Bài soạn "Mưa" số 6 - 6 Bài soạn "Mưa" của Trần Đăng Khoa lớp 6 hay nhất
A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM 1.Tác giả: Trần Đăng Khoa sinh năm 1958 Quê: huyện Nam Sách, tỉnh hải Dương Từ nhỏ được xem là thần đồng thơ văn. Trần Đăng Khoa không có nhiều tác phẩm nhưng có danh hiệu "thần đồng thơ trẻ". 2. Tác phẩm: Rút từ tập thơ đầu tay “Góc sân và ...
A – KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1.Tác giả:
Trần Đăng Khoa sinh năm 1958
Quê: huyện Nam Sách, tỉnh hải Dương
Từ nhỏ được xem là thần đồng thơ văn.
Trần Đăng Khoa không có nhiều tác phẩm nhưng có danh hiệu "thần đồng thơ trẻ".
2. Tác phẩm:
Rút từ tập thơ đầu tay “Góc sân và khoảng trời” của tác giả.
Xuất bản đầu tiên năm 1968
Bài thơ được viết với lời thơ ngộ nghĩnh, đáng yêu cùng óc quan sát tinh tế và vần điệu hay, dễ đọc, dễ nhớ dường như theo lời thơ mọi thứ đều tuôn trào một cách tự nhiên giống như mưa vậy.
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1: Trang 80 sgk ngữ văn 6 tập 2
Bài thơ Mưa của Trần Đăng Khoa tả cơn mưa ở vùng nào và vào mùa nào?
Cơn mưa được tả qua hai giai đoạn: lúc sắp mưa và lúc đang mưa. Dựa vào thứ tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài thơ.
Bài làm:
Bài thơ tả cơn mưa ở vùng nông thôn Bắc Bộ vào mùa hè.
Bố cục của bài thơ có thể chia làm 2 phần:
Phần 1: Từ đầu “Đầu tròn/ Trộc lốc”.
=> Quang cảnh lúc sắp mưa.
Phần 2: “Chớp/ Rạch ngang trời” đến hết.
=> Cảnh trong mưa.
Câu 2: Trang 80 sgk ngữ văn 6 tập 2
Nhận xét về thể thơ, cách ngắt nhịp, gieo vần trong bài thơ và nêu tác dụng đối với việc thể hiện nội dung (tả trận mưa rào ở làng quê).
Bài làm:
Với thể thơ tự do và những câu thơ ngắn chỉ từ một đến bốn chữ, nhịp điệu nhanh, dồn dập và cách gieo vần linh hoạt (vần chân - vần cách: ra - già, thấp - nấp; vần liền: con - trộn, nghe - tre...)=> góp phần quan trọng nhịp nhanh và mạnh theo từng đợt dồn dập và mạnh của cơn mưa rào mùa hè.
Câu 3: Trang 80 sgk ngữ văn 6 tập 2
Bài thơ miêu tả rất sinh động trạng thái và hoạt động của nhiều cây cối, loài vật trước và sau cơn mưa. Em hãy tìm hiểu:
a) Hình dáng, trạng thái, hoạt động của mỗi loài lúc sắp mưa và trong cơn mưa. Tìm những động từ và tính từ miêu tả và nhận xét về việc sử dụng các từ ấy.
b) Nêu các trường hợp sử dụng phép nhân hoá để miêu tả thiên nhiên trong bài thơ. Hãy phân tích tác dụng của biện pháp ấy trong một số trường hợp đặc sắc.
Bài làm:
a) Hình dáng, trạng thái, hoạt động của mỗi loài lúc sắp mưa và trong cơn mưa là:
Các con vật khi sắp mưa có phản ứng khác nhau
Mối trẻ bay cao, mỗi già bay thấp.
Gà con rối rít tìm nơi ẩn nấp.
Kiến hành quân đầy đường
Các cây cỏ cũng mỗi loại mỗi vẻ:
Muôn nghìn cây mía múa gươm
Cỏ gà rung tai nghe
Bụi tre tần ngần gỡ tóc
Hàng bưởi đu đưa bế lũ con đầu tròn trọc lóc
Cây dừa sải tay bơi.
Ngọn mùng tơi nhảy múa.
Trong cơn mưa:
Cóc nhảy chồm chồm
Chó sủa
Cây lá hả hê
=> Những động từ như rối rít, hành quân, múa, rung tai nghe, đu đưa... những tính từ như tròn trọc lóc, mù trắng, chéo, chồm chồm, hả hê... được sử dụng rất đúng chỗ, góp phần diễn tả sinh động cảnh vật.
b) Các phép nhân hóa được sử dụng trong bài thơ là:
Ông trời mặc áo, mía múa gươm, kiến hành quân, cỏ gà rung tai nghe, bụi tre tần ngần gỡ tóc, hàng bưởi bế lũ con đầu tròn trọc lóc, sấm ghé xuống sân khanh khách cười, cây dừa sử dụng tay bơi, ngọn mùng tơi nhảy múa...
=> Phép nhân hóa này làm cho cả thế giới cây cỏ, thiên nhiên hoạt động sinh động, đa dạng như thế giới con người. Thiên nhiên như đang vào trận chiến: ông trời mặc áo gióng đen, mía múa gươm, kiến hành quân nhưng lại vẫn có những hoạt động bình dị khác như gỡ tóc, bơi, nhảy múa, bế con...
=> Phép nhân hóa được sử dụng thành công là nhờ sự quan sát tinh tế của tác giả, kết hợp với sự liên tưởng dồi dào. Nhân hóa nhiều, nhưng không có sự lập lại, mà có những nét độc đáo.
Câu 4: Trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2
Gần hết bài thơ chỉ miêu tả thiên nhiên, đến cuối bài mới hình ảnh con người:
Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa ...
Em hãy nhận xét về ý nghĩa biểu tượng cho tư thế, sức mạnh và vẻ đẹp của con người trước thiên nhiên trong hình ảnh trên.
Bài làm:
“Bố” chỉ là một người nông dân bỗng nhiên trở nên lớn lao khác thường,”bố” đội cả sấm, cả chớp, cả một trời mưa. Hình ảnh người nông dấn có tầm vóc lớn lao tư thế vững vàng, hiên ngang, như là một vị thần đội trời đạp đất có sức mạnh có thể sánh với thiên nhiên. Trong con mắt nhìn của một em bé chín tuổi, người cha đi cày quả là một tráng sĩ có vẻ đẹp lớn lao, kỳ vĩ.
LUYỆN TẬP
Đề: Trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2
Quan sát và miêu tả cảnh mưa rào ở thành phố hay vùng núi, vùng biển hoặc mưa xuân ở làng quê.
Bài làm:
Tả cơn mưa rào :
- Trời oi ả vô cùng, trời đang sáng bỗng tối sầm lại, mây đen kéo tới. Rồi cơn mưa đã đến.
- Những con mối bay như vỡ tổ, chao liệng giữa không trung.
- Trận mưa rào xuống làm cho những hàng cây trong vườn nghiêng qua nghiêng lại, có cây con còn bị gãy đổ.
- Trước sân, nước mưa trắng xóa và dâng lên đến sát mép bậc thềm nhà.
- Tia chớp lóe sáng, loằng ngoằng một vạch như cắt ngang trời.
- Thỉnh thoảng, tiếng sấm rền vang nối tiếng nhau nghe “khanh khách” như tiếng cười.
- Gió thổi mỗi lúc một mạnh rồi một lúc sau cơn mưa dứt hẳn.
