Bài 14 – Cụm động từ
Bài 14 – Cụm động từ Hướng dẫn I. CỤM ĐỘNG TỪ LÀ GÌ? 1. Các từ ngữ: đã, nhiều nơi bổ nghĩa cho động từ đi, cũng; những câu đố oái oăm để hỏi mọi người bổ nghĩa cho động từ ra. 2. Thử lược bỏ các từ ngữ in nghiêng trên: – Viên quan ấy đi, đến đâu quan ra. Nhận xét: ta ...
Bài 14 – Cụm động từ
Hướng dẫn
I. CỤM ĐỘNG TỪ LÀ GÌ?
1. Các từ ngữ: đã, nhiều nơi bổ nghĩa cho động từ đi, cũng; những câu đố oái oăm để hỏi mọi người bổ nghĩa cho động từ ra.
2. Thử lược bỏ các từ ngữ in nghiêng trên:
– Viên quan ấy đi, đến đâu quan ra.
Nhận xét: ta không thể bỏ các từ ngữ phụ thuộc trong cụm động từ vì chúng cần có để thể hiện đầy đủ ý nghĩa trong câu văn. Nếu thiếu chúng, câu văn sẽ trở nên vô nghĩa hoặc khó hiểu.
3. Tìm một cụm động từ: đang bổ củi ở sườn núi.
Nhận xét: nếu chỉ viết: "Người kiếm củi bổ" thì câu bị què cụt, không có nghĩa.
Cụm động từ "đang bổ củi ở sườn núi" (so với động từ bổ) có vị trí và chức năng quan trọng trong câu. Nó chỉ rõ người kiếm củi đang làm gì, làm ở đâu. Nó đã làm cho câu viết được trọn vẹn và đầy đủ ý nghĩa.
Tóm tắt:
- Cụm động từ là tổ hợp từ do động từ với một số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành. Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm, tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa.
- Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn một II mình động từ, nhưng hoạt động trong câu giống như một động từ.
II. CẤU TẠO CỦA CỤM ĐỘNG TỪ
1. Vẽ mô hình cấu tạo của các cụm động từ trong câu ở phần I:
|
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|
đã |
đi |
nhiều nơi |
|
cũng |
ra |
những câu đố oái oăm để hỏi mọi người |
2. Tìm thêm những từ ngữ có thể làm phụ ngữ ở trước và sau động từ:
– Viên quan ấy đã từng đi đến rất nhiều nơi, đến đâu quan cũng vênh váo đưa ra những câu đố hóc hiểm, oái oăm để hỏi mọi người.
– Những phụ ngữ mới thêm vào này giúp cho việc diễn ý rõ hơn, giúp người đọc thấy rõ thái độ đáng ghét của tên quan.
III. LUYỆN TẬP
1. Tìm cụm động từ trong các câu đã cho:
a) Câu a có cụm động từ: còn đang đùa nghịch ở sau nhà.
b) Câu b có các cụm động từ: yêu thương Mị Nương hết mực; muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
c) Câu c có cụm động từ: đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.
2. Lập mô hình cụm động từ:
| Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|
còn đang |
đùa nghịch yêu thường |
ở sau nhà Mị Nương hết mực |
|
muốn |
kén |
cho con một người chồng thật xứng đáng. cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ. |
|
đành |
tìm |
3. Ý nghĩa của các phụ ngữ sau:
– Phụ ngữ chưa có ý nghĩa ngăn cản hành động.
– Phụ ngữ không có ý nghĩa phủ định hành động.
Việc dùng các phụ ngữ này nói lên tài đối đáp và trí thông minh đặc biệt của chú bé.
4. Ý nghĩa của truyện Treo biển:
"Truyện Treo biển có ý nghĩa phê phán những người ba phải, thiếu chủ kiến trong công việc, không biết suy xét ý kiến của người khác".
Cụm động từ trong câu trên: phê phán những người ba phải, thiếu chủ kiến trong công việc, không biết suy xét ý kiến của người khác.
Mai Thu
