Lịch sử Nhật Bản thời kì chiến quốc (Sengoku period 1478-1605)
nguồn infernus9 -vnsharing.net Thời kì chiến quốc- Sengoku Jidai Đó là thời đại mà đất nước Nhật Bản bị chia cắt thành nhiều tỉnh nhỏ. Mỗi tỉnh được cai trị bởi một lãnh chúa gọi là Daimyo. Tuy đất nước vẫn có Thiên Hoàng nhưng không nắm quyền hành gì cả, mọi quyền hành đều về tay ...
nguồn infernus9-vnsharing.net
Thời kì chiến quốc- Sengoku Jidai
Đó là thời đại mà đất nước Nhật Bản bị chia cắt thành nhiều tỉnh nhỏ. Mỗi tỉnh được cai trị bởi một lãnh chúa gọi là Daimyo. Tuy đất nước vẫn có Thiên Hoàng nhưng không nắm quyền hành gì cả, mọi quyền hành đều về tay Shogun – Tương tự như thủ tướng hay tổng tư lệnh quân đội bây giờ.
Nhưng Shogun từ đâu mà ra ?
Thực sự trước đó, Thiên Hoàng nắm mọi quyền hành từ thời Asukanara(645-794) và cho đến thời Heian (794-1185). Nhưng vào năm 858 thời Heian, hoàng đế Kammu chết đã để lại nhi hoàng đế Seiwa lúc đó 5 tuổi, và tộc trưởng (người đứng đầu dòng họ) Fujiwara Yoshifusa (804-872) trở thành người thay thế hoàng đế Seiwa quản lý đất nước. Có thể nói Shogun bắt đầu từ khi đó. Dòng họ Fujiwara cai trị đến năm 1068 thì chuyển giao cho dòng họ khác, thời kì này cũng đã xảy ra nhiều cuộc nội chiến tranh giành lãnh thổ, và tước hiệu Shogun.
Đây là bản niên biểu các thời kì của Nhật Bản:
Asuka Nara (645-794)
Heian (794-1185)
Kamakura (1185-1333)
Muromachi (1334-1447)
Sengoku (1478-1605)
Edo (1603-1867)
Meiji và thế chiến (1868-1945)
Ngày nay
Nhật Bản được chia làm 4 đảo lớn: Honsu, Shikoku, Kyushu và Hokkaido nhưng chiến trường chính nằm ở Honsu.
Lịch sử Sengoku
Cuộc chiến Onin 1467-1477
Mặc dù thực tế các thế lực lãnh chúa (daimyo) đã xuất hiện từ trước thời điểm năm 1467, nhưng chính cuộc chiến Onin mới là sự đánh dấu chính thức bắt đầu của thời Sengoku. Nguyên nhân chiến tranh là do sự tranh giành quyền lực ở kinh đô Kyoto và hoàn toàn diễn ra trong nội thành Kyoto giữa 2 gia tộc Yamana (80000) và Hosokawa (85000). Kết quả của cuộc chiến chẳng quyết định được điều gì ngoại trừ khẳng định sự yếu kém của nhà Ashikaga, gia tộc shogun hiện thời của nước Nhật, đứng đầu là Ashikaga Yoshimasa. Và điều đó đã mở đường cho sự chiến tranh công khai giữa các gia tộc lớn của Nhật, vì dù sao đi nữa: ai sẽ ngăn họ được! Và thời Sengoku chính thúc bắt đầu vào năm 1478.
Các trận chiến quyết định vận mệnh của nước Nhật đều nằm trên Honshu, đảo chính của Nhật, nên ác trận chiến của nhà Shimazu, Otomo, Oba trên các đảo Kyusu, Shikoku hầu như ko đáng chú ý.
7 gia tộc hùng mạnh nhất của thời kỳ này là:
Shimazu
Mori
Takeda
Imagawa
Uesugi
Oda
Hojo
Oda Nobunaga
(1534-1582)
Nhà Oda là một trong những gia tộc có tham vọng trở thành Shogun trong thời này, và họ có họ hàng xa với nhà Taira, gia tộc đã thống trị Nhật Bản một thời gian dài dưới danh hiệu shogun. Bằng vị thế đó, đến đầu thời Sengoku (đánh dấu bằng cuộc chiến Onin) thì nhà Oda đang cai trị tỉnh Owari, miền trung Nhật, gần với Kinh Đô Kyoto.
Năm 1559, Oda Nobunaga lên đứng đầu nhà Oda, sau trận chiến với 2 người anh em của mình, đồng thời được sự phục vụ của một nông dân tên gọi Habashi Hideyoshi (nổi tiếng hơn với tên Toyotomi Hideyoshi-tướng quân thợ mộc), mặc dù sự xuất hiện của Hideyoshi mãi đến năm 1576 mới được ghi nhận trong sử sách, và cùng lúc đó, một tướng quân trẻ khác của nhà Matsudaira-daimyo của tỉnh Mikawa- là Motoyasu (sau được biết đến với tên gọi Tokugawa Ieyasu) xuất hiện và trở thành chư hầu của nhà Imagawa-Daimyo của tỉnh Totomi và Suruga- sau khi Imagawa Yoshimoto chinh phục Mikawa. 3 người này sẽ quyết định vận mệnh của Nhật Bản.
Với thế lực của mình hiện giờ, Yoshimoto quyết định tiến đánh kinh đô Kyoto để chiếm lấy danh hiệu Shogun, và ông đã huy động khoảng 20000-25000 quân, và sau khi nuốt gọn tỉnh Mikawa thì giữa Yoshimoto và Kyoto bây giờ chỉ còn có 2000 quân của Nobunaga. Và trận chiến Okehazama-kéo dài chỉ trong vài giờ- đã thay đổi cục diện của miền trung Nhật, với một mẹo lừa nhỏ, Nobunaga đã giết chết Imagawa Yoshimoto, đánh bại quân đội Imagawa. ko những vậy, Nobunaga còn có thêm một đồng minh hữu dụng khác là Masudaira Motoyasu-hay Tokugawa Ieyasu.
Ngay lập tức, miền trung Nhật trở thành giang sơn của nhà Oda, và Nobunaga có thể tiến vào kinh đô Kyoto nếu muốn. Nhưng Nobunaga ko làm vậy, mà ông ngay lập tức ký hoà ước với một daimyo láng giếng khác là nhà Asai ở tỉnh Omi, bằng cách gả em gái mình là Oichi cho Asai Nagamasa. Đồng thời tiến binh đánh bại láng giềng khác là nhà Saito nhân việc Saito Yoshitasu mới mất, việc tiêu diệt hoàn toàn nhà Saito được giao cho Habashi Hideyoshi và Hideyoshi đã hoàn thành vào năm 1568, thâu tỉnh Mino vào lãnh thổ nhà Oda, đổi tên lâu đài Inabayama thành Gifu để đóng dinh phủ tại đó.
