25/05/2018, 17:29
Trâu Murrah
- Giống có nguồn gốc từ Ấn Độ , được nhập vào nước ta từ những năm 1958. - Trâu Marrah có bộ lông thưa màu đen tuyền , nhẵn bóng , được nuôi nhiều chủ yếu ở Bình Dương và Thái Nguyên. - Trâu đực trưởng thành nặng trung bình từ: 650 – 730 kg, cao vai trung bình: 142cm. - ...
- Giống có nguồn gốc từ Ấn Độ , được nhập vào nước ta từ những năm 1958.- Trâu Marrah có bộ lông thưa màu đen tuyền , nhẵn bóng , được nuôi nhiều chủ yếu ở Bình Dương và Thái Nguyên.- Trâu đực trưởng thành nặng trung bình từ: 650 – 730 kg, cao vai trung bình: 142cm.- Trâu cái trưởng thành nặng trung bình từ: 350 – 400 kg, cao vai trung bình: 133cm.- Nghé sơ sinh nặng trung bình 30kg/con.- Trâu có khả năng cho sữa tương đối cao, sản lượng sữa trung bình: 2600 – 2800kg trong chu kỳ vắt 270 – 300 ngày.
- Trâu có phản xạ sinh dục khi được 30 tháng tuổi.
- Trâu có phản xạ sinh dục khi được 30 tháng tuổi.
Hướng dẫn nuôi trâu Murrah:
1. Nuôi dưỡng nghé bú sữa:- thời kỳ nghé dài hay ngắn tuỳ thuộc vào phương thức chăn nuôi.- Thời kỳ này là 5-6 tháng hoặc nhiều khi người ta cho nghé bú mẹ dài hơn , đến khi cạn sữa. Trong nuôi nghé bằng sữa , người ta còn chia thành hai giai đoạn:* Nuôi dưỡng nghé sơ sinh 0 đến 10 ngày tuổi:- Nghé mới sinh rất với thời tiết và dễ bị nhiễm bệnh , chuồng nuôi cần sạch sẽ , tránh gió lùa và ẩm thấp.- Nếu có điều kiện , nhất là trong trường hợp chăn nuôi quy mô gia trại , nên nuôi nghé trong cũi cá thể.- Nuôi nghé trong cũi là một phương pháp , vệ sinh phòng , tránh những tai nạn đáng tiếc cho nghé non , tỷ lệ nuôi sống cao.- Sau khi nghé đẻ 1 giờ thì cho ăn sữa đầu ngay.- Lượng sữa đầu cho nghé ăn trong mấy ngày đầu vào tình trạng của nghé và thường trong giới hạn 2-3 kg ( tức là bằng khoảng 1/10 khối lượng ).- Sữa đầu rất , có tẩy sạch đường tiêu hoá và cung cấp cho nghé các kháng thể , các dưỡng chất.- Thời kỳ cho nghé ăn sữa đầu là 7-10 ngày , cho ăn 2-3 lần hoặc cho nghé bú .* Nuôi dưỡng nghé sau 10 ngày tuổi:- Sau khi kết thúc giai đoạn sơ sinh , nghé được chuyển sang nuôi theo chế độ nghé . Trong chăn nuôi tại các nông hộ người ta thường cho nghé .- Cần tập cho nghé ăn được sớm các loại thức , nhất là thức ăn thô xanh. Nghé càng sớm ăn được cỏ khô , cỏ xanh , cỏ ủ , thức ăn tinh thì càng có phát triển tốt vào sau cai sữa.- Ngày thứ 15 sau khi đẻ tập cho nghé ăn thức ăn tinh.- Ngày thứ 20 tập cho ăn cỏ khô , ngày thứ 30 tập cho ăn cỏ non , cỏ ủ tươi.+ Nguyên tắc tập ăn là cho ăn từ ít đến nhiều.+ Thức ăn cho nghé phải sạch sẽ , phẩm chất tốt. Cần đảm bảo có nước uống sạch sẽ , đầy đủ.+ Nên máng thức ăn tinh , máng cỏ khô và máng nước ngoài sân chơi để nghé .- Trong điều kiện nuôi trâu trong các để lấy thịt hoặc sử dụng sức kéo , có thể để nghé trực tiếp bú trâu nhưng cũng cần cho nghé tập ăn hoặc chăn thả tự do trên bãi chăn.