Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Văn mẫu lớp 11

Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Văn mẫu lớp 11

Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Bài số 1

Xin được thắp một nén tâm hương tưởng nhớ, hai lần tưởng nhớ, tưởng nhớ người anh hùng liệt sĩ, tưởng nhớ nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu.

Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Bài số 2

Văn tế nghĩa sĩ cần Giuộc là đỉnh cao sáng tác của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu và cũng là tác phẩm biểu hiện tập trung nhất, sâu sắc nhất tư tưởng yêu nước, thương dân của ông. Với lòng thương cảm và khâm phục chân thành, nhà thơ đã dựng nên một tượng đài nghệ thuật bất hủ về người anh hùng nghĩa sĩ nông dân trong thời kì lịch sử chiến đấu chống ngoại xâm của dân tộc. Có thể nói bài Văn tế là khúc ca bi tráng về người nghĩa sĩ nông dân dám xả thân vì sự sống còn của đất nước.

Vẻ đẹp đầu tiên ở họ là tinh thần tự nguyện đánh giặc, vốn là những người dân cày quanh năm côi cút làm ăn, điều lo toan hằng ngày của họ là làm sao cho đủ ăn đủ mặc, đừng đói khổ, rách rưới. Họ biết thân phận mình là hèn mọn trong xã hội, ngoài sưu thuế phài nộp cho đủ, họ đâu dám nghĩ đến công to việc lớn. Quốc gia đại sự là của vua quan và triều đình. Vậy mà giờ đây, giặc Lang Sa tràn sang cướp nước, gieo rắc tanh hôi (tinh chiên) đã ba năm mà mặt mũi quan quân chẳng thấy ở đâu, có chăng nữa thì chi là lũ hèn nhát chạy dài. Cảnh tượng ấy khiến họ không thể bưng tai bịt mắt làm ngơ. Lòng yêu nước hun đúc từ nghìn xưa trong huyết quản sôi sục, họ tự nguyện đứng lên đánh giặc:

Nào đợi ai đòi ai bắt, phen này xin ra sức đoạn kình; chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.

Họ nhận về mình công việc cực kì khó khăn, to lớn: đoạn kình, bộ hổ, tức là đánh lại quân giặc mạnh hơn mình gấp bao lần.

Vẻ đẹp tinh thần của họ là dám đánh, dám hi sinh; một lòng xin ra sức, ra tay, cống hiến sức mình cho Tổ quốc. Tịnh thần dám đánh, dám hi sinh ấy càng đẹp biết bao nhiêu khi họ chi là những người dân ấp dân lân, tự liên kết thành đội ngũ để chiến đấu chứ không phải là quân lính của triều đình. Từ cửa nếp nhà tranh của mình, họ xông thẳng vào trận, không hề được luyện tập mảy may. Tỉnh thần ấy lại thêm lớn lao khi nhìn vào vũ khí trong tay họ. Có thể nói, trang bị sắc bén của họ chính là tấm lòng yêu nước và nghĩa lởn vì nước, chứ rơm con cúi, lưỡi dao phay, gậy tầm vông làm sao đem đối chọi được với súng song tâm, với tàu thiếc tàu đổng. Cái sắc bén, cái sức giết giặc của nó chi là ở trái tim, ở dũng khí của người cầm dao, cầm gậy vẻ đẹp của họ thật hào hùng, nhưng bên cạnh cái hào hùng ấy lại là nỗi đau, nỗi thương muốn rơi nước mắt!

Vậy mà ta hãy xem họ xung trận. Bao nhiêu lời văn là bấy nhiêu chất hùng ca, hừng hực khí phách, rực lửa chiến đấu của một trận đánh quyết liệt và anh dũng:

Hoả mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia; gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan hai nọ.

Kẻ đâm ngang, người chém ngược, làm cho mã tà ma ni hồn kinh , bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu sắt tàu đồng súng nổ.

Quả là tuyệt vời! Ai đó đã dùng một cách nói rất đắc (chứ không phải đắt) là hình tượng người nghĩa sĩ nông dân cực nhọc, nghèo khó đã hiện lên thành một hình ảnh anh hùng lồng lộng giữa chiến trường, làm chủ trận chiến, áp đảo tất cả. Lưỡi dao phay, ngọn tầm vông của họ đâm ngang chém ngược, tung hoành, hiên ngang chiếm lĩnh cả không gian trận địa, làm cho giặc hồn kinh phách lạc. Tiếng hè, tiếng ó của họ át cả tiếng đại bác của tàu thiếc tàu đồng. Rơm con cúi, lưỡi dao phay cũng đốt xong đồn giặc, cũng chém rớt đầu quan hai giặc. Đoạn văn đầy những động từ, những cụm động từ miêu tả hành động mãnh liệt, hào khí bừng bừng. Trước những con người anh hùng ấy, quân giặc hung dữ với súng đạn nghênh ngang đều như co rúm lại, thấp bé, tồi tàn đến thảm hại. Có thể nói hình bóng người nghĩa sĩ nông dân cần Giuộc nổi lên trên nền trời rực lửa, sừng sững như một tượng đài kì vĩ.

