Trí khôn nhân tạo/2

Có mối bận tâm mới về tác động tiềm năng của (AI) lên việc làm và tương lai của nhân loại. Khi phần mềm máy tính đang ngày càng “khôn hơn” nó sẽ có tác động lớn lên miền rộng các việc làm. Vào lúc này, khó biết kiểu việc làm nào sẽ bị loại bỏ bởi AI nhưng người ta trông đợi rằng con số việc làm bị loại bỏ sẽ là rất lớn.

Vì các công nghệ AI đã tiến bộ với tốc độ rất nhanh, thay đổi sẽ là bất ngờ và nhanh hơn phần lớn mọi người nghĩ. Chẳng hạn, Máy có thuật toán AI đã thắng trong các trò chơi “Chess,” “Poker,” và “Go” khi đấu với chuyên gia con người. Robots có AI đang học nhanh hơn để thay thế con người trong cơ xưởng, văn phòng, thậm chí nhà hàng. Các công nghệ AI đã được tích hợp vào trong xe hơi, xe tải tự lái, tầu hoả và thậm chí cả máy bay chở khách và nó đã đe doạ ngành công nghiệp vận tải.

Trong quá khứ, mọi người viết chương trình để kiểm soát máy móc nhưng với học máy, các thuật toán AI cho máy khả năng tự học mà không phải được lập trình. Khi máy trở nên khôn hơn và học nhiều thứ hơn, nó có thể tạo ra nhiều thay đổi hơn trong nhiều việc làm. Chẳng hạn, Uber đang dùng AI để lập lịch nơi người lái xe của họ phải ở, làm tối thiểu hoá thời gian chờ đợi của hành khách trong khi vẫn giữ cho mọi lái xe bận rộn. Kiểu tính hiệu quả mới này cho phép Uber tạo ra một loại kinh doanh mới sử dụng nhiều người nhưng vẫn làm cực đại lợi nhuận của nó.

Bạn tôi, giáo sư Tomlin thường đùa với sinh viên của ông ấy: “AI có thể sớm ảnh hưởng tới nhiều việc làm có yêu cầu kĩ năng kĩ thuật mà nhiều sinh viên đại học đang học ngày nay. Khi máy đang hội tụ vào việc học nhiều hơn, sinh viên đang ít học hơn vì họ bị sao lãng bởi điện thoại di động và Facebook. Khi máy trở nên khôn hơn, nhiều việc làm yêu cầu quyết định của con người sẽ bị máy thực hiện.”

Công nghệ AI có nhiều tiềm năng có thể thay thế con người trong nhiều thứ mà chúng ta làm ngày nay và nó làm cho nhiều người không thoải mái. Nhiều nhà khoa học dự đoán rằng trong vòng 30 năm robots khôn có thể vượt con người và tương lai của chúng ta sẽ rất ảm đạm. Năm ngoái, nhà vật lí nổi tiếng thế giới Stephen Hawking đã đưa ra cảnh báo: “AI có thể phát triển ý chí riêng của nó, và AI có thể là điều tồi tệ nhất mà có thể xảy ra cho nhân loại.” Người sáng lập Tesla Elon Musk cũng tin rằng AI sẽ là mối đe doạ chính cho con người.

Sinh viên cũng hỏi tôi: “Thầy có lo nghĩ về điều AI sẽ đem tới không? Chúng ta có tạo ra con quỉ có thể tiêu diệt chúng ta không?” Tôi bảo họ: “Chúng ta có chọn lựa về tương lai của mình: Hoặc chúng ta giữ việc học để mở mang tâm trí và hiểu vai trò của chúng ta trên trái đất này hoặc chúng ta có thể để cho tham lam và tham vọng chỉ đạo chúng ta về lợi nhuận và để cho thế hệ tiếp trả giá cho sai lầm mà chúng ta phạm phải hôm nay. Khi chúng ta học về công nghệ, chúng ta cũng phải học về nhân văn, từ bi, đạo đức và vai trò của công nghệ trong cuộc sống của chúng ta. Tương lai vẫn là của chúng ta và cách chúng ta làm ra nó.”

English version

Tác phẩm, tác giả, nguồn

• Tác phẩm: Xu hướng công nghệ
• Biên tập: Kipkis.com
• Nguồn: Blog của giáo sư John Vu, Carnegie Mellon University