Soạn bài lượm

SOẠN BÀI LƯỢM CỦA TỐ HỮU I. KIẾN THỨC CƠ BẢN - Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc họa hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người. - Thế thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật. II. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ ...

SOẠN BÀI LƯỢM CỦA TỐ HỮU

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

- Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc họa hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm.

Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.

- Thế thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật.

II. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ KHÓ

- Tố Hữu tên khai sinh là Nguyền Kim Thành, sinh năm 1920, quê ở tĩnh Thừa Thiên - Huế, là nhà cách mạng và nhà thơ lớn của nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Bài Lượm được ông sáng tác năm 1949, trong thời kì kháng chiên chống thực dân pháp. Bài thơ cũng thuộc loại trữ tình tự sự.

- Bài thơ được kế theo trình tự sau đây:

+ Hình ánh chú bé Lượm;

+ Lượm hi sinh anh dũng;

+ Lượm vẫn sông mãi.

Hình ảnh Lượm hiện lên đầy ấn tượng, đó là một chú bé liên lạc nhỏ nhắn, nhí nhảnh, hồn nhiên, vui tươi. Những từ láy và nhịp thơ đã góp phần khắc họa hình ảnh này. Hình ảnh chú bé Lượm hi sinh anh dũng khi làm nhiệm vụ đã gây xúc động lớn trong lòng tác giả. Những câu thơ ngắt ra như tiếng nấc nghẹn ngào, cách xưng hô, tiếng gọi đau xót,... đã góp phần miêu tả cái chết đẹp đẽ và lãng mạn của người anh hùng nhỏ tuổi chiến đâu vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Câu thơ “Lượm ơi, còn không?" đặt gần cuối bài thơ, trước hai khổ thơ miêu tả hình ảnh Lượm hồn nhiên, vui tươi vừa là một câu hỏi ngơ ngác, đầy đau xót trước sự hi sinh cua Lượm, đồng thời khắc họa được sự sông mãi của hình ảnh chú bé liên lạc.

Bài thơ Lượm có sự kết hợp giữa các yếu tố: kể chuyện, miêu tả và biểu hiện cảm xúc. Nhân vật Lượm hiện lên qua cái nhìn, sự miêu tả và cảm xúc của tác giả. Cảm xúc, tình cảm trong bài thơ bộc lộ trực tiếp. Đó là sự yêu thương, đau xót, cảm phục và tự hào về một chú bé liên lạc.

Bài thơ được làm theo thể bốn chữ, một thể thơ dân gian truyền thống hay dùng trong những bài về kể chuyện, sau đó được tiếp nhận và nâng cao trong thơ hiện đại. Thế thơ bốn chữ thích hợp với lối thơ kể chuyện có nhịp kể nhanh.

- Phần “Đọc thêm” có in một số ổâu tục ngữ và ca dao Việt Nam. Những câu tục ngữ, ca dao này có hình thức của thế thơ bốn tiếng, có vần lưng và vần chân xen kẽ; có cách gieo vần liền hay vần cách; có 

nhịp phổ biến là nhịp hai. Nhiều nhà thơ đã học tập và vận dụng sáng tạo hình thức trên cúa những sáng tác văn vần dân gian cho sáng tác của mình.

III. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

1. Bài thơ kể và tả về nhân vật Lượm qua những sự việc nào , bằng lời của ai? Dựa theo trình tự lời kể ấy, em hãy tìm bố cục của bài thơ.

Gợi ý:

Bài thơ kể và tả về nhân vật Lượm bằng lời kể của người chú. Thông qua cuộc gặp gỡ của Lượm và người chủ ở thành phố Huế trong những ngày “Huế đổ máu”, sự hi sinh anh dũng của chú bé lúc đang làm nhiệm vụ và hình ảnh bất tử của Lượm ở cuối bài thơ đã khắc họa một cách trọn vẹn hình ảnh một chú bé liên lạc gan dạ, dũng cảm mà vô cùng ngây thơ, đáng yêu.

Chúng ta có thế chia bài thơ thành ba phần:

Đoạn 1. Từ đầu đến Cháu đi xa dần: Kế về cuộc gặp gỡ ở Huế

Đoạn 2. Từ Cháu di dường cháu đến Hồn hay giữa đồng. Sự hi sinh anh dũng của Lượm trong khi làm nhiệm vụ.

Đoạn 3. Đoạn còn lại: Lượm luôn sống mãi với quê hương, đất nước.

2. Hình ảnh Lượm từ khổ hai đến khổ thứ năm đã được miêu tả như thế nào qua cái nhìn của người kế (trang phục, hình dáng, cử chỉ, lời nói)? Sự miêu tả đã làm nổi bật ở hình ảnh Lượm những nét gì đáng yêu, đáng mến?

Các yếu tố nghệ thuật như từ láy, vần, nhịp, so sánh trong đoạn thơ đã có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện hình ảnh Lượm?

Gơi ý:

- Trang phục:            Cái xắc xinh xinh

                                 Ca lô đội lệch

Đây là trang phục của các chiến sĩ liên lạc thời kháng chiến chống Pháp.

- Dáng điệu:              Chân —» thoăn thoắt

                                 Đầu -» nghênh nghênh Cười híp mí Mồm huýt sáo vang Nhảy trên đường vàng