Sơ lược về sự phát triển các tư tưởng quản lý
Hoạt động quản lý đã có từ rất lâu, nhưng khoa học quản lý lại rất mới mẻ. Có tồn tại nhiều chủ thuyết khác nhau về quản lý. - Khổng tử: Đức trị Khổng Tử: 551 TCN - 479 TCN (Thời Xuân Thu) "Nhân" là nguyên tắc cơ ...
Hoạt động quản lý đã có từ rất lâu, nhưng khoa học quản lý lại rất mới mẻ. Có tồn tại nhiều chủ thuyết khác nhau về quản lý.
- Khổng tử: Đức trị
- Khổng Tử: 551 TCN - 479 TCN (Thời Xuân Thu)
- "Nhân" là nguyên tắc cơ bản, quy định hoạt động của chủ thể quản lý và quan hệ với đối tượng quản lý. Động viên, khuyến khích.
- Xuất phát điểm của con người: Thiện. Công-Tư thống nhất
- Khuyến khích chủ nghĩa "quân tử", đả phá chủ nghĩa "tiểu nhân"
- Nhấn mạnh tâm và đức của người quản lý
- Hàn Phi Tử: Pháp trị
- Hàn Phi Tử: 403 TCN - 221 TCN (Thời Chiến Quốc)
- "Pháp" là nguyên tắc cơ bản, quy định hoạt động của chủ thể quản lý và quan hệ với đối tượng quản lý. Thưởng phạt công minh.
- Xuất phát điểm của con người: ác, vụ lợi. Công-Tư mâu thuẫn.
- ủng hộ chuyên chế, cổ vũ độc tài
- Ba khái niệm cơ bản trong quản lý: "thế" (quyền lực), ""pháp" (luật pháp), "thuật" (biện pháp quản lý).
Sự ra đời: Thế kỷ 18, công nghiệp bắt đầu phát triển ở Châu Âu => ra đời các nhà máy, công ty => xuất hiện nhu cầu quản lý
Lý thuyết quản lý một cách khoa học (Scientific Management)
- Freadrich Winslow Taylor (Mỹ), ...
- Quy trình lao động hợp lý, không trùng lặp, tốn ít sức, năng suất cao
- Tiêu chuẩn hoá công việc, đặt ra định mức, trả lương theo sản phẩm
- Chuyên môn hoá lao động
- Tiền thưởng là động cơ thúc đẩy sản xuất
Lý thuyết "quản lý hành chính - tổ chức"
- Henry Fayol (Pháp), Max Weber (Đức),...
- Các chức năng quản lý: POSDCORB
P: Planning - Lập kế hoạch
O: Organizing - tổ chức (xác định phân cấp quản lý)
S: Staffing - quản lý nhân sự
D: Directing - Chỉ đạo
CO: coordinating - Phối hợp (=>họp)
R: Reviewing - Kiểm tra
B: Budgeting - Tài chính, ngân sách
- Các nguyên tắc quản lý
- Các nguyên tắc ra quyết định
- Coi trọng mối quan hệ con người
- Xem xét quản lý trên quan điểm tâm lý học
- Năng suất làm việc phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố tâm lý, xã hội của đối tượng quản lý
- Người quản lý tìm cách gia tăng sự thoả mãn tâm lý và nhu cầu tinh thần của nhân viên
- Coi trọng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong tổ chức
- Cố gắng áp dụng các bộ môn khoa học khác phục vụ cho quản lý
- Không coi trọng các yếu tố tâm lý, xã hội
- Các bộ môn khoa học được áp dụng cho quản lý: Lý thuyết hệ tthống, lý thuyết xác suất, lý thuyết thống kê, lý thuyết chọn mẫu, lý thuyết mô phỏng, lý thuyết xếp hàng, lý thuyết quyết định, tin học
Ví dụ về một mô hình mới quản lý nhà máy, doanh nghiệp của Nhật
| Nhật | Châu Âu |
| - Làm việc suốt đời | - Làm việc theo hợp đồng, có thời hạn |
| - Đánh giá và đề bạt chậm | - Đánh giá và đề bạt nhanh |
| - Công nhân đa năng | - Công nhân được chuyên môn hoá |
| - Cơ chế kiểm tra gián tiếp | - Cơ chế kiểm tra trực tiếp |
| - Quyết định tập thể | - Quyết định cá nhân |
| - Trách nhiệm tập thể | - Trách nhiệm cá nhân |
| - Quyền lợi toàn cục | - Quyền lợi riêng |
Tư duy về quản lí theo dự án phát triển mạnh trong thời kì phổ cập công nghệ thông tin, khi mà môi trường kinh tế trở thành toàn cầu và mang tính biến chuyển không ngừng.
