Soạn bài Cô Tô

SOẠN BÀI CÔ TÔ CỦA NGUYỄN TUÂN I. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ KHÓ - Nguyễn Tuân (1910 - 1987) quê ở Hà Nội, là nhà văn nổi tiếng, sở trường về tuỳ bút và kí. Tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thé hiện phong cách độc đáo, tài hoa, sự hiếu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện. Ông là bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ, là một nghệ sĩ tinh tế, tài hoa trong việc phát hiện, sáng tạo cái đẹp. Cách nhìn thế giới và đời sống cua nhà văn là một cách nhìn thiên về thấm mĩ và văn ...

SOẠN BÀI CÔ TÔ CỦA NGUYỄN TUÂN

I. MỘT SỐ NỘI DUNG MỚI VÀ KHÓ

- Nguyễn Tuân (1910 - 1987) quê ở Hà Nội, là nhà văn nổi tiếng, sở trường về tuỳ bút và kí. Tác phẩm của Nguyễn Tuân luôn thé hiện phong cách độc đáo, tài hoa, sự hiếu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện. Ông là bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ, là một nghệ sĩ tinh tế, tài hoa trong việc phát hiện, sáng tạo cái đẹp. Cách nhìn thế giới và đời sống cua nhà văn là một cách nhìn thiên về thấm mĩ và văn hoá.

Trong các tác phẩm kí và tuỳ bút, Nguyễn Tuân thường bộc lộ một vốn hiểu biết rất phong phú, nhiều mặt và kĩ càng về đời sông, về thiên nhiên đất nước.

- Trong tác phẩm kí Cô Tô của mình, Nguyễn Tuân ghi lại những ấn tượng về thiên nhiên, con người lao động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà văn đã thu nhận được trong chuyên ra thăm đảo. Bài văn Cô Tô là phần cuối của thiên kí dài cùng tên này.

Bài văn có ba đoạn và cũng là ba cảnh chính bổ sung cho nhau đế làm hiện lên bức tranh về vùng đảo Cô Tô trong vịnh Bắc Bộ, một vùng hải đảo giàu đẹp của Tố quốc.

Đoạn một là bức tranh toàn cảnh đảo Cô Tô với vẻ đẹp trong sáng sau trận bão. Đó là một Cô Tô với vẻ đẹp trong sáng, tinh khỏi: bầu trời trong sáng, cây them xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, cát lại vàng giòn hơn nữa,...

Đoạn hai là cảnh mặt trời mọc trên biển Cô Tô. Đây là bức tranh thiên nhiên có vẻ đẹp tráng lệ, rực rờ và rộng lớn: cái màu đỏ rực rỡ cua mặt trời buổi sớm nhô lên biển lúc hừng đông; chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi; mặt trời nhú lên dần dần rồi lên cho kì hết; Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn; Quà trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ dặt lẽn một mâm bạc đường kính mâm rộng bang cả một cái chân trời màu ngọc trai nước bien ứng hồng, V như một mâm lề phẩm tiến ra từ trong bình minh;... Đoạn văn có sự hài hoà giữa cảnh và tình người. Có thế nói đây là đoạn văn tiêu biểu cho bút pháp miêu tả cảnh của Nguyễn Tuân.

Đoạn ba là bức tranh sinh hoạt và lao động của những người dân chài trên đảo vào buối sáng sớm quanh cái giếng nước ngọt ở rìa đảo. vẻ thanh bình của cuộc sống ở đây được thế hiện qua một hình ảnh rất riêng cua Cô Tô: Cái giếng nước ngọt ở ria một hòn đáo giữa bể, cái sinh hoạt của nó vui như một cái bến và đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liên. Người đọc có thế nhận thấy cái không khí trong lành và tình người đậm đà trên biển đảo Cô Tô toát ra trong từng câu chữ.

- Tác giả đã sử dụng các tính từ với nhiều sáng tạo: xanh mượt, lam biếc, vàng giòn, ứng hồng,... ; dùng từ có nhiều sáng tạo: ngấn bể,... và những so sánh liên tưởng thú vị: tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quá trưng thiên nhiên dầy đặn, quà trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc, y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh đe mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông,...

II. CÂU HỎI VÀ BẢI TẬP

1. Bài văn có thể chia làm mây đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?

Gợi ý:

Bài văn có thể được chia thành 3 đoạn.

+ Đoạn 1: Từ đầu đến ở đây => Toàn cảnh Cô Tô với vẻ đẹp trong sáng sau khi trận bão đi qua.

+ Đoạn 2: ... Mặt trời ... là là nhịp cánh => Cảnh mặt trời mọc trên biến quan sát được từ đảo Cô Tô - một cảnh tượng tráng lệ, hùng vĩ, tuyệt đẹp.

+ Đoạn 3: Còn lại => Cảnh sinh hoạt buối sáng sớm trên đảo bên một cái giếng nước ngọt và hình ảnh nhừng người lao động chuẩn bị cho chuyến ra khơi.

2. Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau khi trận bão đi qua đã được miêu tá như thế nào? Em hãy tìm và nhận xét những từ ngữ (đặc biệt là tính từ), hình ảnh diễn tả vẻ đẹp ấy trong đoạn đầu của bài.

Gợi ý:

- Bầu trời: Trong trẻo, sáng sủa.

- Cây cối: Xanh mượt.

- Nước biển: Lam biếc, đậm đà.

- Cát: Vàng giòn.

Nhận xét:

Tính từ chi màu sắc, chính xác; hình ảnh miêu tả đặc sắc, ẩn dụ thể hiện tài nâng quan sát, chọn lọc từ ngữ của tác giả. Nó giúp vẽ nên khung cảnh bao la, vẻ đẹp tươi sáng của vùng đảo Cô Tô.

3. Đoạn tả cánh mặt trời mọc trên biển (từ Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu đến Một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh) là một bức tranh rất đẹp. Em hãy tìm những từ ngữ chỉ hình dáng, màu sắc, những hình ảnh mà tác giả đã dùng để vẽ nên cảnh đẹp rực rỡ ấy. Nhận xét về những hình ảnh so sánh mà tác giả dùng ởđâv?

Gợi ý:

Trong đoạn văn, tác giả đã sử dụng các từ ngữ chỉ hình dáng, màu sắc và những hình ảnh tuyệt đẹp như: sạch như tấm kính lau hết mây bụi, tròn trĩnh, phúc hậu, lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn, quả trứng hồng hào ... nước biển ừng hồng, ...

Nhận xét:

Hình ảnh so sánh đặc sắc, rực rỡ và tráng lệ. Mặt trời được đặt trong không gian rộng lớn, bao la hết sức trong trẻo, tinh khôi. Tất cả cho thây niềm giao cám hân hoan cùa con người với vũ trụ.

4. Cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo đã được miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn cuối bài văn? Em có cảm nghĩ gì về cảnh ấy?

Gợi ý:

Cảnh sinh hoạt và lao động trong một buổi sáng trên đảo được miêu tả qua nhưng chi tiết và hình ảnh: mọi người lao động ... hơn mọi cái chợ trong đất liền, không biết bao nhiêu là người đến gánh và múc nước, bao nhiêu là thuyền của hợp tác xã đang mở nắp sạp đổ nước ngọt vào, quẩy nước bcn bờ giếng, thùng và cong và gánh ... cho lũ con lành..

Nhận xét:

Qua các hình ảnh so sánh, sử dụng số từ không xác định và các liên từ, điệp từ, cảnh lao động, sinh hoạt hiện lên vừa khẩn trương tấp nập, lại ấm áp, thanh bình.