- Việc chăn thả trên bãi chăn ngoài giúp nghé có thể tự , sớm tập ăn còn tăng khả năng hấp thu , giúp cho quá trình trao đổi chất tăng và cơ thể chúng thêm , khoẻ mạnh.2. Nuôi dưỡng nghé sau cai sữa và trâu tơ lỡ- Trong thời kỳ này nghé và trâu tơ lỡ sử dụng được thức ăn thô xanh nên tốt nhất là chăn thả trên bãi chăn , đồng cỏ.- Tuỳ theo thuộc tính và loại hình đồng , cũng như năng suất đồng cỏ mà bố trí chăn thả nhằm khai thác đồng cỏ vẫn bảo đảm cung cấp đầy đủ khối lượng thức ăn thô xanh rẻ tiền.- Mùa đông thay thế một phần thức ăn tươi xanh bằng cỏ khô hoặc thức ăn ủ tươi , cần bổ sung thức ăn tinh nếu khẩu phần thức ăn thô xanh không cân đối các nhu cầu dinh dưỡng.- Bổ sung 0 , 5-1 , 0 kg thức ăn tinh , tuỳ theo năng suất và chất lượng cỏ trên bãi chăn.- Vào mùa , cần cho trâu , nghé tắm hàng ngày , còn vào mùa đông thì cho tắm khi trời nắng , ấm , mỗi tuần một lần.- Định kỳ kiểm tra và diệt ve , chấy , rận trên cơ thể ( nuôi nhiều và có điều kiện thì dùng bể tắm ve , cũng có thể phun thuốc bằng bình bơm hoặc dùng tay bắt và giết từng con ngoại ký sinh ) trùng.3. Kỹ thuật chăn nuôi trâu theo các hướng sản xuất khác nhau:3.1. Kỹ thuật nuôi trâu cày kéo- Ngày nay trâu vẫn được nuôi chủ yếu để khai thác sức kéo ( làm đất và kéo xe ).*Chú ý: Nếu có chăn thả thì tùy được của trâu , cần giảm lượng thức ăn tại chuồng.*Chăm sóc , nuôi dưỡng:- Vào mùa hè , muốn cho trâu làm vào ban ngày thì ban đêm phải cho ăn thêm tại chuồng , số rơm cỏ cho ăn thành ba lần: lúc chập tối , nửa đêm và sáng sớm trước khi đi làm.- Buổi chiều , trước khi về chuồng cần tắm rửa sạch sẽ.- Chuồng trại phải luôn giữ gìn sạch sẽ , dọn dẹp hàng , không để phân lưu lâu trong chuồng trâu , vừa không lợi cho sức khoẻ của trâu vừa là nơi ruồi nhặng , muỗi hút máu gây sức khoẻ trâu và làm lây lan bệnh tật.- Vào ban đêm nếu có nhiều muỗi thì cần hun khói xua bớt muỗi , tránh cho trâu bị hút máu , giúp nó ngủ và chóng hồi phục sức khoẻ.- Vào mùa , điều quan trọng là phải đảm bảo cho trâu thức ăn tươi xanh , thức ăn tinh và , cho trâu duy trì và làm việc trong điều kiện .- Làm việc liên tục 5-6 ngày cần cho trâu nghỉ một ngày.- Nếu lạnh quá ( nhiệt độ dưới 10°C ) thì không cho trâu ra khỏi chuồng.- Chuồng trại cần được che kín , mùa đông đảm bảo cho trâu không bị lạnh.3.2. Kỹ thuật nuôi trâu sinh sản :*Đối với trâu cái:- Sử dụng đàn trâu cái hợp lý , tránh lao động .- Cần quan tâm đến việc theo dõi động dục và phối giống cho trâu: lập sổ sách theo dõi động dục và sinh sản , chủ động theo dõi trâu động dục , nhất là vào mùa đông dục ( từ tháng 8 đến tháng 2 năm sau ).- Khi phát hiện động dục , cho phối với trâu đực giống tốt.- Khi trâu cái mang thai:+ đầu , từ tháng thứ 1 đến tháng thứ 8: cho trâu làm việc nhẹ , cho ăn 30-35 kg thức ăn thô xanh và 5-1 , 0 kg thức ăn tinh.