Chuyển giá – Hướng dẫn xác định giá thị trường trong các giao dịch liên kết

Khó nhất trong Tờ khai giao dịch liên kết là xác định giá thị trường. Đây chính là điểm mấu chốt để doanh nghiệp xác định chênh lệch doanh thu, lợi nhuận của giao dịch liên kết. Nhằm giúp cho kế toán làm tốt được Tờ khai này, Kế toán Centax chia sẻ qua bài Chuyển giá – Hướng dẫn xác định giá thị trường trong các giao dịch liên kết.

Cơ sở pháp lý : Thông tư 66/2010/TT-BTC

1. Phân tích so sách

1.1 Nguyên tắc phân tích so sánh :

So sánh giữa giao dịch liên kết với giao dịch độc lập

Giao dịch độc lập được chọn để so sánh là giao dịch được lựa chọn từ các giao dịch độc lập có tính chất và bối cảnh giao dịch (sau đây được gọi chung là điều kiện giao dịch) tương đương với giao dịch liên kết

Khi so sánh giữa giao dịch liên kết với giao dịch độc lập, điều kiện giao dịch giữa giao dịch liên kết và giao dịch độc lập được chọn để so sánh không nhất thiết phải hoàn toàn giống nhau nhưng phải đảm bảo tính tương đương, không có các khác biệt gây ảnh hưởng trọng yếu đến giá sản phẩm.

Việc so sánh giữa giao dịch liên kết và giao dịch độc lập được thực hiện trên cơ sở từng giao dịch về từng loại sản phẩm riêng biệt. Tuy nhiên, trong trường hợp các giao dịch không thể tách biệt hoặc việc tách biệt từng giao dịch theo từng loại sản phẩm là không phù hợp với thực tiễn kinh doanh, doanh nghiệp có thể gộp chung nhiều giao dịch thành một giao dịch. Chi tiết: Chuyển giá – Những giao dịch có thể gộp chung vào một giao dịch

Khi lựa chọn giao dịch độc lập để so sánh, doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn giao dịch độc lập của chính doanh nghiệp với điều kiện giao dịch độc lập này không được tạo ra hoặc sắp đặt lại từ giao dịch liên kết.

Số lượng tối thiểu giao dịch độc lập được chọn để so sánh sau khi phân tích so sánh và điều chỉnh khác biệt trọng yếu

Chi tiết : Chuyển giá – Lựa chọn và số lượng tối thiểu của giao dịch độc lập khi so sánh và phân tích 

1.2. Phân tích so sánh và loại trừ khác biệt

Khi so sánh giữa giao dịch độc lập được chọn để so sánh và giao dịch liên kết, doanh nghiệp phải thực hiện phân tích và đánh giá các tiêu thức ảnh hưởng và điều chỉnh các khác biệt trọng yếu (nếu có) để làm rõ tính tương đương theo 4 tiêu thức  ( được gọi là 4 tiêu thức ảnh hưởng). Chi tiết : Chuyển giá – 4 tiêu thức ảnh hưởng tới giá thị trường

Trong quá trình phân tích, đối với các tiêu thức ưu tiên phải phân tích chi tiết; đối với các tiêu thức bổ trợ có thể không phân tích chi tiết nhưng phải đảm bảo phản ánh đủ tính chất cơ bản của tiêu thức đó. Cần lưu ý tới thứ tự ưu tiên khi phân tích so sánh 4 tiêu thức ảnh hưởng. Chi tiêt tại: Chuyển giá – Thứ tự ưu tiên khi phân tích so sánh 4 tiêu thức ảnh hưởng tới giá thị trường

Sau khi phân tích so sánh, doanh nghiệp xác định các khác biệt trọng yếu về điều kiện giao dịch giữa giao dịch liên kết và giao dịch độc lập. Trường hợp không có khác biệt trọng yếu thì không cần thực hiện quy định tại Điểm 2.4 Khoản 2 Điều 4 Phần B Thông tư 66/2010/TT-BTC

Trường hợp có khác biệt trọng yếu, doanh nghiệp phải xác định giá trị bằng tiền của các khác biệt trọng yếu đó để điều chỉnh, tuỳ theo từng trường hợp cụ thể có thể tăng hoặc giảm giá trị nhằm loại trừ các khác biệt trọng yếu đó.

Chi tiết : Chuyển giá – Nguyên tắc điều chỉnh khác biệt trọng yếu về chức năng hoạt động của các doanh nghiệp

2. Các phương pháp xác định giá thị trường

Các phương pháp xác định giá thị trường của sản phẩm trong giao dịch liên kết được quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 5 Phần B Thông tư này bao gồm:

– Phương pháp so sánh giá giao dịch độc lập;

Chi tiết : Chuyển giá – Xác định giá thị trường bằng phương pháp so sánh giá giao dịch độc lập

– Phương pháp giá bán lại;

Chi tiết: Chuyển giá – Xác định giá thị trường bằng phương pháp giá bán lại

– Phương pháp giá vốn cộng lãi;

Chi tiết : Chuyển giá – Xác định giá thị trường bằng phương pháp giá vốn cộng lãi

– Phương pháp so sánh lợi nhuận;

Chi tiết : Chuyển giá – Xác định giá thị trường bằng phương pháp so sánh lợi nhuận

– Phương pháp tách lợi nhuận.

