Phân tích vẻ đẹp của người Hà Nội qua nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội của nhà văn Nguyễn Khải

Đề bài: Phân tích vẻ đẹp của người Hà Nội qua nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội của nhà văn Nguyễn Khải Bài làm Hà Nội không chỉ là Thủ đô của nước ta, nó còn là một nét văn hóa. Các tác phẩm văn học và nghệ thuật viết về Hà Nội rất nhiều và thời kỳ nào cũng có. Thế hệ người cầm bút viết về Hà Nội, con người Hà Nội và lối sống Hà Nội chắc chắn có Nguyễn Khải với truyện ngắn "Một người Hà Nội" nổi tiếng. Đúng như nhan đề của truyện. Nội dung ...

Đề bài:

Bài làm

Hà Nội không chỉ là Thủ đô của nước ta, nó còn là một nét văn hóa. Các tác phẩm văn học và nghệ thuật viết về Hà Nội rất nhiều và thời kỳ nào cũng có. Thế hệ người cầm bút viết về Hà Nội, con người Hà Nội và lối sống Hà Nội chắc chắn có Nguyễn Khải với truyện ngắn "Một người Hà Nội" nổi tiếng. Đúng như nhan đề của truyện. Nội dung câu truyện xoay quanh một nhân vật chính: cô Hiền. Cô là đại diện tiêu biểu cho vẻ đẹp của người Hà Nội: nền nã, khôn khéo, tự trọng.

Cô Hiền xuất thân trong một gia đình giàu có lương thiện: mẹ buôn nước mắm, bố đỗ tú tài, mê văn thơ và dạy con cái theo khuôn phép làm quan. Cô Hiền rất xinh đẹp, thông minh, sở hữu một xa lông văn học. Cô Hiền luôn bị mọi người chê là tư sản. Họ vẫn đinh ninh cô phải thuộc giai cấp tư sản vì "cô có gương mặt đặc biệt là tư sản, càng già lại càng rõ". Cô cũng biết điều đó nhưng cô luôn chắc chắn, cô không phải là tư sản bởi cô "không bóc lột ai cả thì làm sao thành tư sản được". "Cửa hàng của cô chỉ bán có một thứ: hoa  giấy, các loại hoa giấy và các lẵng hoa đan bằng tre, thêm ít bưu ảnh và sổ tay kỉ niệm". 

Cô Hiền là người đàn bà có đầu óc rất thực tế, "không có lòng tự ái, sự ganh đua, thói thời thượng chen vô". "Không có cả sự lãng mạn hay mơ mộng vớ vẩn. Đã tính là làm, đã làm là không thèm để ý đến những đàm tiếu của thiên hạ". Đối với cô "người đàn bà không là nội tướng thì cái gia đình ấy cũng chả ra sao". Cô luôn quan niệm, đã là người Hà Nội "thì cách đi đứng, nói năng phải có chuẩn, không được sống tùy tiện buông tuồng". Đối với việc nước, cô không hề tỏ rõ thái độ ủng hộ nhiệt tình nhưng cũng không hề ngăn cản mà dĩ hòa vi ý. Các con cô muốn đi tòng quân, cô để cho chúng đi, không ý kiến một điều gì. Cô nói: "Tao cũng muốn được sống bình đẳng với các bà mẹ khác, hoặc sống cả, hoặc chết cả, vui lẻ có hay hớm gì". Đó chính là sự khôn khéo của cô trong việc tính toán việc nhà việc nước.

Nhiều năm trôi qua, cô Hiền đã yếu nhiều, đã già hẳn, ngoài bảy mươi tuổi rồi còn gì, nhưng cô vẫn là người của hôm nay, một người Hà Nội của hôm nay, thuần túy Hà Nội, không pha trộn. Bà già vẫn giỏi quá, bà khiêm tốn và rộng lượng quá. Cách suy nghĩ, cách ứng xử của cô trong từng thời đại của đất nước thực sự là rất khôn khéo. Cô thức thời. Biết như thế nào vừa có lợi cho mình mà không hại đến người khác. Khi nghe những lời than phiền của nhân vật "tôi" về Hà Nội, cô không bình luận một lời nào về những nhận xét đó. Cô chỉ than thở, tiếc cho những gì đã qua. Cô cho rằng Hà Nội thời nào cũng đẹp, mỗi vẻ đẹp riêng cho mỗi lứa tuổi.

Một người như cô phải chết đi thật tiếc. Vẻ đẹp của cô như một hạt bụi vàng của Hà Nội. Nói như Nguyễn Khải, "những hạt bụi vàng lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội hãy mượn gió mà bay lên cho đất kinh kì chói sáng những ánh vàng". Tác giả muốn lưu giữ mãi những vẻ đẹp của người Hà Nội để nét đẹp ấy còn mãi.

"Một người Hà Nội" đã khép lại. Cô Hiền đã mang đến cho chúng ta một cái nhìn chân thực về con người Hà Nội trong thời kỳ chuyển giao, thời thế thay đổi. Với những nét đẹp nguyên chất Hà Nội, bạn đọc có thể hình dung những vẻ đẹp con người Hà Nội. Đồng thời cũng cảm nhận được tình yêu mà tác giả dành cho Hà Nội. Tình cảm của một người con Hà Nội hay xa quê.

Kim Oanh