Tác dụng của cây cà gai leo trong việc điều trị viêm gan B

Giới thiệu về cây cà gai leo

Tên khoa học của cà gai leo là Solanum Hainanense Hance, họ cà. Loại cây này đã được Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Khai và Phó Giáo Sư- Tiến sĩ Phạm Kim Mãn nghiên cứu những năm đầu thế kỷ 20. Người ta lấy rễ, lá, cành và quả rửa sạch rồi cắt nhỏ để sấy hoặc phơi khô. Hằng ngày, có thể lấy 100g cà gai leo để sắc uống hay cũng có thể dung để đun và uống thay nước mỗi ngày. Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Minh Khai, cà gai leo có tác dụng tốt khi được dung dưới dạng vị thuốc.

Cà gai leo thường được ông bà ta dùng trong việc trị bệnh phong thấp, nhức răng, chảy máu rang hay sâu răng. Ngoài ra, một vài các bài báo cáo khác cũng xác nhận rằng cà gai leo còn có khả năng chữa ngộ độc hay say rượu rất tốt. Một vài người xác nhận rằng khi họ nhậu nhẹt bia rượu, chỉ cần lấy cà gai leo phần rễ chà xát vào rang, họ sẽ không bị say rượu nữa. Trong trường hợp họ đã say, chỉ cần uống nước sắc cà gai leo thì tình trạng say rượu sẽ chóng hết. Nghiên cứu cũng đã cho thấy các hoạt chất trong cà gai leo (Glycoalcaloid) có khả năng bảo vệ cũng như giúp làm ức chế các tiến triển của bệnh xơ gan.

Cà gai leo chỉ có thể chữa khỏi viêm gan virus

Theo thống kê, cả nước có đến 8.000-10.000 người mắc viêm gan B và C mạn tính mỗi năm. Đáng chú ý là quá trình điều trị bệnh này khá phức tạp và kéo dài. Thậm chí nhiều gia đình phải bán cả gia sản vẫn không đủ tiền mua thuốc chữa bệnh. Theo Hội Gan mật Việt Nam, mỗi ngày có khoảng 30-40 trường hợp phát hiện nhiễm viêm gan C, cao gấp đôi năm trước và có xu hướng ngày càng tăng. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh này.

Hiện nay, một số thuốc được đánh giá có hiệu lực trong điều trị như Interferon, Ribavirin… nhưng giá thành quá cao (trên dưới 200 triệu đồng, mỗi tuần tiêm 1 lần, kéo dài 6 tháng đến 1 năm), kết quả chỉ đạt khoảng 30-60%.  Những trường hợp viêm gan B kèm theo viêm gan C, hay D… thì việc điều trị càng khó khăn hơn. Thời gian điều trị kéo dài hàng năm với chi phí tăng gấp nhiều lần. Theo TS Đinh Quý Lan-Chủ tịch Hội gan mật Việt Nam, hiện ngành Y tế mới chỉ tập trung vào dự phòng và khám sàng lọc, cùng với đẩy mạnh việc tiêm chủng vắc xin dự phòng song phương pháp này hiệu quả không cao.

Một trong những thảo dược được các nhà khoa học thuộc Viện dược liệu Trung ương đặc biệt quan tâm nghiên cứu đến là cây thảo dược cà gai leo và trong đó có một đề tài cấp Nhà nước (mã số KHCN 11-05) nghiên cứu về: hoạt chất chiết xuất từ cà gai leo có tác dụng chống viêm, ức chế sự nhân lên của vi rút, ức chế sự phát triển của xơ gan. Theo họ, cà gai leo  được nhân dân dùng để trị các chứng cảm cúm, dị ứng, ho gà, đau lưng, nhức xương, thấp khớp, rắn cắn.

Đáng chú ý, rễ cà gai leo có tác dụng phòng chống say rượu rất tốt. Chính từ tác dụng độc đáo này mà Viện Dược liệu Trung ương  nghĩ đến khả năng giải độc gan của cà gai leo và dày công nghiên cứu để ứng dụng trong điều trị bệnh gan.

Để chứng minh hiệu quả chữa viêm gan B, sản phẩm được chiết suất từ cây cà gai leo được đưa vào thử nghiệm lâm sàng tại Viện quân y 103, 354 do TS Trịnh Thị Xuân Hoà chủ trì đã cho kết quả rất khả quan: trên 67% BN có nồng độ virus về dưới ngưỡng phát hiện, 23,3% âm tính HbsAg, 1 trường hợp xuất hiện anti-HbsAg. Với kết quả nghiên cứu trên, Công ty Dược Tuệ Linh đã đưa vào sản xuất viên Giải độc gan Tuệ Linh với hành phần là cao cà gai leo kết hợp với cao mật nhân.

Tháng 6-2011 Bệnh Viện Trung ương Quân Đội 108 đưa vào thử nghiệm đề tài “Đánh giá kết quả bước đầu của Viên giải độc gan Tuệ Linh trong hỗ trợ điều trị viêm gan virus B mạn tính” trên bệnh nhân  và Hội đồng Khoa học BV nghiệm thu trong tháng 9/2012. Kết quả đánh giá đề tài đã ghi nhận: Hơn 72% bệnh nhân có men gan trở về bình thường, gần 40% bệnh nhân có nồng độ virus giảm trên 100 lần, 18% bệnh nhân giảm tới ngưỡng không thể phát hiện được. Đặc biệt có 2 bệnh nhân âm tính HbsAg (chiếm 6,1%). Các bác sĩ cũng khẳng định chưa tìm thấy một tác dụng phụ nào của viên Giải độc gan Tuệ Linh chiết xuất từ cà gai leo. Đây cũng là ưu điểm thường thấy ở các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược.

Như vậy, cây cà gai leo chỉ có thể có tác dụng trong điều trị viêm gan virus chứ không phải có tác dụng chữa bệnh ung thư gan như nhiều người vẫn đồn thổi về tác dụng của cây dược liệu này.

 Bài thuốc dân gian từ cây cà gai leo

– Chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống tế bào gây ung thư: Cà gai leo (thân, rễ, lá) 30 g, cây dừa cạn 10 g, cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu) 10 g. Tất cả sao vàng, sắc uống mỗi ngày 1 thang.

– Chữa tê thấp, đau lưng, nhức mỏi: Cà gai leo 10 g, dây gấm 10 g, thổ phục linh 10 g, kê huyết đằng 10 g, lá lốt 10 g. Sao vàng, sắc uống ngày 1 thang. Liên tục từ 10 – 30 thang.

– Làm giải rượu: Theo kinh nghiệm dân gian, cà gai leo dùng chữa ngộ độc rượu rất tốt. 100 g cà gai leo khô sắc với 400 ml nước còn 150 ml, uống trong ngày khi thuốc còn ấm. Hoặc 50 g cà gai leo khô hãm với nước sôi, cho người say rượu uống thay nước. Dùng bài thuốc này sẽ nhanh chóng tỉnh rượu, bảo vệ tốt tế bào gan. Theo kinh nghiệm dân gian, cà gai leo có tác dụng bảo vệ tế bào gan mạnh đến nỗi khi uống rượu chỉ cần chà răng hoặc nhấm rễ cà gai leo thì sẽ tránh được say, nếu bị say thì uống nước sắc của rễ hoặc thân lá sẽ nhanh chóng giải rượu.

– Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan…): Dùng 35 g rễ hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300 ml chia uống 3 lần trong ngày, giúp hạ men gan, giải độc gan rất tốt.