Chi tiết : Chuyển giá – Xác định giá thị trường bằng phương pháp tách lợi nhuận

Tùy theo mỗi phương pháp cụ thể nêu trên, giá thị trường của sản phẩm có thể được tính trực tiếp ra đơn giá sản phẩm hoặc gián tiếp thông qua tỷ suất lợi nhuận gộp hoặc tỷ suất sinh lời của sản phẩm. Tuy nhiên, đối với các phương pháp tính giá gián tiếp, khi xác định kết quả kinh doanh cho mục đích kê khai, tính thuế thu nhập doanh nghiệp thì không nhất thiết phải tính ra đơn giá sản phẩm cụ thể

2.1 Nguyên tắc áp dụng phương pháp xác định giá thị trường

Phương pháp xác định giá phù hợp nhất là phương pháp được lựa chọn trong 5 phương pháp nêu trên phù hợp với điều kiện giao dịch và có nguồn thông tin, dữ liệu, số liệu đầy đủ và tin cậy nhất để phân tích so sánh.

Doanh nghiệp tự chọn một giá trị phù hợp nhất trong các giá trị của biên độ giá thị trường chuẩn để làm căn cứ điều chỉnh giá trị tương ứng của giao dịch liên kết. Trường hợp giá sản phẩm trong giao dịch liên kết khác với giá trị phù hợp nhất nhưng kết quả không làm giảm thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp thì doanh nghiệp không phải thực hiện điều chỉnh. Chi tiết : Chuyển giá – Giá trị phù hợp nhất trong các giá trị của biên độ giá thị trường chuẩn

Trường hợp doanh nghiệp đã áp dụng các phương pháp xác định giá thị trường theo quy định tại Thông tư này nhưng trong năm có biến động bất khả kháng như thiên tai, cháy nổ gây ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, kinh doanh hoặc giá mua, giá bán bị ảnh hưởng bởi các chính sách, chế độ điều tiết của Nhà nước thì doanh nghiệp được điều chỉnh giá đối với những sản phẩm chịu ảnh hưởng theo tình hình thực tế.

3. Quy định về xác định giá thị trường đối với một số trường hợp đặc biệt

Trường hợp do tính đặc thù hoặc duy nhất của giao dịch liên kết, doanh nghiệp không thể lựa chọn được giao dịch độc lập để so sánh theo các hướng dẫn tại các Điểm từ 1.1 đến 1.6 Khoản 1 Điều 4 Phần B Thông tư này và các phương pháp xác định giá thị trường nêu tại Điều 5 Phần B của Thông tư này, doanh nghiệp phải giải trình lý do (bao gồm cả các thông tin về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp) và thực hiện một trong các biện pháp sau:

3.1 Biện pháp tổng hợp

Chi tiết : Chuyển giá – Biện pháp tổng hợp xác định giá thị trưởng với trường hợp đặc biệt.

3.2 Biện pháp vận dụng số liệu giữa các kỳ

Chi tiết : Chuyển giá – Biện pháp vận dụng số liệu giữa các kỳ xác định giá thị trưởng với trường hợp đặc biệt.

4. Lưu giữ và cung cấp dữ liệu, chứng từ về phương pháp xác định giá thị trường

4.1 Lựa chọn dữ liệu, chứng từ

Các dữ liệu, chứng từ và tài liệu được sử dụng làm căn cứ khi phân tích so sánh phải nêu rõ nguồn gốc xuất xứ để cơ quan thuế có thể kiểm tra, xác minh. Doanh nghiệp có thể sử dụng các thông tin, dữ liệu. Chi tiết : Chuyển giá – Lựa chọn dữ liệu, chứng từ

4.2. Yêu cầu lưu giữ, cung cấp thông tin, tài liệu và chứng từ

Các doanh nghiệp có giao dịch liên kết có nghĩa vụ và trách nhiệm lưu giữ các thông tin, tài liệu và chứng từ làm căn cứ áp dụng phương pháp xác định giá thị trường đối với sản phẩm trong các giao dịch liên kết và xuất trình theo yêu cầu kiểm tra, thanh tra của cơ quan Thuế. Chi tiết : Chuyển giá – Yêu cầu lưu giữ, cung cấp thông tin, tài liệu và chứng từ

5. Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp

Ngoài việc thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật về thuế được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật thuế và tại Thông tư này, các doanh nghiệp còn có quyền và nghĩa vụ sau:

a. Có quyền yêu cầu cơ quan Thuế giữ bí mật các thông tin đã cung cấp cho cơ quan Thuế phục vụ việc xác định giá thị trường trong giao dịch kinh doanh giữa các bên liên kết cho mục đích tính thuế;

b. Có nghĩa vụ xuất trình đầy đủ các dữ liệu, tài liệu và chứng từ cần thiết chứng minh cho việc lựa chọn và áp dụng phương pháp xác định giá phù hợp nhất đối với giao dịch liên kết.

Để hiểu rõ hơn về Chuyển giá – Giao dịch liên kết, mời các bạn xem thêm những bài viết sau:

Chuyển giá – Lựa chọn và số lượng tối thiểu của giao dịch độc lập khi so sánh và phân tích

Chuyển giá – Yêu cầu lưu giữ, cung cấp thông tin, tài liệu và chứng từ