Cảm hứng vũ trụ và nỗi sầu nhân thế trong bài thơ Tràng giang của Huy Cận.

Bài thơ bộc lộ nỗi buồn, sự cô đơn của những thân kiếp nhỏ nhoi giữa dòng đời, trước cái mênh mông của không gian vũ trụ. Nỗi niềm ấy gửi vào hình ảnh cành củi khô, cánh bèo, bến cô liêu, cánh chim chiều bé nhỏ,... giữa mênh mang trời đất. Ẩn sâu trong nỗi bơ vơ của một thân phận trước trời nước mênh mông, hiu quạnh có tâm trạng bơ vơ của một người dân vong quốc và niềm thiết tha đối với thiên nhiên tạo vật cũng là niềm thiết tha với giang sơn, Tổ quốc. Đó cũng là tâm trạng chung của cả một thế ...

1.   Mở bài

-     Giới thiệu về thơ Huy Cận trước Cách mạng.

-     Nêu vấn đề: Một trong những đặc điểm nổi bật của thơ Huy Cận trước Cách mạng là cảm hứng thiên nhiên vũ trụ và nỗi sầu nhân thế. Hai đặc điểm này được thể hiện một cách đặc sắc trong bài thơ Tràng giang.

2.   Thân bài

-     Cảm hứng vũ trụ: cảm hứng vũ trụ được mở ra ngay từ nhan đề và câu thơ đề từ "Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài". Dễ nhận thấy trong Tràng giang là một thiên nhiên cổ kính, hoang sơ mở ra đến vô tận theo khắp các chiều không gian: "Nắng xuống, trời lên sâu chót vót - Sông dài, trời rộng, bến cô liêu". Ở đó vừa có những hình ảnh bao la, hùng vĩ với "mây cao đùn núi bạc", "bóng chiều sa" lại vừa có những hình ảnh nhỏ bé, lẻ loi, bơ vơ trước tạo vật vô cùng hoặc mất hút giữa thiên nhiên vô tận "lơ thơ cồn nhỏ", "bèo dạt về đâu", "chim nghiêng cánh nhỏ", "củi một cành khô",... Vũ trụ trong Tràng giang không chỉ mở ra theo chiều kích không gian mà còn in đậm dấu ấn thời gian - một dòng tràng giang như chảy về từ quá khứ, một cảnh sắc thiên nhiên hoang dại như gợi nhắc về một thời tiền sử với "Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng - Mênh mông không một chuyến đò ngang - Không cầu gợi chút niềm thân mật - Lặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng", trống vắng đến vô cùng.

-     Nỗi sầu nhân thế: Bài thơ bộc lộ nỗi buồn, sự cô đơn của những thân kiếp nhỏ nhoi giữa dòng đời, trước cái mênh mông của không gian vũ trụ. Nỗi niềm ấy gửi vào hình ảnh cành củi khô, cánh bèo, bến cô liêu, cánh chim chiều bé nhỏ,... giữa mênh mang trời đất. Ẩn sâu trong nỗi bơ vơ của một thân phận trước trời nước mênh mông, hiu quạnh có tâm trạng bơ vơ của một người dân vong quốc và niềm thiết tha đối với thiên nhiên tạo vật cũng là niềm thiết tha với giang sơn, Tổ quốc. Đó cũng là tâm trạng chung của cả một thế hệ trí thức, văn nghệ sĩ thời bấy giờ.

3.   Kết bài

-     Đánh giá chung: cảm hứng vũ trụ và nỗi sầu nhân thế tạo nên một dấu ấn riêng độc đáo của thơ Huy Cận trước Cách mạng, thể hiện qua những sáng tạo nghệ thuật vừa gợi về âm vang của Đường thi, lại vừa gửi gắm những tâm tư của một thế hệ mới trong một thời đại mới.

-     Cảm nhận, ấn tượng riêng của cá nhân.