Bài soạn tham khảo số 4 - 5 Bài soạn Lập dàn ý bài văn nghị luận (Ngữ Văn 10) hay nhất

Nội dung bài học

- Muốn lập dàn ý bài văn nghị luận, cần nắm chắc yêu cầu của đề bài để tìm hệ thống luận điểm luận cứ rồi sắp xếp triển khai theo trình tự hợp lí

- Dàn ý gồm 3 phần:

+ mở bài: giới thiệu và định hướng triển khai vấn đề

+ thân bài: triển khai lần lượt các luận điểm, luận cứ

+ kết bài: nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề

I. Tác dụng của việc lập dàn ý

II. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận

1. Tìm ý cho bài văn nghị luận

a. Xác định luận đề

- Luận đề: Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới.

- Quan điểm đó xác đáng, cần tán thưởng và làm theo.

b. Xác định các luận điểm

- Sách là sản phẩm tinh thần của con người, ghi lại những hiểu biết về thế giới tự nhiên và xã hội

- Sách mở rộng trước mắt mỗi chúng ta những chân trời mới

- Từ ý nghĩa đó, mỗi chúng ta cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách.

c. Tìm luận cứ cho các luận điểm

- Luận điểm 1

+ Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.

+ Sách là kho tàng tri thức của nhân loại.

- Luận điểm 2:

+ Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực về thế giới tự nhiên, xã hội.

+ Sách giúp ta vượt qua thời gian, không gian.

+ Sách là người bạn gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện về nhân cách của mình.

- Luận điểm 3:

+ Nên đọc và làm theo các loại sách tốt, phê phán sách có hại.

+ Tạo thói quen, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt.

+ Kết hợp học những điều hay trong sách với trong thực tế cuộc sống.

2. Lập dàn ý

a. Mở bài

- Giới thiệu và nêu vai trò, tác dụng của sách trong đời sống

- Dẫn câu nói của Go-rơ-ki

b. Thân bài

- Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu con người

+ Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người.

+ Sách là kho tàng tri thức của nhân loại

- Sách mở rộng trước mắt mỗi chúng ta những chân trời mới

+ Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực về thế giới tự nhiên, xã hội.

+ Sách giúp ta vượt qua thời gian, không gian.

+ Sách là người bạn gần gũi, giúp ta tự hoàn thiện về nhân cách của mình.

- Mỗi chúng ta cần có thái độ đúng đối với sách và việc đọc sách

+ Nên đọc và làm theo các loại sách tốt, phê phán sách có hại.

+ Tạo thói quen, hứng thú đọc và học theo các sách có nội dung tốt.

+ Kết hợp học những điều hay trong sách với trong thực tế cuộc sống

c. Kết bài:

-nhấn mạnh, mở rộng vấn đề

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 91 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

- Bổ sung các ý còn thiếu

+ Mối quan hệ giữa tài và đức trong mỗi con người.

+ Trong quá trình rèn luyện, cần phải phấn đấu để hướng tới sự hoàn thiện cả tài và đức.

- Lập dàn ý

A, Mở bài:

-giới thiệu vấn đề nghị luận

B, Thân bài

- Hiểu lời dạy của Bác như thế nào?

+ Giải thích khái niệm tài và đức.

+ Tại sao có tài mà không có đức là người vô dụng?

+ Tại sao có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó?

+ Mối uan hệ giữa tài và đức trong mỗi con người?

- Vận dụng lời dạy của Bác như thế nào?

+ Lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân.

+ Bản thân vận dụng lời dạy của Bác như thế nào?

C, Kết bài

- Khẳng định lại ý nghĩa, giá trị và sức ảnh hưởng từ lời dạy của Bác

Câu 2 (trang 91 sgk Ngữ văn 10 Tập 2):

A, Mở bài:

-giới thiệu vấn đề nghị luận

B, Thân bài

- Giải thích:

+ cái khó: khó khăn, trở ngại, khúc mắc, rắc rối

+ bó: cản trở, hạn chế, trói buộc, bao vây

+ cái khôn: suy nghĩ, sáng tạo.

⇒ Những khó khăn trong cuộc sống có thể hạn chế sự phát huy tài năng và sức sáng tạo của con người.

- Bình luận:

+ Mặt đúng:

• Sự phát triển chủ quan chịu ảnh hưởng hoàn cảnh khách quan

• Hoàn cảnh tiêu cực, chủ quan kém phát triển.

+ Mặt chưa đúng: chưa đánh giá đúng mức sự chủ động, ý chí, nghị lực chủ quan của con người.

- Chứng minh:

+ Trong công việc, cần tính đến những khó khăn khách quan để tìm cách khắc phục, chứ không nản chí, đầu hàng, phụ thuộc.

+ Nâng cao tinh thần, ý chí khắc phục khó khăn

+ Càng khó khăn càng quyết tâm khắc phục.

- Dẫn chứng

+ "Cái khó ló cái khôn" (Tục ngữ).

+ "Thép đã tôi trong lửa đỏ và nước lạnh lúc đó thép sẽ vô cùng cứng rắn và không hề biết sợ" (N.Ô-xtrốp-xki).

+ thành công của Hồ Chí Minh, trong cuộc sống

- Mở rộng: cần chống lại tư tưởng chủ quan, duy ý chí, xem thường hoàn cảnh

C, Kết bài:

- đánh giá chung về câu tục ngữ