Nghị luận xã hội về môn Lịch sử – Văn hay lớp 12

Nghị luận xã hội về môn Lịch sử – Bài làm 1

“Lịch sử là một thành phần mà thiếu nó thì không một ý thức dân tộc nào đứng vững được”, phải chăng vì thế mà “Hội thảo thực trạng dạy và học lịch sử…” vừa rồi đã thu hút sự chú ý của dư luận. Ngày 28/3/2008 hàng loạt tờ báo đưa tin về dự thảo này, báo động về điểm thi môn lịch sử.

Thực ra thì tiếng chuông cảnh báo không phải chỉ mới có hôm nay mà đã gióng lên từ rất lâu, song như một diễn giả đã phát biểu, nó đã rơi vào sự “im lặng đáng sợ” và “tất cả đều rơi vào quên lãng để đến hôm nay lại trở về điểm xuất phát”. Điểm xuất phát ấy, thật ra, đã được đặt ra từ mấy thập kỉ qua, đặc biệt là từ khi “Đổi mới”, đổi mới tư duy, trong đó có tư duy về lịch sử. Chuyện học sinh chán học sử cũng đã được nêu lên từ lâu, thể hiện rõ trong điểm thi môn này. Gần đây nhất, năm 2006 trong 4622 thí sinh thi vào Đại học Sư phạm Hà Nội, 655 thí sinh bị điểm “không” môn sử (chiếm 15%) và chỉ có 6 thí sinh đạt điểm 8 trở lên. Nếu tính gộp cả bốn trường đại học, trong đó có ba là sư phạm, nghĩa là trường đào tạo ra những người thầv dạy lịch sử, thì 58,5% thí sinh có điểm lịch sử từ 1 trở xuống. Thế rồi, năm 2007, có 150.234 thí sinh bị điểm từ 0 đến 4,5 điểm, chiếm tì lệ tới 95,74% tổng số thí sinh khối C, số bị điểm 0 gần 6000! 

Đã có nhiều phân tích sâu sắc trong hội thảo mà các báo đã đưa, trong đó, sự phê phán tập trung vào Bộ GD-ĐT. Chuyện ấy không oán tí nào. Song, nếu chỉ đổ hoàn toàn cho Bộ GD-ĐT thì liệu có thể giả quyết tận gốc vấn đề học sinh không thích học môn lịch sử không? Sách giáo khoa lịch sử có nhiều vấn đề, điều ấy Bộ GD-ĐT phải chịu trách nhiệm, thế còn những công trình nghiên cứu lịch sử chất lượng kém thì do ai chịu trách nhiệm? Chất lượng của công trình nghiên cứu lịch sử đã được xuất bản là điểm tựa để đảm bảo tính chính xác khoa học của sách giáo khoa lịch sử. Khi chất lượng ấy có vấn đề thì trách nhiệm thuộc về ai? Ai chỉ đạo xây dựng những công trình đó, trình độ khoa học và bản lĩnh của nhà sử học có ảnh hưởng gì đến chất lượng công trình lịch sử nước nhà hay không?

Chỉ xin nêu một vấn đề về tính trung thực lịch sử của những công trình nghiên cứu lịch sử đã được xuất bản và là điểm tựa của việc hình thành những sách giáo khoa sử. Một khi mà tính trung thực lịch sử của một số công trình đã đến với đông đảo công chúng chưa cao, điều mà phần lớn những nhà sử học có nhân cách đều biết, song cho đến nay, dường như vấn đề này vẫn chưa được đặt ra một cách sòng phẳng, nghiêm túc và minh bạch. Liệu rồi điều này có rơi vào “sự im lặng đáng sợ” hay không, vì xét cho kĩ, vấn đề nói trên với thực trạng dạy sử và học sử không thể tách rời nhau. Đương nhiên trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể, tính chân lí lịch sử sẽ phải được công bố như thế nào còn tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, song dù chưa công bố thì rồi tính chính xác khoa học của lịch sử sớm muộn gì cũng phải thể hiện ra. Vì vậy cùng với việc nâng cao chất lượng sách giáo khoa lịch sử, nâng cao trình độ dạy sử của người thầy và ý thức đối với việc học sử của học trò nhằm bồi dưỡng tình cảm yêu nước và tinh thần dân tộc cho thế hệ trẻ, phải đặt ra vấn đề chất lượng khoa học của các công trình nghiên cứu lịch sử mà ở đó, tính trung thực của tác giả công trình nhằm làm sáng tỏ chân lí lịch sử là điều có ý nghĩa rất quyết định, Ở đây, trình độ chuyên sâu và bản lĩnh của nhà sử học là điều mà xã hội trông chờ.

