Đề thi HSG lớp 8 môn Sinh: CMR đồng hoá và dị hoá là 2 quá trình mâu thuẫn

Đề thi HSG lớp 8 môn Sinh: CMR đồng hoá và dị hoá là 2 quá trình mâu thuẫn

Đề thi học sinh giỏi môn Sinh học lớp 8 trường THCS Nguyễn Khắc Viện, Hà Tĩnh năm học 2016 – 2017. Đề thi gồm có 5 câu hỏi tự luận với thời gian làm bài là 90 phút.

1. Phân tích những đặc điểm tiến hoá của hệ cơ người so với hệ cơ thú?

2. Cho biết tâm thất trái mỗi lần co bóp đẩy đi 70 ml máu và trong một ngày đêm đã đẩy đi được 7560 lít máu. Thời gian của pha dãn chung bằng 1/2 chu kỳ tim, thời gian pha co tâm nhĩ bằng 1/3 thời gian pha co tâm thất. Hỏi:

a) Số lần mạch đập trong một phút?

b) Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim?

c) Thời gian của mỗi pha: co tâm nhĩ, co tâm thất, dãn chung?

3. Hãy giải thích nghĩa đen về mặt sinh học câu thành ngữ “nhai kĩ no lâu”

a) Có ý kiến cho rằng “Thức ăn chỉ thực sự được tiêu hoá ở ruột non”. Em hãy nhận xét ý kiến trên

b) Hãy giải thích nghĩa đen về mặt sinh học câu thành ngữ “nhai kĩ no lâu”

4.

a)  Bản chất của sự hô hấp ngoài và hô hấp trong là gì?

b)  Giải thích cơ sở sinh lý của tiếng khóc chào đời?

5. Chứng minh rằng đồng hoá và dị hoá là hai quá trình mâu thuẫn nhưng thống nhất trong cùng một cơ thể sống?

ĐÁP ÁN THAM KHẢO

1. Những đặc điểm tiến hoá: Thể hiện qua sự phân hóa ở chi trên và tập trung ở chi dưới

–  Cơ chi trên phân hóa thành các nhón cơ phụ trách những cử động linh hoạt của bàn tay, ngón tay đặc biệt là cơ ngón cái rất phát triển.

–  Cơ chi dưới có xu hướng tập trung thành nhóm cơ lớn, khỏe (như cơ mông, cơ đùi…)

=> Giúp cho sự vận động di chuyển (chạy, nhảy…) linh hoạt và giữ cho cơ thể có tư thế thăng bằng trong dáng đứng thẳng.

– Ngoài ra, ở người còn có cơ vận động lưỡi phát triển giúp cho vận động ngôn ngữ nói.

– Cơ nét mặt phân hóa giúp biểu hiện tình cảm qua nét mặt.

2. a) – Trong một phút tâm thất trái đã co và đẩy: 7560 : (24. 60) = 5,25 lít.

–  Số lần tâm thất trái co trong một phút là: (5,25. 1000) : 70 = 75 ( lần)

=> Vậy số lần mạch đập trong một phút là: 75 lần.

b) Thời gian hoạt động của một chu kỳ tim là: (1 phút = 60 giây) => ta có: 60 : 75 = 0,8 giây.

Đáp số: 0,8 giây.

c) Thời gian của các pha:

Thời gian của pha dãn chung là: 0,8 : 2 = 0,4 (giây)

Gọi thời gian pha nhĩ co là x giây -> thời gian pha thất co là 3x

Ta có x + 3x = 0,8 – 0,4 = 0,4

x = 0,1 giây.

Vậy trong một chu kỳ co dãn của tim:

Tâm nhĩ co hết: 0,1 giây.

Tâm thất co hết: 0,1 . 3 = 0,3 giây.

(HS giải cách khác nếu đúng cho điểm tối đa)

3. * Thức ăn chỉ thực sự tiêu hoá ở ruột non vì:

– Ở ruột non có đầy đủ các loại enzim tiêu hoá các loại thức ăn.

– Tại đây các loại thức ăn được tiêu hoá các loại thức ăn: Pr, G, Li, Axit Nucleic đến sản phẩm cuối cùng mà cơ thể hấp thu được.

* Nghĩa đen về mặt sinh học của câu thành ngữ này là khi ta nhai kĩ thì hiệu suất tiêu hóa càng cao, cơ thể hấp thụ được nhiều dinh dưỡng hơn nên no lâu hơn

4. – Hô hấp ngoài:

Sự thở ra và hít vào (thông khí ở phổi)

Trao đổi khí ở phổi: O₂ khuếch tán từ phế nang vào máu. CO₂ khuếch tán từ máu vào phế nang.

–  Hô hấp trong

Trao đổi khí ở tế bào: CO₂ khuếch tán từ tế bào vào máu. O₂ khuếch tán từ máu vào tế bào.

2. Cơ sở sinh lí của tiếng khóc chào đời.

• Đứa trẻ khi chào đời bị cắt bỏ dây rốn lượng CO₂ thừa ngày càng nhiều trong máu sẽ kết hợp với nước tạo thành H₂CO₃ => Ion H⁺ tăng => Kích thích trung khu hô hấp hoạt động, tạo ra động tác hít vào, thở ra. Không khí đi ra tràn qua thanh quản tạo nên tiếng khóc chào đời.

5. Mâu thuẫn:

– Đồng hoá tổng hợp chất hữu cơ, dị hoá phân huỷ chất hữu cơ

– Đồng hoá tích luỹ năng lượng, dị hoá giải phóng năng lượng.

Thống nhất:

– Đồng hoá cung cấp nguyên liệu cho dị hoá, dị hoá cung cấp năng lượng cho đồng hóa.

– Đồng hoá và dị hoá cùng tồn tại trong một cơ thể sống, nếu thiếu một trong hai quá trình thì sự sống không tồn tại.