Vì sao tráng sĩ Xviatogo tử nạn?

Bạn còn nhớ huyền thoại truyền tụng trong dân gian về tráng sĩ Xviatogo có ý định nâng bổng Trái Đất? Acsimet, Nếu ta tin vào truyền thuyết, cũng đã chuẩn bị lập cái kỳ công như thế và đòi phải có điểm tựa để đặt đòn bẩy của mình. Nhưng Xviatogo khỏe đến nỗi chẳng cần đòn bẩy.

Tráng sĩ chí cần tìm chỗ để cho đôi tay vạm vỡ ôm lấy Trái Đất. «Làm sao tìm được chỗ, ta sẽ nâng cả Trái Đất này»! Và rồi thời cơ đã đến:

Xviatogo xuống ngựa,

Hai tay vồ lấy túi.

Nhưng chưa kịp đứng lên,

Đã bị lún đến gối.

Thảm thương cho tráng sĩ!

Trên khuôn mặt hãi hùng,

Máu trào thay nước mắt.

Đứng lên đã không được,

Mà lún lại càng sâu...

Chôn vùi đời tráng sĩ!

Nếu Xviatogo biết được định luật tác dụng và phản tác dụng thì tráng sĩ sẽ hiểu ngay rằng sức nặng phi thường của tráng sĩ đè lên Trái Đất đã gây nên một lực phán tác dụng cũng cực kỳ to lớn bằng như thế, lực này có thể «kéo» tráng sĩ vào Trái Đất.

Dù sao chăng nữa bài tráng sĩ ca cũng cho ta thấy tài quan sát của nhân dân từ xưa đã ghi nhận lực phản tác dụng có ở đất khi tì dựa lên đất. Con người đã sửdụng một cách tự phát định luật phản tác dụng từ hàng ngàn năm trước khi Niutơnlần đầu tiên công bố định luật này trong cuốn sách bất hủ của mình «Nguyên lý toán học của triết học tự nhiên» (nghĩa là Vật lý học).