Thực trạng về quản lý chất lượng , khả năng áp dụng iso 9000 trong các doanh nghiệp việt nam và hiệu quả việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến ở công ty giầy thượng đình

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 được biết đến ở Việt Nam từ năm 1989, cho đến nay nó đó được phổ biến khá rộng ở Việt Nam.

Năm 1994, tổng cục tiêu chuẩn đo chất lượng thành lập trung tâm đào tạo chuyên về giới thiệu các hiêủ biết về ISO 9000, về phương pháp áp dụng tiêu chuẩn này vào các doanh nghiệp Việt Nam. Hiện nay Việt Nam có khoảng hơn 300 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận ISO 9000 so với mục tiêu là 400 doanh nghiệp vào năm 2000

Trong số các doanh nghiệp đó được chứng nhận ISO 9000 theo bảng trên, bao gồm nhiều thành phần kinh tế khác nhau như: Doanh nghiệp quốc doanh, Xí nghiệp liên doanh, Công ty nhưng sự phân bố này trong các khu vực không đồng đều phần lớn tập trung ở phía Nam. Hơn nữa trong 3 tiêu chuẩn của ISO 9000về hệ thống đảm bảo chất lượng, chủ yếu các doanh nghiệp đăng ký áp dụng và đơc chứng nhận tiêu chuẩn ISO 9002, số ít áp dụng ISO 9001 và hầu như không có áp dụng ISO 9003.

* Các bước thực hiện để xõy dựng hệ thống chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9000 như sau:

Bước 1: Cam kết của llãnh đạo.

Đây là bước quan trọng có tính quyết định sự thành công việc xây dựng hệ thống. Vai trò của lãnh đạo là phải xác định được chính sách chất lượng của công ty, đồng thời phân bố nguồn lực cần thiết để thực hiện được chương trình và phối hợp các hoạt động của hệ thống QLCL.

Bước 2: Xây dựng nhóm lãnh đạo chương trình chất lượng và nhóm cải tiến chất lượng.

Thành lập ban lãnh đạo chương trình chất lượng thường từ 3 đến 7 người, chịu trách nhiệm toàn bộ việc lập kế hoạch giám sát thực hiện kế hoạch này, đa ra những chỉ dẫn và phân bố các nguồn lực cần thiết.

Bước 3: Nhận thức về ISO 9000 ở doanh nghiệp.

Các chương trình nhận thức về ISO 9000 phải truyền đạt tới mọi thành viên trong doanh nghiệp.

Bước 4: Đào tạo.

Đào tạo là một hoạt động cần thiết và đòi hỏi phải tiến hành liên tục và thường xuyên.

Chương trình đào tạo phải được xây dựng cho từng loại đối tượng khác nhau, lãnh đạo các cấp, cấp trung gian giám sát viên và công nhân. Đào tạo phải bao quát các khái niệm cơ bản của hệ thống chất lượng ISO 9000.

Bước 5: Đánh giá thực trạng công ty.

Doanh nghiệp phải lập một lưu đồ các hoạt động thông tin từ khi khách hàng đặt đơn mua hàng đến khi sản phẩm đến tay họ. Từ sơ đồ chính này, xây dựng các sơ đồ cho phòng ban phân xưởng. Qua đó doanh nghiệp thiết lập hồ sơ, tài liệu hiện có, xem một tài liệu vẫn sử dụng được bổ sung vào bộ tiêu chuẩn ISO 9000. Loại bỏ các tài liệu lạc hậu.

Bước 6: Kế hoạch thực hiện.

Sau khi xác định rõ những quy trình và hướng dẫn công việc cần phải xây dựng thì doanh nghiệp tiến hành xây dựng kế hoạch cụ thể để hoàn thành công việc

Bước 7: Xây dựng hệ thống văn bản theo ISO 9000.

Tầng 1: sổ tay chất lượng: quy định chớnh sách chất lượng, mục tiêu của tổ chức và mô tả khái quát hệ thống chất lượng.

Tầng 2: Các quy định của hệ thống mô tả hoạt động của từng phòng ban, phân xưởng, việc kiểm soát chất lượng thực hiện như thế nào.

Tầng 3: Các tài liệu chất lượng( hướng dẫn công việc biểu mẫu, biểu cáo).

Bước 8: áp dụng hệ thống chất lượng mới.

ở các doanh nghiệp có quy mô nhỏ, hệ thống chất lượng thường áp dụng ngay trong toàn bộ doanh nghệp. Doanh nghiệp thực hiện theo từng giai đoạn thì có thể đánh giá hiệu quả của hệ thống theo từng khu vực lựa chọn. Tốt nhất là nên đánh giá khu vực có nhiều cơ hội.

Bước 9: Đánh giá chất lượng nội bộ.

Khi hệ thống được thiết lập thỡ phải thừơng xuyên kiểm tra đánh giá chất lượng nội bộ. Đào tạo một số nhân viên để thự hiện đánh giá nội bộ.

Sau khi đánh giá chất lượng lần đầu. Doanh nghiệp tổ chức hội nghị nhằm đánh giá hệ thống chất lượng đang áp dụng có phù hợp hay không. Hội nghị phải chỉ ra các hành động khắc phục phòng ngừa (nếu có) và đảm bảo hiệu quả của các hành động này.

Bước 10: Chứng nhận và đăng ký.

Dựa trên danh sách các tổ chức chứng nhận hiện có trong nước và ngoài nước. Xem xét tổ chức này có được cung cấp dịch vụ chứng nhận trong khu vực mà doanh nghiệp kinh doanh hay không và giá cả lựa chọn một vài tổ chức thích hợp.

Sau khi lựa chọn tổ chức chứng nhận, công việc đầu tiên tổ chức chứng nhận sẽ đánh giá hệ thống văn bản tài liệu của doanh nghiệp. Nếu phù hợp sẽ tiến hành đánh giá việc áp dụng hệ thống tài liệu này tại doanh nghiệp có phù hợp hay không.

* Quy trình hình thành.

Công ty giầy Thượng Đình là một doanh nghiệp Nhà nước được thành lập từ năm 1957. Hoạt động chính của công ty là sản xuất giầy vải, giầy thể thao, dép quai hậu để phục vụ xuất khẩu và tiêu thụ trong nước.

* Mô hình quản lý chất lượng trước khi áp dụng ISO 9000.

Năm 1993, để phấn đấu vươn lên và tồn tại vững chắc. Công ty đó áp dụng biện pháp "tự quản lý chất lượng" đến từng người lao động, gắn với

quy chế khen thưởng chất lượng hàng tháng, đồng thời vận động tập thể phát động phong trào phát huy sáng kiến, xây dựng đề tài khoa học có hiệu quả , để có được nhiều sản phẩm mới, bền đẹp, phuc vụ cho người tiêu dùng. Mỗi năm công ty đó chi phí cho việc "tự quản lý chất lượng" là

500 đến 600 triệu đồng và tuy đó đạt được một số thành tích nhất định, nhưng vẫn cũng bộc lộ một số nhược điểm như:

- Chất lượng chưa ổn định.

- Việc quản lý chưa thành một hệ thống.

- Khách hàng cũng chưa hài lòng.

* Hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9000.

Sau khi công ty áp dụng ISO 9000 thì thấy rất có hiệu quả và rất phù hợp với tình hình thực tiễn ở công ty, nên bắt đầu từ năm 1996 công ty đó thường xuyên ổ chức nghiên cứu, học tập và áp dụng ISO 9000. Hệ thống này được hình thành ở công giầy Thượng Đình trước hết bởi sự quyết tâm cam kết của lãnh đạo công ty về chính sách chất lượng, mục tiêu chất lượng và được cụ thể hoá bằng các văn bản, thủ tục, hướng dẫn, biểu mẫu và hồ sơ chất lượng. Sau gần 9 tháng áp dụng hệ thống chất lượng theo ISO 9002, trong một đánh giá thử , công ty giầy Thượng Đình đó nhận thấy đây là một hệ thống quản lý rất chặt chẽ, có tính khoa học và có tính thực tiễn cao. Từ việc tổ chức, quản lý, điều hành, đến việc tổ chức lại bộ máy, phân công trách nhiệm rõ ràng, cụ thể, đến việc quan hệ với khách hàng, quan hệ với nhà cung cấp đều được thực thi một cách bài bản, khoa học theo ISO 9002, và mục tiêu cuối cùng là có sản phẩm ổn định, đạt chất lượng cao, được người tiêu dùng ưa chuộng. Sau thời gian áp dụng có hiệu quả, 1/3/1999, công ty giầy Thượng Đình là một doanh nghiệp sản xuất giầy đầu tiên của Việt Nam được hai tổ chức PSB và Quacert cấp chứng chỉ công nhận hệ thống quản lý chất lượng đạt tiêu chuẩn ISO 9002.

Để có được hệ thống quản lý chất lượng đạt ISO 9002,thì vai trò của lãnh đạo mang tính quyết định của sự thành công. Lãnh đạo quyết tâm , kiên trì và hiểu biết sâu sắc về các yêu cầu của hệ thống, đôn đốc kiểm tra tất cả các bộ phận trong công ty. Công ty đó tổ chức giáo dục và đào tạo về ISO 9000 cho từng nhân viên thấu hiểu hệ thống chất lượng, mục tiêu chất lượng và bản mô tả công việc của từng cá nhân.Công ty tổ chức gần 100 lớp học cho 1600 công nhân bằng cách mời chuyên gia ESCAP và Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng về giảng dậy.

Công ty đó duy trì thường xuyên việc kiểm tra, thực hiện đánh giá chất lượng nội bộ và xem xét của lãnh đạo theo đúng luật đó đề ra. Công ty cũng tranh thủ sự đánh giá khách quan của các chuyên gia của ESCAP, QUACERT, VPC.đóng góp ý kiến xây dựng, trên cơ sở đó đề ra biện pháp khắc phục phòng ngừa có hiệu quả....

Sau khi áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9002, mọi hoạt động của công ty Giầy Thượng Đình đều tiến triển, khoa học đó mang lại năng suất và hiệu quả công việc cao, tỷ lệ năm sau cao hơn năm trước từ 15% đến 20%. Kim ngạch suất khẩu từ 2,5 triệu đô la năm 1997 lên trên 7 triệu đô la năm 1999.Lợi nhuận hàng năm tăng từ 15% đến 20%. Gía trị sản xuất công nghiệp 9 thùng đầu năm 2000 đạt 94,7% kế hoạch, so với cùng kỳ năm 1999 vượt 32,1%.Công ty sản xuất được trên 2 triệu 700 đôi giầy các loại, đạt 100,7% kế hoạch. Đời sống cán bộ, công nhân thực sự ổn định và gắn bó với nhà máy. Công ty cũng mở rộng sản xuất và thị trường xuất khẩu thêm sang Mê hi cô,Chi lê và một số thị trường khác.