Cây ngô đồng là gì?

Trong phong thủy, cây ngô đồng đem lại sự may mắn, cát tường cho gia chủ, do cây có khả năng hấp dẫn loài Phượng hoàng trong bộ tứ thú truyền thuyết. Cây được tạo dáng trồng trong chậu nhỏ để trang trí phòng khách, phòng làm việc, văn phòng,… Không những vậy, cây còn là một vị thuốc quý chữa bệnh trong đông y. Sau đây, caythuocdangian.com sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về công dụng của cây cũng như lưu ý quan trọng khi dùng cây qua bài viết dưới đây.

Cây ngô đồng là gì?

Có 2 loại cây ngô đồng là cây ngô đồng cảnh và cây ngô đồng thân gỗ.

Cây ngô đồng cảnh òn có tên gọi khác là sen lục bình, dầu lai có củ, vạn linh, sen núi,… Tên khoa học là Jatropha podagrica Hook.f., thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae).

Cây ngô đồng thân gỗ còn gọi là bo rừng, trôm đơn… Tên khoa học là Fimiana simplex (L.), thuộc họ Trôm (Sterculiaceae).

Mô tả

1. Cây ngô đồng cảnh

Cây có phần gốc phình to như cái lọ, xù xì, mập, phân nhánh ít. Thân cao khoảng 100cm, có màu xám còn phần thân trên có màu xanh lục ít sẹo. Lá có màu xanh bóng, nhẵn, có cuống đính gần gốc, chia thành 3-5 thùy to và những phiến hẹp như kim. Khi về già lá sẽ chuyển thành màu xanh đậm.

Hoa mọc thành cụm, cụm hoa to, nụ hoa màu có màu hồng nhạt. Cuống chung dài, mập, thẳng, màu xanh xám. Cụm hoa hình ngù màu đỏ, tựa như san hô. Có cả hoa đực và hoa cái, hoa 5 cánh dài 7-8mm. Bầu hình trái xoan, nhẵn, màu xanh bóng. Quả khi non có mà xanh, khi chín có màu vàng. Quả nang thường nổ tung hạt khắp nơi lúc chín.

2. Cây ngô đồng thân gỗ

Cây thân gỗ to, cao từ 7-15m. Lá có phiến to rộng, chia thùy hình chân vịt, không lông. Cuống lá dài 30cm. Thùy lá hình tam giác có nũi nhọn, ngăn cách nhau bằng những rãnh hẹp, có 7 gân chính. Hoa mọc thành chùm, chùm hoa nhiều bông, có màu vàng, đài cao 9mm. Quả vỏ mỏng, có 2-4 hạt, dài 8mm, rộng 6mm, có nhiều nội nhũ.

Phân bố và thu hái

Cây ngô đồng cảnh có nguồn gốc ở Trung và Nam Mỹ. Ở nước ta cây được trồng bằng hạt phổ biến từ đồng bằng đến miền núi. Chủ yếu trồng làm cây cảnh trang trí trong nhà hoặc nơi làm việc.

Cây ngô đồng thân gỗ có nhiều ở Nhật Bản, Camphuchia, Trung Quốc. Cây mọc hoang trong rừng kín, trên đất của núi đá vôi và trên cả đất chua ở nước ta.

Có thể thu hái quanh năm, bộ phận sử dụng là vỏ, thân và lá cây.

Thành phần hóa học

Hiện chưa có nghiên cứu chính xác nào về thành phần của cây ngô đồng. Trong quả có chứa chất độc curin. Hạt có chứa dầu, hàm lượng hơn 40%.

Trong đông y, rễ có vị đắng, tính mát. Lá có vị ngọt, tính bình.

Tác dụng của cây ngô đồng

Cây ngô đồng cảnh

1. Chữa nhọt có mủ: Lấy 1-3 lá ngô đồng tươi rửa sạch, thêm một ít muối rồi giã nhuyễn, đắp lên nốt mụn, dùng băng gạc cố định lại trong 2-3 giờ. Mỗi ngày đắp một lần, đắp liên tục trong 3-5 ngày, mủ sẽ được hút sạch và khỏi.

2. Chữa mụn nhọt mới sưng: Ngắt một búp lá cây ngô đồng cho nhựa chảy ra, dùng nhựa đó bôi lên nốt mụn và vùng da xung quanh, sau khi nhựa khô lại bôi tiếp một lớp nữa, bôi liên tục như vậy nhiều lần. Nhựa của lá sẽ làm giảm sưng, giảm viêm và tạo mủ.

3. Chống nhiễm trùng cho vết thương: Những vết thương nhỏ như bị đứt tay, chân, dùng ngay nhựa cây ngô đồng bôi trực tiếp lên vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng cho da. Sau một thời gian sẽ khỏi và không để lại sẹo.

4. Bồi bổ sức khỏe cho nam giới: Dùng thân cây ngô đồng thái mỏng, phơi khô, sao vàng, rồi dùng để ngâm rượu trong 3 tháng là có thể dùng được. Mỗi ngày uống 20ml.

Cây ngô đồng thân gỗ

1. Chữa trĩ, lòi dom: Lấy vỏ cây phơi khô, đốt rồi trộn với dầu, dùng hỗn hợp này bôi vào hậu môn.

2. Trừ phong thấp, thấp khớp: Cho 15-30g rễ cây ngô đồng vào đun lấy nước uống.

3. Chữa thủy phũng: Dùng 10-15g hoa bo rừng sắc lấy nước uống. Hoặc lấy hoa tán bột uống cũng dùng để trị bỏng lửa và bỏng nước.

4. Điều trị huyết áp cao, mỡ máu cao: Lấy 10-15g lá bo rừng sắc lấy nước uống trong ngày.

5. Nhuộm đen tóc: Dùng vỏ cây rửa sạch, phơi khô, đốt cháy rồi trộn với dầu dùng để nhuộm tóc bạc.

Lưu ý

Mặc dù cây ngô đồng có nhiều tác dụng chữa bệnh nhưng quả và hạt của cây có chứa chất curin rất độc, có thể gây ngộ độc, gây bệnh ở gan và hệ tiêu hóa. Đặc biệt là trẻ nhỏ khi ăn nhẫm sẽ bị nôn, đau bụng, bỏng rát ở họng và tiêu chảy. Trường hợp nặng hơn còn có thể bị ức chế hệ thần kinh, rối loạn tim mạch và xuất huyết tiêu hóa.

Khi gặp phải tình huống này, ngay lập tức phải dùng mọi biện pháp để người bệnh nôn ra, nôn càng nhiều càng tốt. Sau đó, phải đưa người bị ngộ độc đến ngay cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.

Những bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo, người bệnh nên hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng.