J. Robert Oppenheimer – Cha đẻ của bom hạt nhân

Nguồn: 100 Leaders (truy cập ngày 7/8/2015)

Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh

Là một người tiên phong trong lĩnh vực vật lý lý thuyết, những đóng góp của J. Robert Oppenheimer cho khoa học đã khiến ông trở thành một nhà lãnh đạo trong thời đại cả thế giới phải đối mặt với tình trạng bất định. Nhờ vào tài năng của mình, Oppenheimer được bổ nhiệm làm Giám đốc Khoa học của Dự án Manhattan[1] và thay đổi hẳn chiến thuật của chiến tranh. Tuy nhiên, sau khi bom nguyên tử được sử dụng (năm 1945 – ND), ông phát động một phong trào phản đối chế tạo bom hydro và đấu tranh nhằm hạn chế năng lượng và vũ khí hạt nhân.

Lớn lên trong một gia đình giàu có và trí thức, J. Robert Oppenheimer có năng khiếu tự nhiên về học thuật. Oppenheimer tốt nghiệp Đại học Harvard ở tuổi 21, theo học tại Đại học Cambridge và làm việc tại Viện Công nghệ California và Đại học California, Berkeley. Khi sự nghiệp thăng hoa, ông phát triển những mối quan hệ làm việc hợp tác với nhiều đồng nghiệp cũng như sinh viên. Khi ông trở thành giám đốc Dự án Manhattan, ông mời nhiều người trong số họ cùng tham gia.

Do Đức Quốc xã đầu tư phát triển năng lượng hạt nhân của riêng mình, chính phủ liên bang Mỹ cũng thuê Oppenheimer làm điều tương tự. Vụ thử bom hạt nhân thành công đầu tiên trên thế giới được tiến hành vào ngày 16 tháng 7 năm 1945, tại Bãi thử Trinity, New Mexico.

Gần như ngay sau vụ thử Trinity, các nhà khoa học đã tranh cãi liệu có nên sử dụng bom nguyên tử để nhắm đến một mục tiêu thực tế hay không. Nhiều người muốn đe dọa Nhật Bản bằng một vụ thử, nhưng Oppenheimer phản đối. Trong vòng ba tuần, cả thế giới đã chứng kiến sức mạnh hủy diệt của bom nguyên tử.

Khi số người tử vong tăng cao, Oppenheimer nhanh chóng thay đổi lập trường. Sau khi từ chức giám đốc dự án, Oppenheimer chống đối lại ý tưởng chế tạo bom hydro. Về sau Hội đồng điều tra các hoạt động chống lại Hoa Kỳ (HUAC) nghi vấn Oppenheimer ủng hộ Cộng sản bởi quan điểm chống đối mạnh mẽ của ông. Ông được minh oan khỏi mọi lời cáo buộc và dành phần đời còn lại đấu tranh cho sự kiểm soát năng lượng hạt nhân trên toàn cầu.

————————————————-

[1] Dự án Manhattan là một dự án nghiên cứu và phát triển đã chế tạo ra những quả bom nguyên tử đầu tiên trong Thế chiến II, chủ yếu do Hoa Kỳ thực hiện với sự giúp đỡ của Anh và Canada.