+ Giai đoạn thứ hai , từ tháng thứ 9 đến khi đẻ: không để trâu cái làm việc , cho ăn 30-35 kg thức ăn thô xanh và 1 , 0-1 , 5 kg thức ăn tinh ( chủ yếu loại thức ăn giầu ).Chú ý:+ Trong thời gian trâu cái có thai không tẩy ký sinh lặp , không dồn đuổi trâu , chăn thả nơi bằng phẳng.+ Theo dõi ngày đẻ để có thủ pháp hộ lý thích hợp ( trường hợp trâu đẻ khó phải gọi bác sỹ thú y đến can thiệp ).- Cần bố trí đủ đực giống tốt để phối giống cho trâu cái. Những nơi có đàn cái từ 10 đến 20 con cần bố trí một trâu đực giống.- Nếu có điều kiện chăn thả ( có đồng bãi chăn thả ) nên bố trí chăn thả tập trung giữa trâu đực và trâu cái để có điều kiện tiếp xúc , phát hiện động dục và phối giống.- Trong không phối giống , có thể để trâu đực làm việc bình thường. cho ăn 35-40 kg thức ăn thô xanh , 0 , 5-1 , 0 kg thức ăn tinh và 35-40 g muối.- Trong mùa không để trâu đực làm việc. Ngoài lượng thức ăn thô xanh , thức ăn tinh và muối như trên , 5 kg thóc mầm. phối giống cho ăn thêm 1-2 quả trứng .- Chế độ phối giống và thời gian sử dụng:+ Trâu đực non ( khoảng 3 năm tuổi ) mỗi tuần cho phối giống 1-2 lần; trâu đực trưởng thành mỗi tuần cho phối 3-4 lần.+ Không sử dụng trâu đực giống quá 9 năm tuổi.3.3. Nuôi và vỗ béo trâu thịt*Vỗ béo trâu:- Tiến hành vỗ béo trâu từ 24 tháng tuổi.- Tuy nhiên , cũng có thể vỗ béo trâu già , những con không còn khả năng sinh sản) và làm việc. Loại trâu này thường gầy yếu , tỷ lệ thịt xẻ thấp và chất lượng thịt không cao , nếu không được vỗ béo trước khi giết thịt , vỗ béo loại trâu này để sau giai đoạn vỗ béo khối lượng cơ thể tăng 15-20%.- Phương thức là chăn thả trên đồng bãi , với ăn thêm , rơm và thức ăn tinh tại chuồng.- Đối với các tỉnh phía Bắc là vỗ béo trâu vào mùa thu , vì lượng cỏ tươi phong phú , hơn nữa , thời tiết cũng mát mẻ. Còn đối với các tỉnh phía , có thể vỗ béo trâu quanh , nhưng vỗ béo vào mùa , từ tháng 5 đến tháng 10 là kinh tế nhất. Thời gian vỗ béo thường là 3 tháng:+ Tháng thứ nhất: tiến hành dọn vệ sinh chuồng trại , tẩy giun sán cho trâu , cho ăn đủ rơm , . Đối những con gầy yếu thì cho ăn thêm các loại thức ăn giầu đạm để hồi phục cơ thể , tạo đà cho những tháng tiếp theo.+ Tháng thứ hai: chăn thả gần , cho ăn cỏ thỏa mái , tăng lượng thức ăn , bảo đảm đủ nước uống.+ Tháng thứ ba: cung trâu loại thức ăn giầu bột , chăn thả gần chuồng để hạn chế tiêu hao năng lượng và tăng tích luỹ mỡ.Trong điều kiện hộ ở nước ta có hai phương thức vỗ béo là:- Vỗ béo bằng chăn thả: chăn thả trâu trên bãi chăn 8-10 giờ để tận dụng cỏ tươi mà không tốn công thu cắt và về chuồng.+ Ban đêm thức ăn tinh và . Cách vỗ béo này cho những nơi có đồng bãi chăn thả rộng và năng suất cỏ tương đối khá , bảo đảm cho trâu được 20-25 kg cỏ.- Vỗ béo bằng hình thức bán chăn thả: áp dụng cho những nơi ít bãi chăn ( như vùng , vùng ven đô , khu ). Trâu chỉ tận dụng được một phần hoặc một nửa khẩu phần thức ăn trên bãi chăn. Phần còn lại phải tại chuồng nuôi , trong đó phải lưu ý đến thức ăn tinh.
