thơ, tác giả đã thể hiện được diễn biến nội tâm đầy phức tạp nhưng phù hợp với tâm trạng của người đang yêu. Thể hiện một tình yêu mãnh liệt trong trắng, vượt lên trên sự thù hận truyền kiếp của hai dòng họ.

Câu 5:

Chứng minh vấn đề “Tình yêu và thù hận” đã được giải quyết xong trong mười sáu lời thoại này:

Vấn đề thù hận: Thù hận không xuất hiện như một thế lực cản trở tình yêu mà thù hận chỉ hiện qua dòng suy nghĩ của các nhân vật, song không phải là động lực chi phối hành động của nhân vật.
Vấn đề tình yêu: tình yêu của hai người có thể vượt qua được lòng thù hận bởi tình yêu không xung đột với thù hận mà chỉ diễn ra trên nền thù hận, thù hận bị đẩy lùi và chỉ còn lại tình cảm của con người.
Đối với Rô-mê-ô, chàng đã gặp Giu-li-ét, đã có được tình yêu của nàng và sẵn sàng là tất cả vì tình yêu ấy. Còn đối với Giu-li-ét, nàng đã hiểu và cảm nhận được tình cảm chân thật dành cho mình.