Giờ đây, việc tiến vào Kyoto với Nobunaga chỉ còn vấn đề “cái cớ”, và điều này cũng đến với Nobunaga gần như ngay lập tức: Ashikaga Yoshiaki, em trai của Shogun Ashikaga Yoritemu bỏ trốn khỏi kinh đô sau khi anh mình bị nhà Miyoshi và Matsunaga ám sát để giành quyền thống trị kinh đô. Yoshiaki đã gặp Nobunaga vào năm 1567 để mượn quân tiến vào kinh đô trừ phản tặc, và hiển nhiên Nobunaga thực hiện diều này dễ dàng vào năm 1569. Nhưng thông minh một cách gian xảo, Nobunaga từ chối ngôi vị Shogun, mà lập Ashikaga Yoshiaki làm bù nhìn để thao túng. Có lẽ điểm khác biệt của Oda Nobunaga với những gia tộc khác như Miyoshi, Hosakawa, Matsunaga là Nobunaga ko nhắm vào ngôi vị Shogun,mà nhắm đến việc thống trị toàn Nhật Bản vì ngoài Nobunaga ra còn có Takeda Shingen, Uesugi Kenshin, Hojo Ujiyasu và Mori Motonari đang rất mạnh, hơn nữa còn có các thầy chùa cực đoan -Ikko Ikki- ngay Kaga và Kinai, bên sườn Kyoto. Vì vậy, phần còn lại của cuộc đời, Nobunaga dành hết sức để tiêu diệt các đối thủ còn lại, và việc này cũng ko wá khó với 2 trợ thủ đắc lực là Habashi Hideyoshi và Matsudaira Motoyasu (lúc này đã dùng tên Tokugawa Ieyasu).
Đầu tiên là sự chống đối của nhà Asakura ở tỉnh Echizen, và họ được sự hỗ trợ của em-vợ-của-Nobunaga: Asai Nagamasa, điều đó làm cho Nobunaga phải rút quân về vào năm 1570 để đánh trận chiến trên bờ sông Anegawa với hợp binh 2 nhà, một trận chiến dằng-co-nhưng-chiến-thắng của Nobunaga với sự trợ lực của Tokugawa Ieyasu.
Nhưng liên minh Asai-Asakura ko dễ từ bỏ việc loại Nobunaga khỏi Kyoto, họ lại đem quân đến một lần nữa vào năm 1571, lần này có sự trợ chiến của các thầy-chùa-chiến-binh (Ikko) của Honganji, Nagashima, Enryjakuji (trên núi Hiei), Negoroji.
Sự việc tồi tệ hơn nữa khi Takeda Shingen-con hổ xứ Kai- quyết định dẹp bỏ sự lằng nhằng giữa nhà Takeda với nhà Uesugi và nhà Hojo qua một bên, để tiến binh vào Kyoto, đoạt lấy danh hiệu Shogun. Lúc này Takeda Shingen là daimyo mạnh nhất nước Nhật với lãnh thổ gồm Kai, gần hết tỉnh Shinano, tỉnh Kozuke, Suruga, làm chủ miền Đông Bắc Nhật, cùng với sự mạnh mẽ của kỵ binh nhà Takeda.
Nobunaga hiển nhiên nhận thấy và ra tay ngay lập tức để ko cho quân địch kịp bao vây mình. Gần cuối năm 1571, Nobunaga tiến binh đến Enryakuji, bao vây và giết hết tất cả già trẻ lớn bé tìm thấy gần hay trog các ngôi chùa. Enryakuji trù phú trở thành bãi tha ma với hàng ngàn xác chết. Nhưng một cố gắng khác muốn biến Nagashima tương tự như vậy thất bại và Nobunaga rút về cầm cự, đem một đội binh nhỏ để chi viện cho Tokugawa Ieyasu đang đối đầu với Takeda Shingen.
20000 quân Takeda (đông gấp đôi và còn mạnh mẽ hơn nhờ ưu thế kỵ binh Takeda) bao vây thành Hamamatsu. Tokugawa Ieyasu có 2 chọn lựa: hoặc là cố thủ để cho Takeda vượt qua Mikawa và chịu sự thịnh nộ của Nobunaga, hoặc là tử chiến một trận với Takeda Shingen. Bất chấp sự khuyên bảo của tướng lĩnh, Tokugawa Ieyasu đã chọn cách thứ 2. Trận chiến trên đồng bằng Mikata (Mikata ga hara) ngoài thành Hamamatsu vào mùa đông năm 1572 là một trận chiến cù cưa và dai dẳng, thật bất ngờ là cả 2 bên cùng rút quân, ko hiểu nguyên nhân tại sao nhưng Ieyasu cũng đã hoàn thành nhiệm vụ cầm chân Takeda Shingen.
Shingen đem quân đến lần nữa vào mùa xuân 1573 nhưng ko may cho Shingen và nhà Takeda: Shingen bị trúng đạn và mất vào tháng Năm năm 1573, một thiệt hại nặng nề cho nhà Takeda và tin mừng với Nobunaga. Người ta đã kể rằng Uesugi Kenshin đã khóc thương và để tang cho kỳ phùng địch thủ của mình, người mà đụng độ ông 5 lần trên đồng bằng Kanawakajima.
Giờ đây tạm yên mặt bắc, Nobunaga tiến binh về Kyoto để xử trí shogun Ashikaga Yoshiaki, người đã gửi thư khích động một liên-minh-chống-Oda. Nobunaga lại đem binh đánh quân chống đối Ikko ở Nagashima và thất bại một lần nữa, điêunày làm cho Yoshiaki mừng rỡ và khởi binh chống lại Nobunaga. Ko may cho Yoshiaki, Nobunaga dường như đã biết trước và tháng Tám năm đó, thành trì của Yoshiaki bị hạ và vị shogun cuối cùng của nhà Ashikaga bị lưu đày. Từ đây, Nobunaga trở thành shogun tạm thời.
Trong 3 tháng cuối năm, Oda Nobunaga đem quân đánh bại Asakura Yoshikage, buộc ông ta phải tự sát. Đồng minh của Asakura thì có lẽ tốt hơn, Asai Nagamasa hứa giao trả em gái Nobunaga cùng 3 con của nàng rồi mới tự sát! Xong việc với 2 daimyo cuối cùng của trung Nhật, Nobunaga dùng thủy quân ngăn sông Nagashima, bao vây thành chính của quân Ikko và thiêu cháy nó: 20000 người cả quân Ikko lẫn thường dân đều chết! Mặc dù đây ko phải là cuộc tắm máu cuối cùng của Nobunaga nhưng nó được coi là kinh khiếp nhất cùng với cuộc đồ sát tại núi Hiei (Enryakuji).giờ đây, quân Nobunaga đã đủ đông để tiêu diệt hoàn toàn Ikko của Honganji, Kaga, và Echizen, đồng thời còn một trận chiến kinh hoàng tại Nagashino với nhà Takeda.
Takeda Katsuyori, con trai của Takeda Shingen, đem binh đến đánh lâu đài Nagashino và đã hứng một thất bại kinh hoàng. Katsuyori đã lệnh cho 13000 quân của mình xông vào 38000 quân Oda, đang nắm giữ vị trí cao và lại có hàng rào chắn. Đạo kỵ binh hùng mạnh của nhà Takeda đã bị bắn nát thành từng mảnh bởi 3000 lính súng hoả mai của Oda Nobunaga, số còn lại bị đội quân nông dân (Ashigaru) của Habashi Hideyoshi kết thúc. Katsuyori trốn khỏi trận chiến kịp thời, để lại hơn 10000 xác chết của quân Takeda. Nhà Takeda vẫn chưa bị tiêu diệt, nhưng ko còn đủ sức để gây rối cho Nobunaga nữa và họ bị tiêu diệt hoàn toàn vào năm 1582.
Trước đó năm 1580 và 1582, Nobunaga đã tiêu diệt hoàn toàn nhà Honganji và các ronin của tỉnh Iga.