1. Bệnh chướng hơi dạ cỏ:*Triệu chứng:- Hõm hông trái của trâu to và căng phồng lên- Dùng vào hay gõ thấy như quả bóng bơm căn- Ngoài ra còn thấy một số biểu hiện khác như con vật bỏ ăn , không nhai lại , chảy dãi , đứng nằm không yên…..* Điều trị:- Có rất nhiều biện pháp nhưng các biện pháp nhằm thoát hơi và giảm sự lên men trong dạ , tùy vào từng trường hợp của ca bệnh mà ta có các biện pháp can thiệp kịp thời.- Có thể dùng một số cách sau:+ Dùng ống thông và thông thực quản cho hơi thoát .+ Dùng tay moi phân hay bơm nước vào trực tràng để đưa .+ Dùng nước dưa chua ( 3-5lít ) hoặc bia hơi ( 3-5lit ) hoặc dung dịch thuốc tím 0 , 1% ( 3- 5 lit ) cho uống.+ Cho uống magiê sulfat 200g pha với 3 lít nước: giúp tăng nhu động đẩy hết thức ăn .+ Và có thể dùng ống Troca để chọc thủng dạ cỏ để thoát hơi trong trường hợp chướng hơi cấp tính , nhưng này cần có cán bộ thú y những người có kinh nghiệm.- Ngoài các biện pháp trên cần phải trợ sức , trợ lực và phòng kế phát các bệnh khác2. Bệnh cảm nắng:* Triệu chứng:- Sốt cao 41 - 42 o C.- Da khô , mắt xung huyết ( đỏ ).- Nhịp tim , nhịp tăng.- Con vật co biểu hiện co giật.* Điều trị:- Đưa con vật vào chỗ râm mát , sau đó thụt vào trực tràng và tháo ra .- Vẩy nước mát lên thân và quạt nhẹ.- Nếu con vật co , điên loạn khó thở thì trích máu tĩnh mạch cho chảy ra để tránh xung huyết mô và phù phổi.- Dùng thuốc:+ Truyền Nat-ri bi Các-bon-nát ( NaHCO3 ) 500ml+ Cho uống nước hòa lẫn Nat-ri bi Các-bo-nát vào mùa nóng.+ Cho uống 5 lít trà xanh pha đường ( Cách pha: hãm 100 gam chè khô hoặc 500 gam tươi với 1 lít nước sôi. Dùng 500 gam đường hoặc mật pha với 4 lít nước sạch , trộn vào nhau cho uống ) sẽ giúp con vật nhanh.3. Bệnh cảm nóng:*Triệu chứng:- Con vật ủ rũ , bỏ ăn , sốt cao 40-42 o C.* Điều trị:- Đưa con vật tới nơi thoáng mát- Có thểphun để làm mát bên ngoài cơ thể con vật- Cho con vật điện giải Orezon , dung dịch đường Glucoza đẳng trương...càng nhiều càng tốt.- Tiêm thuốc hạ sốt và thuốc trợ tim , trợ sức , trợ lực:+ Anagin 1ml/20kgP+ Cafein 1ml/20kgP+ B-comlex , Vitamin CNgoài ra có thể truyền dung dịch NaHCO3 ( 500-1000ml ).4.Bệnh viêm bao tim do ngoại vật:* Triệu chứng:- Tĩnh mạch cổ sưng ( triệu chứng đặc trưng )- Ức , ngực và thậm trí cả bụng có hiện tượng phù thũng ( triệu chứng đặc trưng )- Nhịp tim nhanh và ( tiếng động xa và như có nước ở trong , lẫn tạp âm )- Sốt nhẹ.- Bò kém ăn hoặc bỏ ăn , đứng khom lưng.- Khi cho bò leo lên xuống dốc cao thì trâu có biểu hiện đau vùng tim.* Điều trị:- Dùng giải phẫu để lấy dị vật ra.- Tiêm kháng sinh: Penicilin 15.000 UI/1kgP + Streptomycin 5-10mg/kgP liên tục trong 7 ngày đề phòng nhiễm trùng kế phát.