Phải chăng, không thể đặt bộ môn lịch sử riêng rẽ trong hệ thống kiến thức khoa học mà thế hệ trẻ cần được giáo dục, và hệ thống ấy nằm trong nền văn hoá dân tộc. Chỉ khi chúng ta suy ngẫm và hiểu ra được những gì đã hun đúc nên văn hoá Việt Nam, hình thành cốt cách con người Việt Nam, chúng ta mới hiểu rõ bộ môn khoa học lịch sử giữ một vị trí quyết định như thế nào trong nền văn hoá ấy. Bởi lẽ, văn hoá không phải là một hệ thống đóng kín những giá trị loại biệt mà là một tổng hợp đang phát triển của các thành tựu vật chất và tinh thần của một dân tộc. Văn hoá là một cấu trúc có bề sâu. Cuộc sống xã hội được phản chiếu ở bề mặt. Dưới bề mặt đó, văn hoá được phân chia theo những tầng khác nhau, thường tiềm ẩn và vô thức. Ở độ sâu này, ta thấy có một sự sắp xếp của các quy tắc văn hoá điều chỉnh bề mặt ở bên trên. Nói đến “sức mạnh văn hoá”, chính là nói đến sự tiềm ẩn và vô thức này nằm chìm trong đời sống của dân tộc. Chính cái đó làm nên ý thức dân tộc, tạo ra sức mạnh Việt Nam, ý thức và sức mạnh làm cho đất nước này, dân tộc này tồn tại và phát triển. Và, lịch sử là một thành phần mà thiếu nó thì không một ý thức dân tộc nào đứng vững được. Không có ý thức đó thì không thể có một nền văn hoá dân tộc và cũng chẳng thể nào xây dựng được một xã hội Việt Nam hiện đại và văn minh. 

Dòng chảy lịch sử là bất tận, nó tạo nên sức mạnh bất diệt của một dân tộc. Thế hệ trẻ Việt Nam phải được hiểu kĩ về dòng chảy bất tận đó, phải được tắm mình vào trong dòng chảy bất tận đó để tự hào về ông cha mình đã bao đời kiên cường, bất khuất dựng nước và giữ nước để trao lại cho thế hệ hôm nay giữ gìn và phát triển. Không có niềm tự hào về dân tộc, tự hào về nền văn hoá dân tộc sẽ không thể vững tin mà đến với thế giới. Ớ giai đoạn quá trình phát triển và hội nhập đi vào chiều sâu, càng phải nâng cao sự hiểu biết của thế hệ trẻ về lịch sử, hiểu rõ về ông cha mình, thấy ra được chỗ mạnh và chỗ yếu của dân tộc mình.

Trên ý nghĩa đó, việc dạy và học lịch sử, những công trình khoa học lịch sử chất lượng cao có tác động lớn đến việc đào tạo con người, con người Việt Nam hôm nay đang phải đối diện với những thách thức chưa từng có.

Quả thật, “môn lịch sử giữ vai trò quan trọng bậc nhất trong giáo dục chủ nghĩa yêu nước, các giá trị truyền thống và cách mạng, góp phần xây dựng nhân cách, bản lĩnh con người, giữ gìn bản sắc dân tộc”, như thư Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi hội thảo nói trên.

Nghị luận xã hội về môn Lịch sử – Bài làm 2

Bác Hồ từng nói “Dân ta phải biết sử ta/Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”. Quả đúng như vậy lịch sử có vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi người, mỗi thế hệ. Tuy nhiên có một thực tế đang buồn về môn Lịch sử trong các trường học. Cả học sinh và thầy cô giáo đều coi nhẹ bộ môn phụ này, và việc lơ là môn Lịch sử. Đây là điều đáng buồn của giáo dục Việt Nam ngày nay.