Nhưng các thế lực đối địch của Nobunaga vẫn còn Uesugi Kenshin ở phương Bắc và Mori Terumoto ở phương Nam. Vào năm 1576, Nobunaga cho xây dựng lâu dài Azuchi bên hồ Biwa và năm 1577, ông phải đem quân chống cự với Uesugi Kenshin, lúc đó đã đem quân chiếm được Etshu và lấn tới Kaga. Trận chiến trên bờ sông Tedori đã cho thấy tài cầm quân của Kenshin ko thua gì Shingen và quân Oda đại bại. Kenshin rút về Echigo và định đem quân tiêu diệt Nobunaga vào năm sau nhưng điều đó ko bao giờ thành hiện thực vì vào ngày 13/4/1578, Uesugi Kenshin qua đời một cách bí ẩn-nhiều người cho rằng là nhờ sự “giúp đỡ” của Ninja nhà Oda, nhưng các học giả cho rằng ông mất do ung thư bao tử vì uống rượu wá nhiều. dù sao thì từ nay, Nobunaga chỉ còn một đối thủ duy nhất là Mori Terumoto và Habashi Hideyoshi được giao trách nhiệm đem quân tiêu diệt nhà Mori, năm 1576, với một tốc độ khả quan. Nhưng khi bao vây thành Takamatsu năm 1582 thì Hideyoshi đụng độ toàn quân của nhà Mori, và phải gọi viện trợ. Nobunaga ,lúc này vừa tiêu diệt nhà Takeda, đã gửi hết tất cả quân của mình, bao gồm cả Tokugawa Ieyasu và vệ binh riêng. Điều đó làm cho 2000 vệ binh của Nobunaga chỉ còn 100 người ở thành Azuchi.
Và ngày 20/6/1582, khi Nobunaga đang ở chùa Honnoji, thì Akechi Mitsuhide-một tướng giỏi khác của Nobunaga, cùng đánh Mori với Hideyoshi nhưng thất bại- đem binh bao vây và giết chết Nobunaga vào ngày 21/6/1582. Nguyên nhân tại sao thì ko ai biết được nhưng sau đó Akechi đã tự lập làm Shogun và tiêu diệt tất cả họ hàng của Nobunaga mà ông có thể tìm được.
Các nhân vật quan trong nhất của thời kì Sengoku Jidai này:
Akechi Mitsuhide (1526-1582)
Asai Nagamasa (1545-1573)
Asakura Yoshikage
Chosokabe Motochika (1539-1599)
Date Masamune (1566-1626)
Hashiba (Toyotomi) Hideyoshi (1536-1598)
Hojo Ujiyasu (1515-1571)
Imagawa Yoshimoto (1519-1560)
Ishida Mitsunari
Maeda Toshiie
Matsudaira Motoyasu (Tokugawa Ieyasu) (1543-1616)
Mori Motonari (1497-1571)
Mori Terumoto (1553-1625)
Niwa Nagahide
Oda Nobunaga (1534-1582)
Saito Dosan
Sanada Masayuki (1544-1608)
Shibata Katsuie (1530-1583)
Shimazu Yoshihisa (1533-1611)
Takeda Harunobu (Shingen) (1521-1573)
Takeda Katsuyori (1546-1582)
Uesugi Kagetora (Kenshin) (1530-1578)
Thống nhất Nhật Bản
Nhận được tin dữ (hoặc tin mừng) , ngày 2/7/1582, Habashi Hideyoshi vội ký kết hoà ước với nhà Mori, đem quân về đánh trận chiến Yamazaki. Akechi Mitsuhide chết khi đang bỏ trốn, trở thành Shogun 13 ngày!
Việc nối nghiệp Nobunaga giờ rơi vào các tướng lĩnh của ông và trong số đó có Shibata Katsuie. Được sự hỗ trợ của Oda Nobutaka, con thứ 3 còn sống của Nobunaga, nhưng ko may cho Katsuie, Nobutaka ko phải kẻ có thể dựa được. Vào muà đông 1583, khi mà Echizen vẫn còn trong tuyết thì Nobutaka tuyên chiến với Hideyoshi, trong khi Katsuie ko thể cất quân vì tuyết phủ. Nobutaka bị hạ nhanh chóng và bị buộc tự sát. Đến khi tuyết tan, Shibata Katsuie kéo quân ra được thì chạm trán quân Toyotomi Hideyoshi (tên chính thức lúc này) tại Shizugatake, đại tướng của Katsuie là Morimasa tử trận. Katsuie thấy thất bại trước mắt và cùng vợ mình Oichi tự sát, nhưng đưa 3 con gái của Oichi cho Hideyoshi. Một trong 3 sẽ là mẹ của Toyotomi Hideyori, Kokomi, kế tự của Hideyoshi sau này.
Lúc này, chỉ còn có Tokugawa Ieyasu là đối thủ của Hideyoshi và cả hai đều có những đồng minh mạnh trong hàng ngũ cựu tướng của nhà Oda. Sau trận chiến Nagakute, chiến trường còn lại 4000 xác chết của quân Toyotomi và 600 quân Tokugawa, nhưng điều đó chẳng làm nên gì cả. Cuối cùng, khi Hideyoshi và Oda Nobuo ký hoà ước, Ieyasu cũng phải thần phục Hideyoshi vì Nobuo là chủ nhân hợp lệ của Ieyasu. cùng với nhau, 2 người ko còn đối thủ và thời Sengoku kết thúc vào năm 1591 với sự thống nhất của Nhật Bản.
Sau đó là chiến dịch chinh phạt Triều Tiên lần 2 thất bại và Hideyoshi bệnh mất, sau khi giao quyền hành lại cho 5 nhiếp chính, trong đó mạnh nhất là Tokugawa Ieyasu.
Đầu tiên chống đói quyền nhiếp chính của Ieyasu là Ikeda Nobutora, và ông ta đã tập hợp một đạo quân gần ngang với Ieyasu được sự ủng hộ của một vài tướng khác (gọi là Tây Quân), nhưng may cho Ieyasu là đa phần các cựu tướng của Hideyoshi đều nghiêng về Ieyasu (gọi là Đông Quân vì kinh đô của Tokugawa ở Edo thuộc Kanto, Đông Nhật). Trận chiến Sekigahara kéo dài do sương mù giữa 2 phe nhưng khi sương vừa tan thì quân Tây bị bại nhanh chóng, cùng với sự biến mất của các thế lực ủng hộ Tây quân (có cả hậu duệ của nhà Uesugi).
Năm 1603, Tokugawa Ieyasu được phong Shogun, danh hiệu 30 năm ko còn được dùng đến.
Năm 1614 thì Toyotomi Hideyori, con trai Hideyoshi, mới nổi loạn, đóng quân ở Osaka. Sau một trận công thành dai dẳng, Hideyori mới xông ra quyết chiến với quân của Ieyasu, dù chiến đấu rất anh dũng (xuất hiện huyền thoại về Sanada Yukimura, trong trận này một mình một ngựa xông đến ngay trước mặt Ieyasu chém giết binh sĩ vô số trước khi bị chém hạ) nhưng quân Hideyori vẫn bại và trận chiến cuối cùng của thời Sengoku kết thúc. Nhưng Hideyori ko có nhiều thời gian để hưởng thụ vì năm sau ông mất vì bệnh, shogun thứ 2 của nhà Tokugawa lên kế vị một cách bình thản….