Cảm xúc chủ đạo của bài Văn tế là cảm xúc bi tráng, lời văn rắn rỏi, âm điệu sồi sục, dồn dập. Nghệ thuật đối đã phát huy hiệu quả cao nhất của nó. Tất cả hợp thành một âm hưởng chiến trận hào hùng, phấn khích của một thiên anh hùng ca tuyệt diệu. Ngòi bút tác giả hoàn toàn xứng đáng với hành động cao cả của người nghĩa sĩ nông dân, với những tư tưởng cực kì lớn lao mà tác giả đã phát hiện ra trong hành động tự nguyện giết giặc cứu nước của họ.
Gần ba chục nghĩa sĩ nông dân bỏ mình trong cuộc chiến đấu ác liệt và không cân sức. Cái chết bi tráng của họ khiến thiên nhiên và con người thảy đều thương tiếc: Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ hai hàng lụy nhỏ. Người chết v) đất nước, vì dân tộc, hỏi làm sao không xúc động đến đồng bào, non nước ?!

Tượng đài nghệ thuật về người nghĩa sĩ nông dân mang tính chất bi tráng. Nó được dựng lên trong nước mắt, trong tiếng khóc thống thiết của nhà thơ và của nhân dân. Đây là thành cồng nghệ thuật xuất sắc của nhà thơ mù yêu nước Nguyễn Đình Chiểu. Bài Văn tế như một tấm bia, một cái mốc, một tượng đài vinh quang về người nông dân Nam Bộ anh hùng, về nhân dân lao động muôn thuỏ sáng ngời.

Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Bài số 3

Nguyễn Đình Chiểu là một trong những nhà văn, nhà thơ nổi tiếng của nên văn học Việt Nam. Song cuộc đời ông không hề êm đẹp, năm 1849 ông phải bỏ thi để về chịu tang mẹ. Trên đường đi ông bị đau mắt rồi bị mù, về sau ông ra dạy học và bốc thuốc cho dân, cuối cùng tham gia chống Pháp. Chắc bởi có nhiều thời gian ở gần người dân nói chung và nông dân nói riêng nên ông thấu hiểu sự khổ cực, vất vả nhưng lại mang vẻ đẹp bi tráng, sẵn sàng hi sinh vì dân tộc của nông dân Nam bộ mà ông đã viết nên một trang văn hào kiệt“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”  theo yêu cầu của Đỗ Quang.

Bài tế gồm bốn phần: Lung khởi, thích thực, ai vãn và kết. Với bố cục như vậy, Nguyễn Đình Chiểu dựng lên trong mắt người đọc, người nghe một bức tượng đài bất tử về người nông dân.

Ở phần lung khởi, Nguyễn Đình Chiểu đã nêu lên lí lẽ sống chết. Đó là đứng lên chống lại ngoại xâm bởi súng giặc làm đất rền,còn lòng dân thì trời sẽ tỏ. Bằng phép đối, ông đã  nói lên sự căm phẫn của nhân dân trước việc nước nhà bị xâm lăng. Bên cạnh đó, ông còn so sánh cái danh về việc làm ruộng và đánh giặc việc bỏ sức mười năm dở công vỡ ruộng, đối với một trận đánh tây, và cái danh mang lại của mười năm chưa thể nào nối như phao của trận đánh tây đó, danh tiếng hào hùng vang xa như tiếng mõ vang. Hào hùng, khí thế.

