Bài soạn "Chữa lỗi dùng từ" số 5 - 6 Bài soạn "Chữa lỗi dùng từ" lớp 6 hay nhất

I - Lặp từ

Câu 1 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Gạch dưới những từ ngữ giống nhau trong các câu dưới đây :

a) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động ! Tre, anh hùng chiến đấu !

(Thép Mới)

b) Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc truyện dân gian.

Trả lời :

- Câu a : từ "tre" được lặp lại 7 lần ; từ "giữ" lặp lại 3 lần ; từ "anh hùng" lặp lại 2 lần

- Câu b : từ "truyện dân gian"

Câu 2 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Việc lặp đi lặp lại từ tre ở ví dụ a có gì khác việc lặp lại từ ở ví dụ b ?

- Việc lặp từ "tre" ở câu a là có dụng ý (lặp tu từ)

- Việc lặp ở câu b là lỗi lặp : câu văn nặng nề, không trôi chảy, không có nhịp điệu tự nhiên.

Câu 3 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Chữa lại câu mắc lỗi lặp từ.

Ta có thể viết lại như sau :

- Truyện dân gian thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo nên em rất thích đọc nó .

- Em rất thích đọc truyện dân gian vì nó thường có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo.

II - Lẫn lộn các từ gần âm

Câu 1 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Trong các câu sau, những từ nào dùng không đúng ?

a) Ngày mai, chúng em sẽ đi thăm quan Viện bảo tàng của tỉnh.

b) Ông họa sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc.

Trả lời :

a) Dùng sai từ thăm quan

b) Dùng sai từ nhấp nháy

Câu 2 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Nguyên nhân mắc các lỗi trên là gì ?

Nguyên nhân dùng sai là do lẫn lộn với các từ gần âm.– Trường hợp (a) này người sử dụng lẫn 2 từ thăm quan và tham quan (nghĩa là tận mắt xem xét để mở rộng hiểu biết hay thưởng thức).– Trường hợp (b) này người sử dụng lẫn với từ Nhấp nháy – mở ra lại nhắm lại liên tiếp, hoặc chỉ ánh sáng lúc loé lên, lúc tắt liên tục; mấp máy chỉ chuyển động khẽ, liên tiếp.

Câu 3 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Hãy viết lại các từ bị dùng sai cho đúng.Sửa lại:
– Thay từ thăm quan thành tham quan
– Thay từ nhấp nháy thành mấp máy

III - Luyện tập

Câu 1 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Hãy lược bỏ những từ ngữ trùng lặp trong các câu sau :a) Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn Lan.

b) Sau khi nghe cô giáo kể câu chuyện ấy. chúng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện nay vì những nhân vật ấy đều là những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.

c) Quá trình vượt núi cao cũng là quá trình con người trưởng thành, lớn lên.

Trả lời :

a) Bạn Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp ai cũng đều rất lấy làm quý mến bạn ấy.

b) Sau khi nghe cô giáo kể chuyện, chúng tôi ai cũng thích những nhân vật có phẩm chất đạo đức tốt đẹp.

c) Quá trình vượt núi cao cũng làm con người trưởng thành, lớn lên.

Câu 2 trang 68 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1: Hãy thay từ dùng sai trong các câu dưới đây bằng những từ khác. Theo em, nguyên nhân chủ yếu của việc dùng sai đó là gì ?

a) Tiếng Việt có khả năng diễn tả linh động mọi trạng thái tình cảm của con người.

b) Có một số bạn còn bàng quang với lớp.

c) Vùng này còn khá nhiều thủ tục như : ma chay, cưới xin đều cỗ bàn linh đình ; ốm không đi bệnh viện mà ở nhà cúng bái, ...

Trả lời :

a) - Từ dùng sai trong câu này là từ "linh động".

- linh động : có cách xử lí tuy vẫn dựa vào nguyên tắc, nhưng không máy móc, cứng nhắc, mà có sự thay đổi cho phù hợp với yêu cầu và điều kiện thực tế.

- Câu này muốn nói tới khả năng đa dạng và tinh tế của tiếng Việt trong việc diễn tả những trạng thái tình cảm của con người nên không thể dùng từ "linh động" mà phải dùng từ "sinh động".

- sinh động :

+ Đầy sự sống, với nhiều dáng vẻ khác nhau.

+ Có khả năng gợi ra những hình ảnh phù hợp với hiện thực của đời sống.

- Nguyên nhân mắc lỗi trong câu này là do sự lẫn lộn từ gần âm.

- Sửa thành :Tiếng Việt có khả năng diễn tả sinh động mọi trạng thái tình cảm của con người.

b) - Từ dùng sai trong câu này là từ "bàng quang".

- bàng quang : bọng đái

- Câu này người viết muốn nhận xét về thái độ của một số người trong lớp coi việc chung không phải là việc của mình. Bởi vậy không thể nói là bàng quang mà phải nói là bàng quan.

- bàng quan : đứng ngoài cuộc mà nhìn, coi là không dính líu đến mình.

- Nguyên nhân mắc lỗi trong câu này là do sự lẫn lộn từ gần âm.

- Sửa thành : Có một số bạn còn bàng quan với lớp.