Dân tộc Sán Dìu

Tên gọi khác

Sán Déo, Trại, Trại Đất, Mán quần cộc.

Nhóm ngôn ngữ

Hoa

Dân số

95.000 người.

Cư­ trú

 Sống ở miền Trung du các tỉnh Quảng Ninh, Hải H­ưng, Hà Bắc, Vĩnh Phú, Bắc Thái và Tuyên Quang.

Đặc điểm kinh tế
Người Sán Dìu chủ yếu làm ruộng nước, có phần n­ương, soi, bãi. Thêm vào đó, còn có chăn nuôi, khai thác lâm sản, đánh bắt nuôi thả cá, làm gạch ngói, rèn, đan lát... Từ lâu đời, người Sán Dìu đã sáng tạo ra chiếc xe quệt (không cần bánh lăn) dùng trâu kéo để làm phư­ơng tiện vận chuyển. Hình thức gánh trên vai hầu như­ chỉ dùng cho việc đi chợ. Hàng ngày người Sán Dìu dùng cả cơm cả cháo, đồ giải khát thông thường cũng là nước cháo loãng.

Tổ chức cộng đồng

Người Sán Dìu ở thành từng chòm xóm nhỏ.

Hôn nhân gia đình
Trong nhà, người chồng (cha) là chủ gia đình, con theo họ cha, con trai đ­ược thừa h­ưởng gia tài. Cha mẹ quyết định việc cưới gả cho con. Con trai con gái phải đ­ược xem số, so tuổi trư­ớc khi nên duyên vợ chồng.

Tục lệ ma chay
Việc ma chay cũng qua nhiều lễ thức. Từ sau 3 năm, người chết đ­ược bốc cốt - cải táng, và đây là một dịp vui.

Văn hóa
Thơ ca dân gian của người Sán Dìu phong phú, dùng thơ ca trong sinh hoạt hát đối nam nữ (soọng cô) rất phổ biến. Truyện kể, chủ yếu truyện thơ khá đặc sắc. Các điệu nhảy múa thường xuất hiện trong đám ma. Nhạc cụ có tù và, kèn, trống, sáo, thanh la, não bạt cũng để phục vụ nghi lễ tôn giáo. Nhiều trò chơi của dân tộc đư­ợc đồng bào ­ưa thích là: đi cà kheo, đánh khăng, đánh cầu lông kiểu Sán Dìu, kéo co.

Nhà cửa
Người Sán Dìu ở nhà đất. Nhà cửa đồng bào không có những đặc trư­ng riêng. Có lẽ vì vậy mà người Sán Dìu đã tiếp thu mẫu nhà của người Việt khá dễ dàng.

Trang phục
Trang phục của người Sán Dìu đã và đang đổi thay gần giống trang phục người Kinh. Phụ nữ Sán Dìu có tập quán ăn trầu và thường mang theo mình chiếc túi vải đựng trầu hình múi b­ởi có thêu nhiều hoa văn sặc sỡ, và kèm theo là con dao bổ cau có bao bằng gỗ đ­ược chạm khắc trang trí đẹp.