- Thực hiện tốt hộ lý cho trâu.5. Bệnh tiêm mao trùng:a. Triệu chứng- Trâu thường không có gì lạ hoặc đặc biệt sốt cách nhật , sốt về sáng và chiều hoặc sốt 1-2 ngày rồi lại bình thường và sau 2-6 ngày lại sốt trở- Do tiên mao trùng tiết ra độc tố nên có khả năng có một số triệu chứng như run rẩy , quay cuồng ,- Bò nhiễm bệnh ngày một gầy yếu , thiếu máu , giảm sản lượng sữa khi trâu đang tiết sữa.b. Điều trịDùng thuốc Azidinniêm mạc nhợt nhạt do thiếu máu Trypanosoma theileri6.1. Bệnh biên trùng:a. Triệu chứng- Do Anaplas sống ký sinh ở rìa nên khi trâu mắc bệnh thướng có các triệu chứng sau:- Biên trùng hút chất dinh dưỡng , phá hủy làm cho con vật gầy yếu và thiếu máu .- Do thiếu máu nên mắt và âm hộ có màu sắc nhợt nhạt- Ngoài ra , biên trùng tiết ra độc tố tác động lên hệ trung ương gây cho con vật sốt cao kéo dài và đôi khi có biểu hiệnb. Điều trị- Dùng Rivanol 0 , 2-0 , 4g pha với 150ml nước sau đó hấp cách thủy , lọc qua giấy lọc và để nguội khoảng 40-45oC pha với 60-70ml cồn 90 độ.-Truyền vào tĩnh mạch khi nhiệt độ dung dịch pha khoảng 36-37oC- Truyền máu: 1-2 lít máu , 2 ngày/lần và liên tục 3-4 lần.6.2. Bệnh lê dạng trùng:a. Triệu chứngDo Babesia và theleria ký sinh trong , phát vỡ , hút dinh dưỡng nên con vật một số biểu hiện sau:-Thiếu máu: mắt và âm hộ tái- Sốt cao liên tục 40-41 , 5o- Đái ra máu- Các hạch lâm ba sưng và phù thũng , đặc biệt hạch trước vai và hạch dưới đùib. Điều trịCó thể dùng 1 số thuốc sau:- Berenil: 1lọ pha với 15ml nước cất , tiêm , 1lọ/500kgP- Sangavet: 1gói pha với 15ml nước cất , tiêp , 1gói/300kgP- Azidin: như phần tiên mao trùngTiêm liên tục 2-3- Truyền máu: 1-2 lít máu , 2 ngày/lần và liên tục 3-4 lầnBabesia bigemina Theilleria sergentiBabesia bovisChú ý: Đối với các thuốc điều trị ký sinh trùng đường máu , trước khi tiêm thường truyền tĩnh mạch ta nên tiêm trợ tim ( Cafein khoảng 20ml).Ngoài ra khi điều trị cần tiêm thêm trợ sức , trợ lực , hạ sốt phòng kế phát các khác và hộ lý cho tốt7. Bệnh sán lá gan:a.Triệu chứngDo loại sán hình lá cây ký sinh ở trong gan nên con vật một số triệu chứng sau:- Viêm gan và tổn thương mô gan- Con vật gầy , mô mỡ và bắp thịt teo dần- nhợt nhạt , thiếu máu , da vàng- Phù ở vùng , yếm và dưới- Con vật ăn kém , tiêu hóa kém và phân nátb. Điều trịCó thể dùng:- Han-deptil B , cho uống 1viên/50kgP- Tolzan F , cho uống với liều 1viên/100kgPngoài ra cần tăng cường hộ lý và cho con vật bệnhSán Fasciola hepatica Bò quá gầy do sán lá ganTrứng Fasciola hepatica Ấu trùng Fasciola hepatica. Các lỗ màu vàng nhạt do sán trú ngụ . Ống mật dày lên đáng kể ( giống như ).8. Bệnh viêm rốn ở nghé:a. Triệu chứng:- Thường gặp ở nghé sau khi sinh 5-7 ngày.- Nghé uống sữa kém hoặc không uống.- Đặc biệt xung quang vùng rốn sưng to , sờ vào nghé rất đau.b. Điều trị:- xung quanh vùng rốn bằng cồn iod- Dùng một số loại kháng sinh để chống viêm nhiễm. Có thể dùng: - Gentamycin 6-8ml/100kgP.- Tetramycin LA 1ml/10kgP.Tiêm bắp hoặc tiêm dưới da xung quanh vùng rốn viêm , tiêm liên tục 3-5 ngày.Viêm đa khớp thứ phát do viêm rốn Rốn bị thối và mủ.Cuống rốn bị viêm và cứng , phần viêm gắn chặt vào đầu rốn.9. Bệnh tụ huyết trùng:a. Triệu chứng:- Sốt cao: 41-42oC.- mắt mũi đỏ ửng rồi xám tái.- Con vật chảy nước mắt , nước mũi và có thể ho khan , ho từng cơn.- Bò thường khó thở và thở rất mạnh.- Phân lúc đầu thường đi táo nhưng kéo dài sẽ ỉa chảy và phân thường lẫn máu.- Bò thường mệt mỏi , ủ rũ , nhai lại kém.- Tỷ lệ chết cao vì thế cần phải phòng tránh bằng việc tiêm phòng vacxin định kỳ.b. Điều trị:Đây là bệnh do vi khuẩn Gram ( - ) gây ra vì thế có thể dùng một số loại kháng sinh sau:- Penicinin Streptomycin.- Kanamycin.- Gentamycin.- Tylosin...Tiêm liên tục 3-5ngày , liều lượng như phần bệnh viêm phế quản –Ngoài việc dùng kháng sinh cần với các thuốc hạ sốt , trợ sức , trợ lực và hộ lý trâu bị suy nhược , mũi chảy , hoặc mủ màng phổi dày lên sẽ tạo ra màng xoang ngực giả.Các tổn thương do viêm phổi gắn liền với viêm màng phổi.
10. Bệnh lở mồm long móng:a. Triệu chứng- Bệnh lây lan- Sốt cao 40-410C , ăn ít hoặc bỏ ăn , thích uống- Ban đầu miệng sưng , mím chặt và phát ra tiếng- Sau 2-3 ngày xuất hiện các mụn nước ở miệng , móng , chân , vú- Con vật đi lại khó khăn- Các mụn sau khi vỡ ra thấy vết loét màu hồng , nông và dễ bị nhiễm trùng và kế phát các bệnh khácb. Điều trị- Đây là bênh do vi rut gây ra vì vậy đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh này.- Vì thế định kỳ tiêm phòng vacxin hàng năm là biện pháp và nhất.- Khử trùng cho bằng xanh metylen chỗ bị miệng và ở móng theo chiều xoắn ốc từ trong ra ngoài.
10. Bệnh lở mồm long móng:a. Triệu chứng- Bệnh lây lan- Sốt cao 40-410C , ăn ít hoặc bỏ ăn , thích uống- Ban đầu miệng sưng , mím chặt và phát ra tiếng- Sau 2-3 ngày xuất hiện các mụn nước ở miệng , móng , chân , vú- Con vật đi lại khó khăn- Các mụn sau khi vỡ ra thấy vết loét màu hồng , nông và dễ bị nhiễm trùng và kế phát các bệnh khácb. Điều trị- Đây là bênh do vi rut gây ra vì vậy đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh này.- Vì thế định kỳ tiêm phòng vacxin hàng năm là biện pháp và nhất.- Khử trùng cho bằng xanh metylen chỗ bị miệng và ở móng theo chiều xoắn ốc từ trong ra ngoài.
