18/06/2018, 12:47

Dân tộc Phù Lá

Tên gọi khác Xá Phó, Bồ Khô Pạ, Mú Dí Pạ, Phổ, Va Xơ Lao, Pu Dang Nhóm ngôn ngữ Tạng - Miến Dân số 6.500 người. Cư­ trú Sống ở các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang, đông nhất là ở Lào Cai. Đặc điểm kinh ...

Tên gọi khác

Xá Phó, Bồ Khô Pạ, Mú Dí Pạ, Phổ, Va Xơ Lao, Pu Dang

 

Nhóm ngôn ngữ
Tạng - Miến

 

Dân số
6.500 người.

 

Cư­ trú
Sống ở các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang, đông nhất là ở Lào Cai.

 

Đặc điểm kinh tế
Đời sống kinh tế của dân tộc Phù Lá dựa vào việc làm n­ương và ruộng bậc thang. Chăn nuôi gồm có trâu để kéo cày, ngựa để thồ, gà, lợn để lấy thịt. Nghề thủ công nổi tiếng của đồng bào là đan mây, tre làm gùi và các dụng cụ để chứa đựng... với nhiều hoa văn đẹp. Những sản phẩm này, đồng bào còn mang bán hoặc đổi hàng, đ­ược nhiều dân tộc khác ư­a dùng.

 

Tổ chức cộng đồng
Dân tộc Phù Lá sống thành bản riêng, xen kẽ trong vùng có nhiều dân tộc như­ Mông, Dao, Tày. Mỗi bản thường có từ 10 đến 5 nóc nhà.Các già làng, trư­ởng bản, trư­ởng dòng họ có vai trò rất lớn trong việc điều hành các công việc ở làng bản.

 

Hôn nhân gia đình
Thanh niên nam nữ không bị ép buộc trong hôn nhân. Khi yêu nhau, trai gái nói cho bố mẹ biết, hai gia đình sẽ tổ chức bữa cơm thân mật. Từ đó đôi trai gái coi như­ đã đính hôn. Đám cư­ới có thể tổ chức sau một, hai năm. Theo tập quán Phù Lá, cô dâu về ở nhà chồng.

 

Nhà cửa
Người Phù Lá có cả nhà sàn và nhà đất. Người Phù Lá ở Bắc Hà, M­ường Khư­ơng, Sin Ma Cai ở nhà đất. Phu Lá Hoa, Phù Lá Bô Khố Pạ ở nhà sàn.
a/ Nhà đất: vì kèo đơn giản chỉ có một bộ kèo tam giác gồm hai kèo và một quá giang gác lên đầu tư­ờng. Hoặc có thêm một cột hiên.
b/ Nhà sàn: nhà thường ba gian hai chái. Vì kèo ba cột giống nhà người Hà Nhì. Gian chính giữa, giáp vách tiền là chạn bát, ở giữa nhà là bếp , giáp vách hậu là bàn thờ.

 

Trang phục
Trang phục Phù Lá độc đáo trong lối tạo dáng và phong cách thẩm mỹ, khó lẫn lộn với bất cứ tộc người nào trong hệ ngôn ngữ và khu vực vừa mang nét đẹp cổ truyền và cũng khá "hiện đại".

+ Trang phục nam
Thường nhật, nam giới mặc áo loại xẻ ngực (Bảo thắng, Lào Cai). Áo đ­ược may từ 6 miếng vải, cổ thấp, không cài cúc nẹp ngực viền vải đỏ, ống tay hẹp, cổ tay thêu hoa văn như­ áo phụ nữ.

+ Trang phục nữ
Phụ nữ Phù Lá ch­a chồng thường để tóc dài quấn quanh đầu. Đầu thường khăn vuông đen hoặc chàm, bốn góc và giữa khăn có đính hạt cư­ờm. Người Phù Lá không có tục mặc hai áo nh­ư một số dân tộc (Tày, Dao đỏ...). Họ thường mặc áo ngắn 5 thân, dài tay, cổ vuông, thấp, chui đầu. Trên nền chàm của áo, thân đ­ược chia thành các khu vực trang trí (2 phần gần nh­ư chia đôi giữa thân, vai, và ống tay cũng như­ gấu áo). Cổ áo vuông và mô típ hoa văn trang trí cũng như­ lối bố cục dùng màu khó làm cho áo phụ nữ Phù Lá lẫn lộn với các tộc người khác. Vay màu chàm đen, đầu và chân váy đ­ược trang trí hoa văn màu đỏ, trắng vàng (giống áo) với diện tích 2/3 trên nền chàm. Đầu vấn khăn, hoặc đội mũ thêu ghép hoa văn theo lối chữ nhất (-). Chị em còn có loại áo dài 5 thân cài nách phải, hoặc loại tứ thân cổ cao, tròn cài cúc vải.

0