Phân tích hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng

Đề bài: Em hãy phân tích hình tượng người lính Tây Tiến trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng

Bài làm

Có thể nhận thấy được những hình ảnh người lính nói chung và những người lính thời kỳ chống Pháp nói riêng đã từ lâu đi vào văn chương một cách thật tự nhiên và nó cũng như một nguồn thi cảm cho chính các tác phẩm đó. Ta như thấy được chính các nhà thơ viết về người lính với tất cả niềm kiêu hãnh, đó còn chính là một niềm thật tự hào. Và ta như thấy được chính giữa muôn vàn những tác phẩm như vậy thì tác phẩm “Tây Tiến” là bài thơ có vị trí đặc biệt.

Ta đã biết được Tây Tiến là một đơn vị quân đội được thành lập đầu năm 1947. Và đơn vị này đảm nhiêm nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào, để có thể mà bảo vệ biên giới Việt- Lào và  đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp ở Thượng Lào va miền Tây Bắc Việt Nam. Hơn thế nữa thì địa bàn đóng quân và hoạt động của đoàn quân Tây Tiến khá rộng, bao gồm các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Hòa Bình, miền Tây Thanh Hóa và cả Sầm Nưa (Lào) nữa.

Những người chiến sĩ Tây Tiền phần đông chính là thanh niên Hà Nội và trong họ thì dường như có rất nhiều học sinh, sinh viên.  Hoàn cảnh chiến đấu là gian khổ như vậy như người lính vẫn rất yêu đời và lạc quan biết bao nhiêu. Những người lính trẻ trong hành trang của họ dường như vẫn chất chứa những nỗi nhớ xa quê, đó còn mùi sách mới đã tạm gác lại vì sự nghiệp cho nước nhà.

Bài thơ ‘Tây Tiến’ đã như được hình thành từ một nỗi nhớ, nỗi nhớ da diết về những người đồng đội và những ngày tháng, đó chính là những kỉ niệm không thể nào quên của chính tác giả với đoàn quân Tây Tiến mà dường như cũng đã gắn với vùng đất miền Tây hùng vĩ, nó như thật là hiểm trở và thơ mộng. Nỗi nhớ ấy quả thật cũng như đã đánh thức mọi ấn tượng, đó là cả những kí ức để kết tinh tập trung trong bức chân dung người lính Tây Tiến.

Quang dũng chính với bút pháp lãng mạn mà không thoát li hiện thực, bài thơ đã khắc họa được hình ảnh như thật là sừng sững bức tượng đài người lính trường tồn, bất tử mãi mãi với không gian, thời gian hùng vĩ của núi rừng của đất trời.

Trước hết, người đọc như thấy được đó chính là nét gân guốc, lạ hóa trong ngoại hình của người lính Tây Tiến:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Ta dường như cũng đã từng thấy một “Tiểu đội xe không kính” dí dỏm trong thơ Phạm Tiến Duật thì nay người đọc lại có thể như thấy một “đoàn binh không mọc tóc” trong thơ Quang Dũng. Nhưng quả thật đó chính là những nét gân guốc, lạ hóa trong ngoại hình của người lính Tây Tiến dường như cũng đã bắt nguồn từ chính hiện thực đến từng chi tiết. Chi tiết “không mọc tóc” đó chính là hậu quả của những trận sốt rét rừng khủng khiếp. Ta vẫn nhớ được nhà thơ Tố Hữu khi vẽ chân dung anh vệ quốc quân trong thi phẩn “Cá nước’ dường như cũng không quên nhắc tới sức ảnh hưởng ghê gớm của căn bệnh quái ác đó:

Giọt mồ hôi rơi

Trên má anh vàng nghệ

Ta như thấy được sự ẩn sau ngoại hình ấy là sức mạnh nội tâm là tâm hồn, khí phách của những người lính Tây Tiến:

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Nếu chính ở những câu thơ thứ nhất nhấn mạnh chữ “mộng” thì dường như ở chính câu thơ thứ hai nhấn mạnh chữ “Mơ” hơn rất nhiều. Người đọc như thấy được chính câu thơ dường như cũng đã mang vẹn nguyên cả ước vọng và điểm đến cuối cùng của đời lính Tây Tiến. Có thể thấ được chữ “trừng” được sử dụng khá độc đáo. Người đọc chúng ta lại như có cảm tưởng như mọi ước mơ khao khát tận đáy lòng đã trào dâng và nó còn như đong đầy trong ánh mắt người lính. Tứ thơ ấy như đã khéo léo như gợi nhắc đến hình ảnh thơ quen thuộc:

Những đêm dài hành quân nung nấu

Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu.

{Đất nước – Nguyễn Đình Thi)

Ta như biết được chính cái đích đến cuối cùng của những người lính luôn là hạnh phúc. Qủa thật rằng chính nỗi nhớ của họ hướng cả về “dáng kiều thơm”, những bóng hình giai nhân yêu kiều, như cũng thật là thướt tha, thanh lịch nào đó ngoài cuộc đời. Họ dường như cũng đã ra đi chiến đấu vì tự do, độc lập của đất nước nhưng trước hết đó còn chính là vì cuộc sống tương lai hạnh phúc mà họ khao khát bấy lâu nay. Có lẽ chính vì vậy mà “dáng kiều thơm” cũng như đã trở thành điểm tựa, đó cũng chính là một niềm hi vọng để tiếp thêm cho họ sức mạnh để chiến đấu và chiến thắng.

Người đọc làm sao có thể quên được những người lính Tây Tiến sống anh dũng mà hi sinh cũng anh hùng. Tác giả Quang Dũng dường như cũng không hề né tránh hiện thực khắc nghiệt nhất, né tránh những đau thương nhất, tàn nhẫn nhất của chiến tranh đó là sự hi sinh của những người lính:

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời;

– Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh;

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lèn khúc độc hành.

Có tới ba lần tác giả Quang Dũng nhắc tới sự hy sinh, nhưng lần nào cũng là hình ảnh ẩn dụ để tránh đi từ “chết”. Dường như ta như thấy được khi người lính Tây Tiến cũng như đã ngã xuống chỉ là khi anh tạm nghỉ chân trước cuộc đời. Cái chết của người lính cũng đã không đồng nghĩa với ngừng chiến đấu vì tâm hồn, vì ước nguyện của anh sẽ vẫn mãi mãi trường tồn với thời gian với năm tháng. Những người lính như đã ngã xuống nhưng vẫn kịp trao ngọn lửa tuổi trẻ cho những đồng đội tiếp tục con đường cách mạng vinh quang. Ta như thấy được cả những sự hi sinh của các anh làm người đọc không khỏi nghẹn ngào đó chính là những câu thơ “Rải rác biên cương mồ viền xứ”. Chữ “rải rác” dùng rất đắt nó như được đảo lên đầu câu, nhấn mạnh cho sự quạnh quẽ, lạnh lẽo, gợi lên được cả những sự hoang vắng gợi cảm giác xót xa đau đớn nhưng đôi cánh của lí tưởng quên mình chính là vì Tổ quốc cho nên họ “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh” đã xoa dịu nỗi đau làm sáng lên vẻ đẹp tâm hồn của người lính Tây Tiến như hiển hiện rõ nhất.

Hình tượng người lính Tây Tiến quả thật như đã trở thành bất tử với muôn đời. Có thể thấy được rằng theo dòng lịch sử có thể đổi thay nhưng mọi thế hệ sau vẫn gợi nhắc đến các anh như hình tượng đẹp đẽ nhất, tinh tế nhấy. Bằng việc qua dòng hồi tưởng của Quang Dũng, ta như thấy được hình ảnh những người chiến sĩ Tây Tiến hiện lên trong sự đối mặt với khó khăn, gian khổ, hi sinh nhưng lúc nào cũng lạc quan phơi phới yêu đời và như còn in đậm trong tâm trí của bạn đọc.

Từ khóa tìm kiếm