2 năm sau, ông qua đời vì bệnh ung thư dạ dày. Bắt đầu thời nhà Mạc (Tokugawa)
Thời đầu Sengoku (1478-1559)
Bắt đầu từ khi cuộc chiến Onin kết thúc vào năm 1478, các daimyo (lãnh chúa-tạm dịch) trên toàn Nhật Bản bắt đầu dùng vũ lực để giải quyết các xung đột cá nhân, cũng như để tranh giành quyền lực. Cuộc chiến Onin đã chỉ ra sự hèn mạt của Shogunate (dòng họ giữ ngôi Shogun-tạm dịch) Ashikaga và các daimyo ko còn cảm thấy điều gì trông đợi ở họ nữa, ngoại trừ các danh hiệu mà họ có thể ban cho để gia tăng danh tiếng của các daimyo. Từ đây các daimyo nổi lên như các thế lực cát cứ, ko còn chịu sự tiết chế của chính quyền trung ương. Họ có thể là các Shugo (dạng như tỉnh trưởng) của triều đình, cũng có khi là các gia tộc samurai hùng mạnh, thậm chí trong số đó có cả những người xuất thân từ nông dân. Vậy nên số lượng các daimyo của thời Sengoku là rất nhiều nhưng đa phần an phận phục vụ một gia tộc mạnh nào đó, có khi bị tiêu diệt hoặc tiêu tán trong công cuộc tranh giành quyền lực, còn lại là các gia tộc hùng mạnh sẽ quyết đinh vận mênh Nhật Bản. Ở đây, xin điểm qua các thế lực đáng chú ý hình thành và tồn tại đến năm 1559-năm Oda Nobunaga nắm quyền daimyo của nhà Oda ở tỉnh Owari.
Đảo Kyushu(đảo chính ở cực tây Nhật Bản):
(Xin chú ý là bản đồ Nhật được xét theo phương nằm ngang, nên phương tây ở đây có nghĩa là phương Nam trên quả địa cầu)
Nhà Shimazu-tỉnh Satsuma:Đứng đầu là Shimazu Takahisa (1514-1571). Nhà Shimazu lúc này chỉ là một trong những gia tộc samurai mạnh trong tỉnh Satsuma và sẽ phải đấu tranh miệt mài để có thể gây dựng một sự nghiệp riêng cho mình cùng với các đối thủ mạnh mẽ khác như nhà Tomotsuki và Hisikari.
Shimazu Takahisa sẽ được biết đến nhiều hơn với tư cách là cha của Shimazu Yoshihisa-một trong những daimyo lỗi lạc của thời Sengoku.
Nhà Otomo-tỉnh Bungo:Đứng đầu là Otomo Sorin(1530-1587), tên khai sinh Yoshishige. Nhà Otomo là một trong những hậu duệ trực hệ của nhà Fujiwara, Shogunate của Nhật Bản trước khi nhà Taira giành lấy vị trí đó vào năm 1160. Được sắc phong Shugo của tỉnh Buzen và Bungo (2 tỉnh phía bờ đông đảo Kyushu), nhà Otomo nhanh chóng phất lên như một thế lực đứng đầu Kyushu, phạm vi ảnh hưởng rộng khắp đảo và giành ngôi vị “Tandai của đảo Kyushu” từ tay Imagawa Sadyo (xin đừng lầm với một chi hệ khác của nhà Imagawa ở phương Đông trên đảo Honshu).
Otomo Sorin lên đứng đầu nhà Otomo năm 1550, kế nghiệp cha là Yoshiaki sau khi Yoshiaki bị giết bởi một bộ tướng dưới trướng, nhanh chóng chứng tỏ khả năng lãnh đạo của mình-Daimyo thứ 21 của nhà Otomo- khi chiếm nhập tỉnh Chikuzen vào lãnh thổ nhà Otomo (mặc dù sẽ gây phiền phức lâu dài với gia tộc Akizuki-một gia tộc sẽ nổi dậy nhiều lần dưới thời Sorin). Đến năm 1568 thì mặc dù để rơi thành Moji vào tay nhà Mori nhưng Otomo Sorin vẫn nắm giữ hầu hết tỉnh Bizen, chiếm giữ các tỉnh Bungo, Chikugo, Chikuzen và đặt một ảnh hưởng (hay đe doạ) lớn lên 2 tỉnh Higo và Hizen, một điều cho thấy sự vượt trội của nhà Otomo trên đảo Kyushu.
Nhà Ryuroji-tỉnh Hizen:Đứng đầu là Ryuroji Takanobu (?-1584), tàn nhẫn và mạnh mẽ, nhà Ryuroji đóng giữ tỉnh Hizen, chịu áp lực lớn từ daimyo hùng mạnh Otomo Sorin, nhưng Takanobu sẽ ko từ bỏ tham vọng làm chủ Kyushu của mình và vẫn còn một cuộc chiến để đánh với nhà Shimazu.
Đảo Shikoku(đảo chính ở tây nam Nhật Bản, phía đông của đảo Kyushu):
(Xin chú ý là bản đồ Nhật được xét theo phương nằm ngang, nên phương Tây Nam ở đây có nghĩa là phương Đông Nam trên quả địa cầu)
Đảo chính khá nghèo nàn nếu so với Kyushu và Honshu, thậm chí cả với Hokkaido lạnh giá nhưng các trận chiến trên đảo cũng ko dễ dàng gì:
–Gia tộc Chosokabe sẽ đánh bại gia chủ của mình đoạt lấy quyền kiểm soát toàn tỉnh Tosa, nhưng vào năm 1559 thì nhà Chosokabe tạm thời chỉ có nửa đông tỉnh Tosa, phần còn lại thuộc gia chủ của họ là nhà Ichijo.
–Nhà Sogo nắm giữ tỉnh Awa.
–Nhà Miyoshi(xin đừng nhầm với họ hàng của họ ở Yamashiro, kinh đô Kyoto) nắm giữ tỉnh Sanuki.
–Nhà Kono nắm giữ tỉnh Iyo.
Phía tây đảo Honshu(đảo chính lớn nhất Nhật Bản):
(Tức là tính từ tỉnh Yamashiro-thủ phủ của Nhật Bản với kinh đô Kyoto-sang phía tây.)
(Xin chú ý là bản đồ Nhật được xét theo phương nằm ngang, nên phương tây ở đây có nghĩa là phương Nam trên quả địa cầu)
Nhà Amako-tỉnh Izumo:
Vốn dòng dõi một gia tộc samurai quyền quý từ thời của Shogunate Hojo thế kỷ 13, Amako Tsunehisa (1458-1541) đã đưa nhà Amako lên thành một daimyo mạnh ở phía tây Nhật Bản bằng việc chiếm hoàn toàn tỉnh Izumo từ lâu đài Gassan-Toda của mình, nhân lúc cuộc chiến Onin diễn ra ở Kyoto. Sau đó chiếm tỉnh Iwari năm 1528. Thậm chí Tsunehisa còn có một thời gian khuất phục được Mori Motonari làm chư hầu cho mình ở Aki năm 1522.
Tsunehisa mất năm 1541 vào lúc cuộc chiến giành quyền lực ở tây Nhật giữa nhà Amako và nhà Oichi đang căng thẳng, trao lại quyền hành cho cháu trai Amako Haruhisa (con trai Tsunehisa nổi loạn năm 1532 và đã bị buộc phải tự sát).
Tsunehisa là một trong những daimyo khá tài ba trong quân sự và nội trị, mặc dù bị qua mặt bởi các daimyo “hậu bối” nhưng nhờ Tsunehisa mà nhà Amako nắm quyền cai trị 2 tỉnh Izumo, Iwari đồng thời tạo điều kiện cho Amako Haruhisa xâm chiếm Oki, phần lớn Mimasaka và cả 1 phần Harima cho đến năm 1559.
