Mộc nhĩ
Ngoài giá trị làm thực phẩm, mộc nhĩ còn có giá trị làm dược liệu. Nguyên liệu trồng mộc nhĩ rất sẵn, ngoài các cành gỗ tạp còn có thể dùng phương pháp trồng mộc nhĩ trong các túi màng mỏng với nguyên liệu là đủ các loại phụ phẩm của nông lâm nghiệp như mùn cưa, bột lõi ...
Ngoài giá trị làm thực phẩm, mộc nhĩ còn có giá trị làm dược liệu.
Nguyên liệu trồng mộc nhĩ rất sẵn, ngoài các cành gỗ tạp còn có thể dùng phương pháp trồng mộc nhĩ trong các túi màng mỏng với nguyên liệu là đủ các loại phụ phẩm của nông lâm nghiệp như mùn cưa, bột lõi ngô, bột thân sắn, vỏ hạt bông, rơm rạ cắt nhỏ.. Nếu mọi gia đình nông dân đều tranh thu những lúc nông nhàn để trồng mộc nhĩ thì chúng ta có thể có được một lượng hàng xuất khẩu rât lớn, chắc chắn có thể góp một phần vào việc xóa đói giảm nghèo ở các vùng nông thôn.
1. Chuẩn bị mùn cưa
Có nhiều loại mùn cưa khác nhau , tuy nhiên , không dùng mùn cưa mốc , mùn cưa của các loại cây có tinh dầu hoặc của các loại cây độc. Mùn cưa sau khi thu về , cần phơi khô để tránh ẩm mốc và phụn vụ việc sử dụng lâu dài.
Khi bắt đầu ủ mùn , cần phun nước để nâng độ ẩm lên 65-70%. Trộn thêm đạm u-rê hoặc đạm amon sunfat với tỷ lệ 0 , 5-1% và đường ca-rô với tỷ lệ 0 , 5 % so với trọng lượng khô của mùn cưa. Các chất này có nhiệm vụ xúc tác cho các hệ vi sinh vật hoạt động mạnh hơn. Ủ mùn cưa thành đống. Mỗi đống khoảng một tạ. Dưới đáy đống ủ nên lót một lớp nguyên liệu để dễ thoát nước như dát tre , nứa , cót... Nếu ủ ở ngoài hoàng thiên , nên có ni-lông che mưa. Sau khi ủ 15-20 tháng , đảo đống ủ một lần. Thời gian ủ 30-45 ngày. Sau đó cho mùn cưa vào các bao hoặc cho ngay vào các túi ni-lông , chịu nhiệt , khoảng 1-1 , 5 kg mùn cưa/túi.Sau đó đưa các túi đó vào nồi hấp cách thủy để diệt tất thảy các loại bào thần , vi sinh vật trong đó. Phương hướng đơn giản nhất là hấp trong các thùng phuy. Thời gian hấp kéo dài 3-4 giờ kể từ lúc nhiệt độ trong lớp nguyên liệu lên tới 95- 100 độ C.
2. Cấy giống và ươm
Sau khi đã hâm , lấy mùn cưa ra , để nguội rồi san ra các túi ny-lon. Mỗi túi 1 - 1 , 5 kg và bắt đầu cấy giống. Giống cần mua tại cơ sở tin cẩn.
Dùng que sắt khều giống từ túi ni-lông ra khỏi túi nilon , trải đều trên bề mặt các túi mùn cưa. Tỷ lệ giống cấy là 100 kg mùn cưa cần bốn kg giống mộc nhĩ , dùng dây buộc miệng túi lại để ươm. Có khả năng làm 4 - 5 tầng ươm trên một dàn và mỗi tầng cách nhau 60 cm. Kiểu dàn giống như dàn giữ khoai tây. Nhiệt độ thích hợp là 25 – 32 độ C. Thời gian ươm 20-25 ngày. Ta sẽ thấy các sợi nấm mầu trắng lan dần từ trên xuống. Khi nào các sợi trắng lan gần kín đáy thì kích thích cho mộc nhĩ mọc ra. Dùng dao sắc rạch bốn , năm đường xung quanh túi ni-lông. Mỗi đường rạch dài 4-6 cm. Chỉ sau khoảng một tuần là mộc nhĩ sẽ mọc tại các điểm rạch đó.
3. Chăm nom sau trồng và thu hái
Khi mộc nhĩ bắt đầu mọc , phải tưới nước sạch , nước ăn hàng tháng , mỗi lần tưới 2 -3 lần , ( không mở miệng túi để tưới nước vào trong vì sẽ làm túi sũng nước thuốc ). Cách tưới tốt nhất là dùng bình bơm và phun sương lên mặt túi. Hạt nước nho nhỏ , đều sẽ tạo ẩm cho cả khu vực ấn độ dương bề mặt túi và ngấm dần qua vết rạch để vào túi. Lượng nước tưới nhiều hay ít phụ thuộc vào thời tiết. Sau vài tháng , mộc nhĩ đã Đạt tới khối lượng tối đa thì thu hoạch. Hái cả cụm mộc nhĩ và sau đó Chia ra riêng biệt. Tránh làm dập nát cánh mộc nhĩ. Ðem rửa sạch và phơi khô.
Có một kinh nghiệm dân gian là muốn cánh mộc nhĩ có mầu nâu hồng thì sau khi rửa sạch , ngâm chúng vào chậu nước với một ít mảnh vỏ quýt , vỏ cam. Ngâm một đêm. Hôm sau vớt ra , phơi khô.
Thời kì thu hoạch kéo dài 25 - 30 ngày. Mỗi tuần thu hái một lần.
Nâm, bệnh hại
Trong quá trình trồng mộc nhĩ bằng mùn cưa thường xuất hiện một số bệnh như mốc xanh, mốc vàng hoa cau hay mốc đen. Các loại mốc này phát triển đồng thời cùng với sợi nấm. Chúng có khả năng làm chết hoàn toàn sợi nấm giống.
Nấm mực thường xuất hiện trong túi ni-lông và cạnh tranh chất dinh dưỡng của nấm mộc nhĩ. Nguyên nhân của nguồn bệnh từ nấm do chọn lựa và xử lý nhiệt cho nguồn nguyên liệu chưa tốt. Ngoài ra, độ ẩm trong túi quá cao cũng dễ bị bệnh.
Ðể phòng, chống các loại bệnh trên người nông dân phải hêt sức coi trọng khâu xử lý nguyên liệu, bảo đảm đủ nhiệt độ và đủ thời gian hấp. Nhà xưởng nơi trồng nấm phải được vệ sinh thường xuyên và giữ cho thoáng mát.