Bài 8 – Chữa lỗi về quan hệ từ

I. CÁC LỖI THƯỜNG GẬP VỀ QUAN HỆ TỪ

1. Thiếu quan hệ từ

– Đừng nên nhìn hình thức đánh giá kẻ khác.

– Câu tục ngữ này chí đúng xã hội xưa, ngày nay thì không đúng.

Hai câu trên, thiếu quan hệ từ, có thể chữa lại như sau:

– Đừng nên nhìn hình thức mà đánh giá kẻ khác.

– Càu tục ngữ này chỉ đúng với xã hội xưa, còn ngày nay thì không đúng.

2. Dùng quan hệ từ không thích hợp về nghĩa

– Nhà em ở xa trường và bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.

– Chim sâu rất có ích cho nông dân để nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

Hai câu trên, dùng sai quan hệ từ “và”, “để”, có thế chữa lại như sau:

– Nhà em ở xa trường nhưng bao giờ em cũng đến trường đúng giờ.

– Chim sâu rất có ích cho nông dân vì nó diệt sâu phá hoại mùa màng.

3. Thừa quan hệ từ

– Qua câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.

– Về hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.

Hai câu trên, do dùng thừa quan hệ từ mà trở nên thiếu chủ ngữ, có thế chữa lại như sau:

– Câu ca dao “Công cha như núi Thái Sơn, Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra” cho ta thấy công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái.

– Hình thức có thể làm tăng giá trị nội dung đồng thời hình thức có thể làm thấp giá trị nội dung.

4. Dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết

– Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán, không những giỏi về môn Văn. Thầy giáo khen Nam rất nhiều.

– Nó thích tâm sự với mẹ, không thích với chị.

Các câu in đậm, dùng quan hệ từ mà không có tác dụng liên kết, có thể chữa lại như sau:

– Nam là một học sinh giỏi toàn diện. Không những giỏi về môn Toán mà còn giỏi về môn Văn. Thầy giáo khen Nam rất nhiều.

– Nó thích tâm sự với mẹ nhưng không thích tâm sự với chị.

II. LUYỆN TẬP

1. Thêm quan hệ từ.

– Nó chăm chứ nghe kể chuyện đầu đến cuối.

– Con xin báo một tin vui cha mẹ mừng.

Hai câu trên chữa lại như sau:

– Nó chăm chú nghe kể chuyện từ dầu đèn cuôi.

– Con xin báo một tin vui cho cha mẹ mừng.

2. Thay các quan hệ từ.

– Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm với cha ông ta ngày xưa, lấy đạo dức, tài năng làm trọng.

– Tuy nước sơn có đẹp đen mấy mà chất gỗ không tốt thì đồ vật cũng không bền được

– Không nên chỉ đánh giá con người bằng hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người bằng những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.

Các câu trên được chữa lại như sau:

– Ngày nay, chúng ta cũng có quan niệm như cha ông ta ngày xưa, lấy dạo đức, tài năng làm trọng.

– Dù nước sơn có đẹp đến mấy mà chất gỗ không tốt thi đồ vật cũng không bền được.

– Không nên chỉ đánh giá con người qua hình thức bên ngoài mà nên đánh giá con người qua những hành động, cử chỉ, cách đối xử của họ.

3. Chữa lại câu văn cho hoàn chỉnh.

– Đối với bản thân em còn nhiều thiểu sót, em hứa sẽ tích cực sửa chữa.

– Với câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp đỡ người khác.

– Qua bài thơ này đã nói lên tỉnh cảm của Bác Hồ đối với thiểu nhi. Các câu trên được chữa lại như sau:

– Bản thân em còn nhiều thiếu sót, nên em hứa sẽ tích cực sủa chữa.

– Câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách” cho em hiểu đạo lí làm người là phải giúp dỡ người khác.

– Bài thơ này đã nói lên tình cảm của Bác Hồ đối với thiếu nhi.

4. Nhận xét cách dùng quan hệ từ.

a) Nhờ cố gắng học tập nên nó đạt thành tích cao. (Đúng)

b) Tại nó không cẩn thận nên nó đã giải sai bài toán. (Đúng)

c) Chúng ta phải sống cho thế nào để chan hòa với mọi người. (Chữa lại: Chúng ta phải sống như thể nào cho chan hòa với mọi người).

d) Các chiến sĩ đã anh dũng chiến đấu để bảo vệ nền độc lập của dân tộc. (Đúng)

e) Phải luôn luôn chống tư tưởng chỉ bo bo bảo vệ quyền lợi bản thân của mình. (Nên bỏ bớt quan hệ từ “của” cho câu văn nhẹ nhàng hơn).

g) Sống trong xã hội của phong kiến đương thời, nhân dân ta bị áp bức bóc lột vô cùng tàn bạo. (Nên bỏ quan hệ từ “của”).

h) Nếu trời mưa, con dường này sẽ rất trơn. (Đúng)

i) Giá trời mưa, con đường này sẽ rất trơn. (Nên thay “giá” bằng “nếu”).

5. Với bài tập này, các em hãy đọc bài làm của bạn rồi trao đổi ý kiến, nhận xét về cách dùng quan hệ từ.

Mai Thu