Nhà Ouchi-tỉnh Suo(bị tiêu diệt năm 1550):
Là một chư hầu của nhà Yamana-một trong các thế lực ở kinh đô Kyoto muốn giành ngôi Shogun, nhà Ouchi được giao quyền cai quản tỉnh Suo. Ouchi Masahiro đã vượt lên quyền của gia chủ mình, đồng thời thể hiện tham vọng ngôi Shogun. Con trai Masahiro là Ouchi Yoshioki giúp đưa nhà Ouchi thành thế lực mạnh nhất phương Tây khi chiếm lấy tỉnh Nagato, mở rộng địa bàn ra tỉnh Buzen, thu phục Mori Motonari làm chư hầu ở Aki năm 1528. Phần còn lại của lịch sử nhà Ouchi là cuộc chiến liên miên với nhà Amako, hầu như ko đưa đến thành công nào như cuộc tranh chấp ở Bingo và các trận chiến thành Koriyama(thắng), thành Gassan-Toda(thua) ngoài việc Yoshioki mất năm 1528, để người con trai là Ouchi Yoshitaka lên nắm quyền.
Yoshitaka cũng ko thể hiện tài lãnh đạo mà cha và ông mình có được qua trận thua Gassan-Toda(1543). Ko những vậy, Yoshitaka mất ý chí chiến đấu và quay về với việc vui chơi ở kinh đô giàu sang Yamaguchi tỉnh Suo, bất chấp sự khuyên can của bộ tướng là Sue Harutaka cùng với Mori Motonari (mặc dù có vẻ như Mori chỉ khuyên ngoài mặt) rằng việc đó có thể nuôi dưỡng tham vọng của một samurai nào đó dưới trướng. Và chính Sue Harutaka nổi loạn năm 1550 như để chứng minh việc đó! Ouchi Yoshitaka buộc phải tự sát, còn Harutaka lập một Ouchi bù nhìn khác lên để thao túng. Quyền lực nhà Oichi coi như kết thúc.
Nhà Mori-tỉnh Aki:
Thuộc danh môn samurai Oie Hirotomo, nhà Mori được phong làm Jito ở tỉnh Aki dưới thời Mori Motochika năm 1336.
Mori Hirotomo(?-1506) đã phải tranh chấp quyết liệt với nhà Takeda(xin đừng lầm với chi hệ của nhà Takeda ở tỉnh Kai) quyền bá chủ tỉnh Aki và mất trước khi nhìn thấy Takeda Motoshige bị hạ. Con trai lớn là Okitomo lên kế nghiệp nhưng mất vào năm 1516, cháu trai là Komatsumaru cũng mất vào năm 1523 và vì vậy Mori Motonari-con trai thứ 2 của Hirotomo lên nắm quyền.
Motonari nhanh chóng thể hiện tài năng của mình khi đánh bại Takeda Motoshige, tiêu diệt thế lực của nhà Takeda ở tây Nhật, làm chủ tỉnh Aki. Năm 1528, khi Ouchi Yoshioki mất, Mori chuyển về phía Ouchi và thành chư hầu của gia tộc này. Thời gian sau là dành cho việc củng cố quyền cai trị của nhà Mori trên Aki bằng các liên minh và quan hệ thân hữu với các gai tộc lớn của Aki. Nhưng Amako Haruhisa cảm thấy muốn mở rộng lãnh thổ, đồng thời chặt bớt vây cánh của nhà Ouchi và năm 1540 đem một đạo quân khá lớn tiến đánh thành Koriyama, đốt cháy thị trấn Yoshida buộc Mori đầu hàng. Amako Haruhisa quyết định đóng quân lại để công thành khi Mori ko hàng và có vẻ như đó là một quyết định sai lầm. Ouchi Yoshitaka lệnh cho đại tướng Sue Harutaka đem quân cứu Mori, vây đánh quân Amako vào tháng 10 và Haruhisa buộc phải rút lui, mất đại tướng Uyama Hisakane khi làm việc đó.
Năm 1542, Ouchi Yoshitaka cùng Mori Motonari đem quân đánh nhà Amako, mọi việc thuận lợi cho đến khi bại trận Gossan-Toda năm 1543 và phải rút lui. Mori về Koriyama của mình để dưỡng quân còn Yoshitaka rút lui phải chiến trận, vui chơi ở Yamaguchi, tỉnh Suo. Bất mãn vì điều này (hay thừa cơ hội), Sue Harutaka nổi loạn năm 1550 buộc Ouchi Yoshitaka tự sát, lập Ouchi Yoshinaga làm bù nhìn cho quyền lực của mình hợp phép.
Mori Motonari cảm thấy cần phải trả thù cho cố chủ của mình cũng như thu phục lãnh thổ của nhà Ouchi vào bản đồ Mori, phục vụ chiếu lệ trong vài năm, mở rộng lãnh thổ sang một phần Bingo, liên minh với Murakami Torayasu-daimyo của một gia tộc cướp biển. Lại thêm một chiến lược mới của Mori Motonari, ông cho 2 người con làm con nuôi của 2 gia tộc hùng mạnh nhất Aki: con thứ 2 Motoharu vào nhà Kikkawa, con thứ 3 Takakage vào nhà Kobayakawa và đến năm 1550 thì cả 2 trở thành thủ lĩnh của 2 gai tộc hùng mạnh đó.
Đến năm 1554 thì Mori chính thức tuyên chiến với Ouchi Yoshinaga, hay thực tế hơn là với Sue Harutaka. Mặc dù đã khá mạnh vào lúc đó nhưng Mori Motonari cũng ko thể kêu gọi được một đội quân bằng phân nửa đội quân 30000 người của Sue Harutaka. Nhưng Motonari vẫn tỏ ra tài ba hơn torng lĩnh vực quân sự bằng chiến thằng Oshikihata vào tháng 6 trong cuộc chiến đầu. Với việc mua chuộc, dụ dỗ một số tướng lĩnh của Harutaka (một phong cách trở thành truyền thống nhà Mori), Motonari cũng xoay xở để cầm hoà với Sue.
Mùa hè năm 1555 là một thời điểm mệt mỏi tiếp với Motonari khi Sue Harutaka trở lại uy hiếp Aki. Và Mori Motonari đã nghĩ ra một mưu kế cao siêu để đánh bại Sue bằng cách ra lệnh chiếm Miyajima-một hòn đảo ngoài khơi bờ biển Aki, dựng một thành luỹ nhỏ gần ngôi đền Itskusima. Sue Harutaka quả nhiên rơi vào bẫy khi đổ bộ lên Miyajima, cướp lấy thành lũy yếu ớt đó. Từ quan điểm của Sue thì Miyajima là một điểm chiến lược lợi hại, từ đây có thể đổ bộ lên bất cứ nơi nào của bờ biển Aki, thêm nữa là Mori Motonari lại lui về phòng thủ khắp bờ biển đúng như Sue dự tính. Và Sue mắc một sai lầm lớn tiếp theo: tự mãn.
Và đến lúc Motonari thực hiện ý đồ của mình, ông chiếm lại thành Sakurao-thành luỹ gần nhất trên đảo chính Honshu đến Miyajima- chỉ trong một tuần. Quân Sue Harutaka trở nên cô lập và quân số ko còn ý nghĩa gì nữa. Ngày 1 tháng 10, Motonari tung quân bài lợi hại nhất từ thành công ngoại giao của mình: Murakami Torayasu và đạo hải quân hùng mạnh xuất thân từ cướp biển. Mori lệnh cho tướng Kobayakawa Takkage (vốn là con trai thứ 3 của mình) giả vờ đem thuyền vòng qua quân Sue, còn Mori Motonari, Mori Takamoto và Kikawa Motoharu (vốn là con trai thứ 2 của mình) đổ bộ lên phía đông đảo/ Và đám quân hỗn loạn của Sue nhanh chóng bị bao vây đánh bại, Sue Harutaka tự sát.