Lịch sử là môn học tái hiện lại lịch sử của Việt Nam và cả lịch sử thế giới để học sinh có thể nắm rõ ràng và khái quát nhất cội nguồn dân tộc, quá trình hình thành và phát triển của đất nước, sự hi sinh kiên cường bất khuất, mồ hôi và nước mắt của cha ông ta trong những cuộc kháng chiên. Lịch sử sẽ giúp cho các em học sinh hiểu rõ hơn về những gì mình đang được hưởng thụ bây giờ là do đâu, vì đâu mà có. Không phải tự nhiên, không phải vô tình, đó là cả một quá trình cố gắng không ngừng nghỉ. Đáng nhẽ ra lịch sử phải được học sinh hăng say tìm hiểu, vì mỗi sự kiện lịch sử đều rất thu hút. Nhưng ngược lại, học sinh thờ ơ với môn học này. Trong các kỳ thi Lịch sử khiến các em cảm thấy khó nhằn, không nuốt nổi. Là vì sao?

Trong cơ chế giáo dục, Lịch sử chưa bao giờ được xem là một môn chính như Toán, Văn, Anh. Thậm chí nó còn không bằng những môn như Hóa, Vật lý…Đáng buồn các em xem nhẹ những bài học trong sách giáo khoa, không hứng thú với nó khiến cho việc các em ngày càng hiểu lơ mơ lịch sử Việt Nam.

Môn lịch sử trong các trường học giống như “cái bóng” dật dờ, không được coi trong, hoặc khi nhắc đến thì các em bảo “đó là môn lý thuyết, có gì kiểm tra thì làm phao, học làm gì cho mệt người”.Thật là đáng buồn khi chính các em không hiểu được gốc gác của mình, của đất nước thì mai sau các em sẽ xây dựng đất nước từ đâu, xây dựng như thế nào? Môn học Lịch sử đúc rút rất nhiều bài học kinh nghiệm xương máu quý báu. Nếu không học thì có lẽ chúng ta sẽ dẫm phải vết xe đổ của quá khứ mà không biết. Đơn giản chúng ta không chịu học và tìm tòi lịch sử.

Hơn hết các bậc phụ huynh hiện nay luôn có xu hướng ép buộc và định hướng cho con mình theo học khối A, B, D, còn khối C thì mọi người chỉ chặc lưỡi rằng sau này khó xin việc, học làm gì, toàn nói suông. Chính tư tưởng và áp lực đó là một phần khiến cho bộ môn lịch sử càng ngày càng bị xem nhẹ, thậm chí coi thường.

Lịch sử là một bộ môn lý thuyết, không ai phủ định điều này nhưng chúng ta có biết khi nắm vững lịch sử sẽ có ích lợi gì hay không. Chúng ta sẽ tự hào về quốc gia mình đang sống, sẽ có kiến thức khi người khác hỏi về quá khứ, sẽ hiểu và trân trọng những gì cha ông ta đã gây dựng và hơn hết sẽ có ý thức để trở thành một người công dân tốt hơn. Đây là điều mà không phải ai cũng có thể nhận ra, vì họ đã không xem môn lịch sử là môn học chính.

Bởi vì không coi trọng nên trong các kì thi tốt nghiệp những năm qua, môn Lịch sử luôn là môn gây cản trở, gây khó khăn cho các em. Thậm chí con điểm 0 ở bộ môn này xuất hiện ngày càng nhiều, vì đơn giản các em không chịu học.

Có một điều đáng buồn hơn nữa, rất nhiều bạn thích tìm hiểu lịch sử của các nước khác như Trung Quốc, Hi Lạp, còn lịch sử Việt Nam thì không. Điều này thực sự bất công đối với kiến thức lịch sử nước nhà.

Tại các trường học, phương pháp dạy môn lịch sử còn chưa có tính sáng tạo, theo kiểu rập khuôn, giáo viên đọc và học sinh chép. Lịch sử là môn học thú vị khi cách dạy của giáo viên có sức hút. Các thầy cô giáo có thể tổ chức những giờ học ngoại khóa để các em học sinh đến các di tích lịch sử tìm hiểu nguồn gốc, hiệu quả sẽ rất tốt. Thầy cô giáo phải là những người yêu lịch sử, có cái nhìn mới mẻ về môn Lịch sử để truyền tải các em có chọn lọc, tinh túy nhất.

Bởi vậy Lịch sử đối với cả giáo viên và học sinh cần được nâng cao và đổi mới hơn nữa để tất cả chúng ta cùng có ý thức coi trọng Lịch sử. Để xứng đáng là một người công dân tốt và có ích cho xã hội. Để không phải xấu hổ khi lịch sử nước nhà mà không biết một điều gì.