 Cũng bởi lẽ sống chết đó, cùng với lòng yêu nước và sự căm thù giặc, căm thù những thói mọi nó giống như kiểu nhà nông ghét cỏ và sự phẫn nộ đó tột độ đến mức muốn ăn gan, muốn cắn cổ bọn giặc ngoại và một nỗi thấu hiểu “nước mất, nhà tan” làm sục sôi và giai cấp nông dân đã đứng lên khởi nghĩa. Đó là những người nông dân côi cút làm ăn trước giờ chuyên cuốc,chuyên  cày, bừa,còn việc quân sự như tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, họ chưa từng ngó lấy, chưa từng nhìn ấy thế mà nào phải đợi ai đến, ai bắt,họ đã tự xin ra sức đoạn kình đấu tranh tự nguyện ngay cả khi chưa trở thành người lính. Họ là những người nông dân dũng cảm, chiến đấu không màng sống chết với hình ảnh hùng dũng không ngại sắt thép đang chĩa ra mà đạp rào lướt tới, coi giặc như không hiện hữu; không biết  sợ thằng Tây nào đang  bắn những đạn nhỏ đạn to,mà xô cửa xông vào liều mình với tất cả nhưng như chẳng có. Mặc dù vũ khí của họ rất thô sơ chỉ là ngọn tầm vông, những chi nài, dao tu, nón gõ nhưng vẫn lao vào địch mà đâm ngang, chém ngược, làm cho mã tà ma ní hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kê tàu thiếc, tàu đồng súng nổ. Họ chiến đấu vì tổ quốc, vì dân tộc nên sẵn sàng bỏ lại gia đình của riêng. Đây chính là nội dung của phần thích thực.

Trong phần ai văn, Nguyễn Đình Chiểu thể hiện lòng tiếc thương đối với những người nông dân mang vẻ đẹp bi tráng và lòng yêu nước bất khuất  không sợ hi sinh, trong cuộc chiến Cần Giuộc. “Một giấc sa trường rằng chữ hạnh, nào hay da ngựa bọc thây; trăm năm âm phủ ấy chữ quy, nào đợi gươm hùm treo mô” , bởi thế “già, trẻ hai hàng lụy nhỏ”, “mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn kia leo lét trong lều”, “vợ yêu chạy tìm chồng”. Đó là sự sót xa, đau khổ, thương tình đối với các chiến sĩ của Nguyễn Đình Chiểu nói riêng và toàn thể nhân dân Cần Giuộc nói chung.

Đối với phần kết, một lần nữa tác giả nhấn mạnh việc sống ở đời thì phải thờ vua, giặc đến thì phải ra sức bảo vệ nước nhà như những nghĩa sĩ Cần Giuộc. Những nghĩa sĩ dù đã hi sinh vẫn sẽ mãi tiếp bước cùng dân tộc trong công cuộc gìn giữ đất nước.

Tóm lại, văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu là tiếng khóc bi tráng của một thời kì lịch sử đau thương nhưng vĩ đại của dân tộc, là bức tường đai bất tử về những người nông dân Cần Giuộc nói riêng và toàn thể người dân Nam Bộ nói chung đã dũng cảm chiến đấu hi sinh vì đất nước trong thời chiến. Bài văn cũng là một thành tựu xuất sắc về nghệ thuật tạo hình tượng nhân vật kết hợp nhuần nhuyễn chất trữ tình và tính hiện thực; ngôn ngữ bình dị, trong sáng, và sinh động.

Phân tích bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc – Bài số 4

Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn xuất sắc của nền văn học Việt Nam, ông được coi là ngôi sao sáng của nền văn học nước nhà, với tinh thần của chủ nghĩa nhân văn ông đã sáng tác nên rất nhiều những tác phẩm hay, trong đó nổi bật lên đó là tác phẩm Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc.

Trong tác phẩm nhà văn đã miêu tả được hình tượng những người nông dân, vất vả, họ chỉ là những người áo vải, chỉ là những người nông dân, với vẻ đẹp hình thức là: “ ngoài cật có một manh áo vải, trong tay một ngọn tầm vông”. Những người mong manh, chỉ có manh áo vải, trong tay có một ngọn tầm vông, đó là những con người bình dị, chất phác, những con người nghèo khổ, nhưng vẻ đẹp trong tâm hồn của họ vẫn luôn bừng sáng. Với ngoại hình bên ngoài chỉ là những người có tầm vóc chất phác, nhẹ nhàng, nhưng ý chí trong con người họ thì không có gì có thể so sánh được, những nỗi vất vả đang dần hàn gắn, và in sâu trong tâm hồn của những người nghĩa sĩ.

Cuộc sống khó khăn, nhưng họ vẫn là những người lao động rất chăm chỉ, không quản ngại khó khăn mà phấn đấu hơn trong cuộc sống, những nghĩa sĩ dũng mãnh. Trong tình yêu với quê hương đất nước thì họ là những con người rất dịu dàng, khiêm nhường, và thể hiện một tình cảm chân thành đối với quê hương. Nhưng tình yêu đó có thể đối chiếu với sự căm thù của họ đối với quân xâm lược, từ tinh thần gan góc, chiến đấu anh dũng, họ thể hiện niềm căm thù trước những kẻ thù đang dần xâm chiếm lấy đất nước.