Mori Motonari đã loại được đối thủ đáng gờm nhất và đến năm 1557, Oichi Yoshinga tự sát, giao 2 tỉnh Suo và Nagato vào tay nhà Mori. Mori Motonari trở thành Daimyo mạnh nhất tây Nhật vào năm 1559.
Các thế lực khác:
–Urakami Munekage làm chủ tỉnh Bizen với sự hỗ trợ của chư hầu hùng mạnh nhất của mình Ukita Naoie (1530-1582) mặc dù sau này cuối cùng Ukita Naoie sẽ lật đổ nhà Urakami vào năm 1573, đồng thời liên minh với nhà Mori với tư cách là “lá chắn” phái đông cho nhà Mori ở Bizen.
–Nhà Akamatsu nắm giữ tỉnh Harima một thời gian dài là đối thủ với nhà Ukita.
-Bessho nắm giữ tỉnh Harima.
–Yamana nắm giữ Inaba
–Yamato nằm dưới tay của daimyo hèn yếu Matsunaga.
–Miyoshi Chokei nắm giữ thủ phủ Yamashiro cùng kinh đô Kyoto
-Tỉnh Kii và thành Nagashima, tỉnh Ise là một trong các khu vực kiểm soát bởi lực lượng sùng đạo cực đoan Ikko-Ikki, các chiến binh thầy chùa và nông dân sùng tín (Warrior Monk). Đặc biệt là tỉnh Kawachi giàu mạnh (giáp giới tây Yamashiro) nơi có tổng hành dinh toà-thành-ngôi-chùa Ishiyama Hongan-ji sáng lập bởi Rennyo Kosa, được biết đến 1 thế kỷ sau này với một cái tên nổi tiếng khác: thành Osaka.
–Iga nằm ngay phía nam thủ phủ Yamashiro (có kinh đô Kyoto) là nơi tập trung của các Ronin-samurai vô chủ thiện chiến cùng với các Ninja nổi tiếng của phái Iga.
–Kaga tương đối phía đông bắc Yamashiro, đáng lẽ là thuộc đông Nhật nhưng cũng thuộc sự kiểm soát của Ikko-Ikki nên đưa vào đây cho gọn .
-Các Ikko-Ikki sẽ gây nhiều rắc rối và tham dự vào nhiều sự kiện trọng đại của thời Sengoku, nhất là sự đối đầu của họ với các Daimyo theo Đạo Thiên Chúa.
Chú ý là các Ikko-Ikki ko hề có mối liên hệ với nhau mà hoạt động độc lập với nhau và với các Daimyo, mặc dù sau này Ikko-Ikki sẽ nhận nhiều ủng hộ của nhà Mori-một gia tộc rất sùng đạo Phật.
Phía đông đảo Honshu(đảo chính lớn nhất Nhật Bản):
(Tức là tính từ tỉnh Yamashiro-thủ phủ của Nhật Bản với kinh đô Kyoto-sang phía đông.)
(Xin chú ý là bản đồ Nhật được xét theo phương nằm ngang, nên phương đông ở đây có nghĩa là phương Bắc trên quả địa cầu)
Nhà Saito-tỉnh Mino:
Xuất thân từ một thương nhân, Saito Toshimasa là một người tàn nhẫn và độc ác đã lật đổ nhà Toki-“Shugo của Mino”- nhưng lại thiếu bản lĩnh của một Daimyo, cuối cùng phải “trao quyền” lại cho con trai Yoshitasu sau khi bị Yoshitasu giết chết!
Nhà Asai-tỉnh Omi:
Giáp giới phía Đông thủ phủ Yamashiro, nhà Asai có đủ thực lực để đoạt lấy danh hiệu Shogun cho mình nhưng lại thiếu tham vọng và tài năng cho điều đó! Nhà Asai còn có quan hệ liên minh lâu đời với nhà Asakura.
Nhà Asakura-tỉnh Echizen:
Nhanh chóng thu phục tỉnh Wasaka của nhà Takeda (xin đừng nhầm với chi hệ của họ ở Kai và Aki) vào trong lãnh thổ mình vào năm 1560, nhà Asakura là một gia tộc mạnh của trung Nhật, nhưng dường như thiếu tham vọng để tiến lên một danh hiệu cao hơn là “Shugo của Echizen”. Họ có liên minh lâu đời với nhà Asai.
Nhà Oda-tỉnh Owari:
Do Oda Nobuhide (1508-1549) đứng đầu, nhà Oda trải qua nhiều năm chiến tranh với các gia tộc samurai khác của Mikawa, Omi và sau này là với nhà Matsudaira ở Mikawa và nhà Imagawa ở tỉnh Suruga.
Liên quân Matsudaira-Imagawa nhiều lần chạm trán dữ dội với Oda Nobuhide ở biên giới đông Owari chẳng giúp ích gì cho hai phe, ngoại trừ việc Matsudaira dần trở thành chư hầu của Imagawa. Đúng lúc đó thì Nobuhide mất (năm 1548) để lại một gia tộc Oda chia rẽ về nhiều mặt.
Oda Nobunaga (1534-1582), con thứ 2 của Nobuhide lên nắm quyền ở Kiyosu, tỉnh Owari. Trong vòng 3 năm, Nobunaga nhanh chóng thu phục được các chi phái chia rẽ trong nhà Oda, thống nhất tỉnh Owari, mặc dù sau đó trải wa 2 cuộc nổi loạn năm 1556 của anh mình là Nobuhiro và năm 1557 của em trai là Nobuyuki cùng với Shibata Katsuie và Hayashi Michikatsu, lần này thì Nobunaga ko còn tử tế mà tha cho Nobuyuki nhưng lại tha cho Shibata và Hayashi, để họ thành bộ tướng của mình, có lẽ là vì muốn răn đe những âm mưu phản loạn khác.
Đến năm 1559 thì Nobunaga đã nắm chắc quyền thống trị của mình trên Owari nhưng nội loạn Owari đã tạo cơ hội cho Imagawa Yoshimoto cướp lấy Mikawa cùng với nhà Matsudaira, đồng thời Nobunaga cũng dính vào cuộc chiến với “anh vợ” của mình ở Mino, Saito Yoshitasu. Nhà Oda đang trong hoàn cảnh rất tệ.
Nhà Matsudaira-tỉnh Mikawa:
Làm chủ tỉnh Mikawa có vẻ khá khó khăn với Matsudaira Hirotada khi có 2 daimyo bên sườn là Oda Nobuhide và Imagawa Yoshimoto. Nhưng có vẻ như Nobuhide là một samurai dũng cảm thiện chiến chứ ko phải là nhà ngoại giao tài ba khi liên tục tấn công Mikawa, buộc Matsudaira Hirotada phải cầu viện Imagawa Yoshimoto. Điều đó đưa nhà Matsudaira thành chư hầu của nhà Imagawa qua việc Hirotada phải gửi con trai 6 tuổi của mình là Matsudaira Takechiyo (nổi tiếng với tên gọi Tokugawa Ieyasu) cho Imagawa Yoshimoto làm con tin. Liên quân Matsudaira-Imagawa hầu như chỉ giúp giữ vững Mikawa và đưa Mikawa dần vào tay Imagawa chứ ko thể tiêu diệt nhà Oda thậm chí nhân lúc Nobuhide vừa qua đời (mặc dù chính Hirotada cũng qua đời vào năm sau).
