Những nội dung cơ bản của tổ chức lao động khoa học

Dân số trong độ tuổi lao động.

Để có thể sống và phát triển, con người phải tiêu dùng một lượng của cải nhất định dưới nhiều dạng như: lương thực, thực phẩm, vải vóc, nhà cửa, phương tiện thông tin liên lạc... những tư liệu sinh hoạt này không phải là quà tặng của tự nhiên mà ro con người sáng tạo ra thông qua quá trình lao động. Tuy vậy không phải toàn bộ dân số tham gia vào quá trình sản xuất mà chỉ một bộ phận có đủ sức khoẻ và trí tuệ mà thôi. Khả năng đó chỉ gắn với một giới hạn tuổi nhất định, gọi là "độ tuổi lao động". Một số nước quy định "độ tuổi lao động" đối với nam từ 15 đến 64 tuổi, một số nước khác lại từ 15 đến 59 tuổi, thậm chí từ 10 đến 59 tuổi tuỳ theo trình độ phát triển về thể lực cũng như trí lực của người dân mỗi nước và nhu cầu về lao động của nước họ. Đối với lao động nữ giới hạn trên về độ tuổi lao động thường ngắn hơn. Hiện nay bộ luật Lao động của nước Việt nam ban hành năm 1994 quy định về "độ tuổi lao động" nam từ đủ 15 đến 60 tuổi, nữ đủ từ 15 đến 55 tuổi. Tuy nhiên không phải mọi người trong độ tuổi lao động đều tham gia hoạt động kinh tế. Việc quy đổi người trên và dưới độ tuổi lao động thành người lao động như sau: cứ hai người trên tuổi lao động được tính bằng một người lao động, ba người dưới độ tuổi lao động được tính bằng một người trong độ tuổi lao động.

Dân số hoạt động kinh tế.

Trong nghiên cứu nguồn lao động, các thuật ngữ sau đây được sử dụng theo nghĩa tương tự: Lực lượng lao động, dân số làm việc và "dân số hoạt động kinh tế" thông thường, người ta phải chia dân số thành hai khối lớn: Một khối là những người tích cực với các hoạt động kinh tế. Khuyến nghị của Liên hợp quốc đối với các cuộc điều tra dân số, hai bộ phận này được tách bạch như sau: Dân số hoạt động kinh tế bao gồm tất cả những người không phân biệt giới, có thể cung cấp sức lao động cho các hoạt động sản xuất ra các hàng hoá kinh tế hoặc các hoạt động trong lĩnh vực hoạt động dân sự hopặc những người hoạt động trong lĩnh vực vũ trang; khi phân tích số liệu, nhóm người làm việc trong lĩnh vực vũ trang có thể tách riêng không tính vào "lực lượng lao động". Như thế, lực lượng nhân sự bao gồm:

- Những người đang có việc làm: Là những người làm việc trong khoảng thời gian xác định trong cuộc điều tra, kể cả làm việc cho gia đình được trả công hoặc tạm thời nghỉ việc do ốm đau, tai nạn, tranh chấp lao động hoặc nghỉ lễ hoặc ngừng việc tạm thời do thời tiết xấu, trục trặc dây truyền sản xuất...

- Không có việc làm, thất nghiệp: Gồm những người trong khoảng thời gian xác định của cuộc điều tra không có việc làm. Nó cũng bao gồm cả những người trước đó không tìm được việc làm vì lý do ốm đau, tai nạn tạm thời mà họ không có thoả thuận sẽ bắt đầu công việc mới ngay sau khoảng thời gian xác định ở trên, hoặc họ tạm thời nghỉ hoặc nghỉ không có thời hạn mà không được trả công ở những nơi mà cơ hội kiếm việc làm rất hạn hẹp. Khối thất nghiệp cũng bao gồm những người không có việc làm, có khả năng lao động mặc dù họ không tích cực kiếm việc làm vì họ tin rằng không có cơ hội làm việc nào mở ra đối với họ.

Dân số không hoạt động kinh tế.

Khối này bao gồm các nhóm sau:

Người làm việc nhà: Bao gồm những người không phân biệt giới tính, không thuộc dân số hoạt động kinh tế, tham gia vào các hoạt động trong phạm vi gia đình của chính họ. Ví dụ người làm việc nội trợ hoặc trông nom nhà cửa con cái (những người được thuê giúp việc nhà có trả công thì lại được coi là có hoạt động kinh tế).

- Học sinh, sinh viên: Bao gồm tất cả mọi người không phân biệt giới tính đang tham gia học tập thường xuyên, không kể trường công trường tư hay các khoá huấn luyện ở bất kỳ cấp giáo dục nào.

- Người hưởng lợi tức, hưởng thu nhập mà không làm việc. Bao gồm tất cả những người không phân biệt giới tính, không thuộc khối dân số hoạt động kinh tế, nhưng thu nhập do đầu tư, do có tài sản cho thuê, do tiền bản quyền hay phát minh sáng chế, tiền tác giả, tiền lương hưu do các năm làm việc trước đó.

- Các người