25/05/2018, 13:54

Chi Cơm nguội

hay chi Phác hoặc chi Sếu (danh pháp khoa học: Celtis) là một chi của khoảng 60-70 loài cây gỗ với lá sớm rụng, phổ biến khá rộng trong các khu vực ôn đới ấm, nhiệt đới của Bắc bán cầu, tại miền nam châu Âu, miền nam và miền đông châu Á, miền nam và ...

hay chi Phác hoặc chi Sếu (danh pháp khoa học: Celtis) là một chi của khoảng 60-70 loài cây gỗ với lá sớm rụng, phổ biến khá rộng trong các khu vực ôn đới ấm, nhiệt đới của Bắc bán cầu, tại miền nam châu Âu, miền nam và miền đông châu Á, miền nam và miền trung Bắc Mỹ cũng như kéo dài tới khu vực miền trung châu Phi. Nói chung, chúng là các cây gỗ kích thước trung bình, cao tới 10-25 m, ít khi cao tới 40 m. Bài này lấy tên gọi Cơm nguội là chính.

Trong phân loại, trước đây chúng được xếp vào họ Du (Ulmaceae) hoặc trong họ của chính chúng là họ Cơm nguội (Celtidaceae), nhưng các phân tích bộ gen do Angiosperm Phylogeny Group tiến hành đã chứng minh chúng tốt nhất nên đặt vào họ Gai dầu (Cannabaceae).

Lá của chúng là loại lá đơn, mọc so le, dài khoảng 3-15 cm, hình trứng nhọn đầu với phần đỉnh lá nhọn kéo dài, mép lá có khía răng cưa cách đều.

Quả là loại quả hạch nhỏ, đường kính 6-10 mm, ở nhiều loài là ăn được, với vị hơi khô nhưng ngọt, tương tự như ở quả chà là.

Một vài loài được trồng làm cây cảnh, đáng chú ý vì khả năng chống chịu hạn khá tốt của chúng. Lưu ý không nhầm các loại phác này với hậu phác tức vỏ cây mộc lan (Magnolia officinalis) dùng làm thuốc trong y học cổ truyền Trung Hoa. Tên gọi phác có nguồn gốc từ tiếng Trung 朴 (bính âm: pò).

  • Celtis africana
  • Celtis australis – Cơm nguội châu Âu, áp ảnh, sếu
  • Celtis bungeana – Cơm nguội Bunge, phác lá nhỏ
  • Celtis caucasica – Cơm nguội Kavkaz
  • Celtis cerasifera – Phác quả nhỏ
  • Celtis integrifolia – Cơm nguội châu Phi
  • Celtis jessoensis – Cơm nguội Nhật Bản
  • Celtis koraiensis – Cơm nguội Triều Tiên, phác lá to
  • Celtis labilis – Cơm nguội Hồ Bắc, phác quả vàng
  • Celtis laevigata – Cơm nguội phương nam hay cơm nguội đường
  • Celtis occidentalis – Cơm nguội thông thường
  • Celtis orientalis – Cơm nguội nam
  • Celtis philippensis – Phác dầu quả to
  • Celtis reticulata
  • Celtis sinensis – Cơm nguội Trung Quốc, cơm nguội, phác
  • Celtis tenuifolia – Cơm nguội lùn
  • Celtis tournefortii – Sếu đông, Cơm nguội đông
0