Imagawa Yoshimoto tận dụng sự mất chủ của nhà Matsudaira để đưa tướng lĩnh của nhà Imagawa nắm giữ các thành luỹ quan trọng của Mikawa, chiếm lĩnh gần như hoàn toàn Mikawa. Đến khi Matsudaira Takechiyo (lúc này gọi là Motoyasu) trưởng thành và được tha về chỉ thấy được sự suy tàn của gta tộc mình. Matsudaira Motoyasu nhanh chóng củng cố nhà Matsudaira và tham gia một số trận chiến với tư cách tiên phong của Imagawa Yoshimoto chống lại nhà Oda.
Nhà Imagawa-tỉnh Suruga:
Khác với chi hệ trên đảo Kyushu, nhà Imagawa ở Suruga phát triển mạnh mẽ và thu phục tỉnh Totomi vào tay.
Imagawa Yoshimoto (1519-1560) chứng tỏ mình là một Daimyo đúng mực với tài nội trị của mình, đưa Sumpu ở Suruga thành một trung tâm văn hoá của đông Nhật. Về mặt quân sự thì tuy ko giỏi giang gì nhưng Yoshimoto được sự hỗ trợ mạnh mẽ và hiệu quả của chú mình: đại tướng-nhà sư Sessai Choro nên củng cố các địa phận của nhà Imagawa một cách chắc chắn. Ko những vậy, Yoshimoto còn là một nhà ngoại giao tài ba, từng làm trung gian trong các xung đột giữa “tam hùng”là 3 nhà: Takeda, Uesugi và Hojo trên đồng bằng Kanto ở phía đông.
Còn ở phía tây thì Yoshimoto chạm trán với nhà Oda ở Owari, đặc biệt là Oda Nobuhide, trong nhiều trận chiến, nhất là trận Azukizaka 1542, mà chiến thắng nghiêng về Oda. Từ đó mọi việc chinh chiến Yoshimoto đều giao cho Sessai, cho đến khi Sessai mất năm 1555. Lúc này (1559) thì trong tay Imagawa Yoshimoto đã có một thế lực hùng hậu, đặc biệt là tướng quân samurai trẻ tuổi Matsudaira Motoyasu ở Mikawa, cùng với một sự yên bình phía đông và sự suy yếu của nhà Oda phía tây. Cơ hội để tiến binh vào Kyoto, đoạt lấy danh hiệu Shogun dường như mở rộng đối với Yoshimoto hơn tất cả các daimyo khác.
Đồng bằng Kanto (tận cùng phía đông Nhật)
Được coi là vựa lúa của nước Nhật từ thời mở nước với đồng bằng phì nhiêu của các tỉnh Mushashi, Hitachi, Echigo, Kozuke, Sagami, Mimosha. Phía tây giáp giới là xứ Kai giàu mạnh với mỏ vàng quý giá, phía bắc là khu vực đồi núi giàu tài nguyên của các tỉnh Dewa, Mutsu. Chính nơi đây là nền tảng cho gia tộc Minamoto thống trị Nhật Bản trong thế kỉ 12 và trong thời Sengoku lại khai sinh các Daimyo tài ba nhất nước Nhật, thậm chí trong cả lịch sử Nhật Bản.
Nhà Hojo-tỉnh Izu:Được coi là gia tộc đầu tiên thiết lập nền độc lập của mình với tư cách Daimyo, nhà Hojo được “khai sinh” theo đúng nghĩa của nó do Ise Shinkuro (1432-1519), một samurai ko tên tuổi xuất thân từ một chú tiểu trong chùa Daitoku-ji ở kinh đô Kyoto. Cuộc chiến Onin đã đưa Ise Shinkuro đến Suruga để tỵ nạn nhà anh rể mình Imagawa Yoshitada. Đến khi Yoshitada mất trên chiến trường năm 1476 thì Ise trở thành người phân giải trong 2 cuộc tranh chấp ngôi vị daimyo giữa con trai và cháu họ của Imagawa Yoshitada kết thúc bằng việc Ise giết chết Norimitsu, cháu họ Yoshitada năm 1478. Con trai 8 tuổi của Yoshitada, Imagawa Ujichika, trả ơn cho cậu mình bằng toà thành Kokokuji, tạo điều kiện cho Ise Shinkuro (giờ đây đổi tên thành Nagauji) phát triển một thế lực riêng.
Khi đó tỉnh Izu lân cận (phía đông Suruga) đang rơi vào nội chiến tranh giành quyền kế vị chức vụ Kamakura Kubo của Ashikaga Masamoto mới mất. Năm 1493, Ashikaga Chachamaru giết anh trai mình cùng với các thế lực ủng hộ, làm cho một phần các tướng lĩnh của nhà Ashikaga bỏ chạy sang với Ise Nagauji. Ise thấy cơ hội của mình để độc lập khỏi nhà Imagawa ở Suruga, đem quân chiếm Izu dễ dàng, đuổi Ashikaga Chachamaru chạy sang Kai (về sau bị giết năm 1498).
Ise Nagauji cảm thấy cần phải có một cái họ danh dự hơn hoặc có vẻ “thế gia vọng tộc” hơn, nên cái tên Hojo Nagauji ra đời, mặc dù được biết nhiều hơn với cái pháp hiệu Phật giáo: Hojo Soun. Họ Hojo là Shogunate của Nhật Bản có công đánh luôi quân Mông Cổ trước khi nhà Ashikaga cướp lấy cho đến thời Sengoku, và thực tế là Hojo Soun hoàn toàn ko có liên hệ gì với nhà Hojo đó cả! Nhưng điều đó chẳng có gì đặc biệt khó vì sau này Hojo Soun sẽ cưới một người con gái trực hệ của nhà Hojo cho con trai mình và Hojo Ujiyasu-daimyo thứ 3 của “nhà Hojo mới” mới thực sự có dòng máu Hojo!
Lại nói về Hojo Soun giờ đang có trong tay tỉnh Izu, tham vọng chưa dứt thúc đẩy Hojo lập kế đoạt tỉnh Sagami, đặc biệt là thành Odawara của Omori Fujiyori. May mắn là Hojo Soun có quan hệ bạn bè với Omori và một cuộc săn bắn tiêu khiển chung quá đủ để tiêu diệt Omori, giúp Hojo đoạt thành Odawara dễ dàng! Thành Odawara dần dần sẽ được nâng cấp lên theo thời gian và là một trong những pháo đài đồ sộ và vững chắc nhất thời Sengoku cho đến khi thành Osaka xuất hiện.
Năm 1512, Hojo tiêu diệt nhà Miura và năm 1516 đánh hạ thành Arai chiếm hoàn toàn tỉnh Sagami. Hojo Soun từ giã binh nghiệp, trao quyền daimyo cho con trai là Ujitsuna và mất năm 1519. Hojo Soun được coi là một trong những Daimyo lỗi lạc “đời trước”, cùng với Mori Motonari.
Hojo Ujitsuna ko có tài năng như cha mình nhưng rõ ràng kế thừa được truyền thống của nhà Hojo: “phòng thủ chắc, phản công nhanh”(^_^) dựa vào các thành lũy của gia tộc Hojo để cho đối thủ kiệt sức rồi tiêu diệt. Điều đó thể hiện qua loạt pháo đài dọc sông Sumida của tỉnh Musashi, mà quan trọng nhất là Kagawoe. Ujitsuna mất năm 1541 để lại một lãnh thổ ko thêm gì nhiều từ thời Hojo Soun ngoại trừ việc gia cố các thành trì của nhà Hojo thành những thành luỹ vững chắc nhất Nhật Bản vào lúc đó.