Những người áo vải vẫn luôn kiên cường, vượt lên chính mình để bảo vệ cho đất nước. Họ là những người giản dị, mộc mạc, những manh áo vải, những ngọn tầm vông là những công cụ mà họ dùng để lao động và kiếm sống hàng ngày, nhưng đối với kẻ thù thì đó lại là vũ khí. Có thể thấy sự đối lập ngay cả trong vũ khí của những nghĩa sĩ Cần Giuộc với kẻ thù, trang bị vũ khí của kẻ thù là những vật sắc nhọn, là dao, kiếm, là những vật rất sắc nhọn, nhưng của những người chiến sĩ của chúng ta lại là những ngọn tầm vông. Có thể thấy không phải vì những điều đó mà người chiến sĩ của chúng ta nản chí hay lo sợ, họ vẫn nâng cao hành động của mình đối với đất nước, tinh thần quật cường, quật khởi vẫn luôn được nâng cao.

Những người chiến sĩ cần Giuộc còn là những người luôn yêu thương cho dân tộc, và đồng bào, họ căm thù kẻ thù, muốn tới ăn gan, uống lốp, sự căm thù đó đã đẩy đến tận cùng của sự căm phẫn, những người đã hy sinh vì đất nước, dành trọn cả cuộc đời cho dân tộc, chính vì thế, tinh thần của những người chiến sĩ cách mạng luôn được tác giả đề cao.

Với chủ nghĩa nhân văn sâu sắc, tác giả cũng đã thể hiện sự đồng cảm sâu sắc cho số phận của những người chiến sĩ Cần Giuộc, những người phải nằm lại nơi chiến trường, bỏ lại phía sau bao nhiêu luyến tiếc chưa thực hiện được, bỏ lại vợ con ở quê nhà, ra đi không một lời từ biệt. Dám xả thân vì đất nước, đặt trọn niềm tin cho đất nước. Luôn nêu cao tinh thần chiến đấu vì cách mạng, vì dân dân, “dẫu cho trăm thân ta nát ngoài đồng cỏ, nghìn xác ta bọc trong da ngựa ta cũng vui lòng”, sự căm thù cũng như lòng căm thù trong bài thơ trên của Lý Thường Kiệt.

Với ngôn ngữ giản dị, tác giả đã bộc lộ được những thành công lớn lao trong tác phẩm này, ngôn ngữ giản dị, trong sáng, với những ngôn ngữ đời thường và gần gũi, hình tượng người chiến sĩ Cần Giuộc hiện lên thật sâu sắc, sinh động trong tâm hồn của người đọc, với lời văn đầy cảm xúc, hình tượng của những người chiến sĩ Cần Giuộc hiện lên thật sâu sắc, nó gợi lại cho người đọc nhiều cảm xúc.

Cũng như sự xót thương sâu sắc cho những người chiến sĩ đã hy sinh, bài văn của Nguyễn Đình Chiểu đã đi vào lịch sử, nó như một bài văn tế nói về sự mất mát hy sinh của những người chiến sĩ cách mạng, những con người một lòng hướng về tổ quốc, không quản ngại nguy hiểm khó khăn, họ vẫn vượt qua được tất cả những rào cản để nâng cao được tinh thần anh dũng của mình.

Tác phẩm đã để lại cho người đọc nhiều xúc cảm, trước hình tượng người chiến sĩ Cần Giuộc từ những cái đơn giản nhất, hình mẫu về ngoại hình, trang phục hay đến những phương tiện mà những người chiến sĩ dùng để tự vệ, chiến đấu cho chính mình. Sự giản dị mộc mạc đã để lại cho chúng ta nhiều cảm xúc, biết ơn, quý trọng những công lao mà những người chiến sĩ đang dành cho dân tộc.

Tác phẩm khép lại với những hào hùng bi tráng, một bài văn tế đầy cảm xúc, và mang lại nhiều dấu ấn trong lòng người đọc.

Vũ Hường tổng hợp

Từ khóa tìm kiếm

• Phân tích phần lưng khỏi góp phần thiết thực của bài văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
• tiếng khóc trong văn tế nghĩa sĩ cần giuộc và tiếng khóc đau thương mà lớn lao cao cả điều đó thể hiện qua phần ai vãn như thế nào
• mo bai van te
• phan tich bai van te nghi si lop 11 kho tang van mau
• phan tich bai van te nghia si can giuoc 11
• Phân tich tac phân văn tê nghia si can giuoc cua nguyên dinh chieu