Hojo Ujiyasu lên nắm quyền khi cha mất và trở thành Daimyo tài ba nhất của nhà Hojo, sánh ngang với Takeda Shingen và Uesugi Kenshin thành “Tam hùng”, mà các trận chiến của họ sẽ nhuộm đỏ đồng bằng Kanto. Dù vậy Ujiyasu trước tiên phải đối mặt với nhà Uesugi “cũ”, chủ nhân “hợp pháp” của Kanto, để giành quyền làm chủ các tỉnh phía nam Kanto vào năm 1545.
Được sự hỗ trợ của nhà Imagawa, nhà Uesugi cùng chư hầu là nhà Ashikaga (một nhánh của Shogun hiện thời ở Kyoto) tấn công thành Kagawoe do Hojo Tsunanari trấn giữ. Trận chiến Kagawoe là trận tập kích đêm kinh điển và xuất xắc nhất của thời Sengoku do Hojo Ujiyasu chỉ huy (5/1545), dẫn đến chiến thắng của nhà Hojo và thay đổi cục diện của Kanto. Từ đây đến các năm kế tiếp, nhà Ogigayatsu-Uesugi sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn trong khi nhánh tách ra của họ, nhà Yamouchi-Uesugi bị đánh lui về Kozuke, giao cho nhà Hojo quyền chiếm lĩnh hoàn toàn các tỉnh Musashi, Shimosa và Kazusa.
Mặc dù bận rộn chiến chinh, Ujiyasu vẫn dành thời gian quyết đoán chính sự trong nước, đưa thành Odawara thành trung tâm buôn bán, giao thương lớn nhất đông Nhật (cũng là toà thành vững chắc nhất nước Nhật). Các trạm thư tín, chợ búa nổi rộng khắp lãnh thổ Hojo.
Năm 1551, Ujiyasu đánh bại Uesugi Norimasa tại Harai đuổi Norimasa chạy trốn đến Echigo, nhà Yamouchi-Uesugi coi như bị diệt nhưng thực tế thì ko (đọc thêm về nhà Uesugi để biết chi tiết). Tỉnh Kozuke đã nằm sẵn cho nhà Hojo nhưng ko bao giờ họ có thể nắm được mà phải giữ “chung” với 2 láng giềng là Uesugi Kenshin và Takeda Shingen, mặc dù vậy, Hojo Ujiyasu vẫn chiếm thêm được các tỉnh Kazusa, Shimosa và Awa của đồng bằng Kanto. Từ đây cho đến năm 1559, nhà Hojo sẽ đối đầu theo kiểu “tam giác” với hai “góc nhọn” là Takeda Shingen và Uesugi Kenshin ở phía Tây và phía Bắc, còn phía Đông sẽ phải thường xuyên chạm trán với nhà Satomi ở tỉnh Hitachi trong 1 thời gian dài (lý do là nhà Hojo xâm phạm vào tỉnh Hitachi).
Nhà Uesugi cũ-tỉnh Musashi:
Thống trị đồng bằng Kanto tiếp nối truyền thống của nhà Minamoto, nhà Uesugi dưới thời Tomooki bước vào giai đoạn Sengoku. Gia tộc Uesugi cho thấy sự già nua lỗi thời của mình với thời đại mới khi bị uy hiếp bởi các Daimyo mới nhưng tài năng và đầy tham vọng muốn bức khỏi chế độ cũ, đặc biệt là nhà Hojo với Daimyo kiệt xuất của họ: Hojo Ujiyasu.
Năm 1545 Uesugi Tomosada, con trai lớn của Tomooki bao vây thành Kagawaoe, do Hojo Tsunanari trấn giữ, bên bờ sông Sumida cùng với chư hầu Ashikaga Haruuji của mình, dưới sự hỗ trợ của đồng minh Imagawa Ujichika (có lẽ mong bớt đi một phía lực ở cận đông). Viện binh của nhà Hojo do đích thân Ujiyasu chỉ huy, thông qua một cuộc tập kích đêm thông minh, cùng với Tsunanari đánh tan quân Uesugi và các đồng minh. Thất bại Kagawoe ko chỉ đem đến cái chết của Tomosada, từ đó dẫn đến sự tiêu diệt hoàn toàn của nhà Ogigayatsu-Uesugi, mà còn lật đổ hoàn toàn nền thống trị của nhà Uesugi trên Kanto bằng việc đẩy chi hệ thứ 2 của họ là nhà Yamaouchi-Uesugi vào tỉnh Kozuke.
Năm 1551, một thất bại quan trọng nữa trước Hojo Ujiyasu trong trận Harai đã buộc Uesugi Norimasa, thủ lĩnh nhà Yamouchi-Uesugi, chạy đến Echigo nương nhờ nhà Nagao, chư hầu của nhà Uesugi.
Nagao Kagetora chấp nhận che chở “chủ tướng” của mình với điều kiện Norimasa phải nhận Nagao làm con nuôi và Uesugi Kagetora khai sinh, bắt đầu sự xuất hiện của nhà “Yamaouchi-Uesugi mới”, còn nhà Uesugi trên thực tế biến mất với tư cách 1 daimyo của thời Sengoku năm 1551.
Nhà Nagao-tỉnh Echigo:
Vốn chỉ là một chư hầu của nhà Uesugi sau nhiều trận ác chiến giữa 2 bên với sự trợ lực của các chiến binh samurai dày dàn kinh nghiệm sau hàng trăm trận chiến để đem lại vị thế daimyo cho nhà Nagao. Nagao Tamekage (?-1536) có vẻ là một tướng lĩnh ko tồi sau các trận thắng trước Uesugi Sadanori (1509) rồi Uesugi Funayoshi trong trận công thành Nishihama.
Sau đó, khi đối đầu với các gia tộc samurai nổi loạn của Echigo và các Ikko-Ikki ở Kaga, Tamekage đã thần phục nhà Uesugi (cũ), có lẽ để dễ dàng dẹp yên Echigo.
Nhưng các Ikko của Kaga ko để yên cho Tamekage. Cuộc nổi loạn năm 1536 do các phần tử sùng đạo khởi xướng làm cho Tamekage quyết định dẹp yên Kaga. Trận chiến Sendanno đã giết chết Tamekage và cho thấy sức mạnh của các Ikko trong thời Sengoku. Cái chết của Nagao Tamekage dẫn đến một cuộc xung đột giữa các thế lực của nhà Nagao, làm chết con trai thứ là Kageyasu, đồng thời giữ vững ngôi vị của trưởng tử Harukage. Con út của Tamekage là Nagao Kagetora bỏ trốn đến chùa Rizen-ji và học ở đó đến năm 14 tuổi (có lẽ đây là lí do khiến ông sùng đạo), khi mà Usami Sadamitsu cùng các cựu tướng khác của nhà Nagao đến xin Kagetora trở về hạ bệ Harakage, bởi vì dường như Harakage gây bất mãn cho các gia tộc samurai hùng mạnh của Echigo dẫn đến nguy cơ tan rã tỉnh Echigo.
Sử viết dù có lưỡng lự khi gây chiến với anh ruột mình (tất nhiên là sử của nhà Nagao ^_^), nhưng cuối cùng Kagetora đã quyết định chiến đấu vì tương lai của Echigo (mà sau này đúng là vậy).